Piyasalarda film koptu!

Rüşvet ve yolsuzluk operasyonu ile artan tansiyonla dolar dün 2.18 TL’ye, euro 3.0150 TL’ye kadar yükseldi. Borsa 17 ayın en düşük seviyesine inerken, faizler yeniden çift haneye tırmandı.

Yolsuzluk ve rüşvet operasyonu ile başlayan, yargıdaki görüş ayrılıkları ile devam eden süreç piyasaları dün yangın yerine çevirdi. Dolar 2.18 TL sınırına dayanırken euro 3 TL’yi aştı, faiz çift haneye çıktı. Kayıpların bir ara yüzde 5’e ulaştığı Borsa İstanbul son 17 ayın en düşük seviyesine indi. İkinci seans tepki alımlarıyla endeks günü yüzde 1’lik kayıpla tamamladı.

Böylece dolar operasyon öncesine göre yüzde 5.5 değer kazanırken, Borsa İstanbul yüzde 14.6 geriledi. Dolar 2.16 TL, euro 2.9760 TL’den kapandı.

Cumhuriyet Savcısı Muammer Akkaş’ın önceki gün 17 Aralık’ta rüşvet ve yolsuzluk iddiaları üzerine başlayan soruşturmanın engellendiği açıklamasının ardından 3 bakanın ve bazı milletvekillerinin istifasına neden olan soruşturmayla artan siyasi gerilimin daha da derinleştireceği kaygısıyla siyasi endişeler büyüdü.

Bir bankanın döviz masası müdürü siyasi belirsizliğin kurdaki değer kaybındaki ana neden olduğunu belirtirken, Merkez Bankası’nın agresif olmayan tutumunun da kurdaki yükselişte etkili olduğunu söyledi.

Risk primi 18 ayın zirvesinde

Hacimlerin Noel tatilleri nedeniyle düşük olduğu tahvil-bono piyasasında 27 Eylül 2023 itfalı 10 yıllık tahvilde ortalama bileşik getiri önceki gün yüzde 10.52 seviyesinden kapanmıştı. Dün 10 yıllık tahvilde en yüksek yüzde 10.60 seviyesi test edildi.

Güne yüzde 9.69 seviyesinden başlayan 7 Ekim 2015 itfalı gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 10.16 seviyesine kadar çıktı. En son Ağustos sonunda bu seviyelerde işlem gören gösterge faiz 2012 başında yüzde 11’li seviyelere yükselmişti.

ABD’nin 10 yıllık Hazine tahvilinin getirisi, ekonomiye yönelik iyileşme işaretlerinin, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) gelecek yıl tahvil alımlarını istikrarlı biçimde azaltacağı beklentisini güçlendirmesiyle yüzde 3’ün üzerine yükseldi. Türkiye’nin 5 yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyeti, devam eden siyasi gerilimin etkisiyle 18 ayın zirvesini gördü.

TOPLAM FATURA 50 MİLYAR $

17 Aralık’taki operasyonun ekonomiye toplam maliyeti artıyor. Operasyon önce 557 milyar TL olan Borsa İstanbul’daki şirketlerin toplam değeri geçen sürede 79 milyar TL eriyerek 478 milyar TL’ye indi. Kurlarda yaşanan artış döviz borcu olan şirketlerin ödeyecekleri tutarı da büyüttü. Finans kesimi dışındaki şirketlerin 164.4 milyar dolar dış borcu bulunuyor. Yani 17 Aralık’ta borçların TL karşılığı 337 milyar iken şimdi bu rakam 18.1 milyar TL büyüyerek 355.1 milyara ulaştı. Türkiye’nin yıllık 60 milyar dolar olan enerji faturasının TL karşılığı da 6.6 milyar arttı. Son 2 haftada bono piyasasındaki 2 milyar dolarlık yabancı çıkışıyla birlikte toplam fatura 50 milyar dolara ulaşıyor.

Döviz borcu olan şirketler yandı

Kurun yılı rekor seviyelerde kapatması açık pozisyonu yüksek olan sanayi şirketlerinin yıl sonu kârlarını olumsuz etkileyebileceği belirtildi. Analistler, mevcut kur seviyeleri ile BIST’teki sanayi şirketlerinin yıllık kâr daralmasının yüzde 15-16’yı bulabileceğini kaydetti. Merkez Bankası verilerine göre, finansal kesim dışındaki firmaların net açık döviz pozisyonu Eylül sonu itibarıyla 164.4 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bu rakam Aralık 2012’de 141 milyar dolardı. İş Yatırım yaptığı araştırmada, kurdaki yükselişin etkisiyle sanayi şirketlerinin 2013’te kârlarının yıllık bazda yüzde 16 azalacağını tahmin etti.

Merkez’in müdahalesi tırmanışı durduramadı

Yatırım Finansman Stratejisti Hakan Tezcan, endeksin 61.500-62.000 düzeyinden gelen alımlarla tepki verdiğini ifade ederek, “Aynı zamanda döviz ve faizde 2013 yılının zirvelerinin görülmesi sonrasında gelen hafif alımlar, endeksteki tepki alımlarını besledi” dedi. Piramit Menkul Kıymetler Araştırma Müdürü Belgin Maviş de şunları söyledi: “Siyasi faktörlerin işin içine girmesi, milletvekili istifalarının artması borsayı negatif etkileyen faktörler. Bütün bu gelişmeler dövizi de Merkez Bankası müdahalelerine rağmen yukarı yönlü hareket ettiriyor” dedi.

Piyasalarda stresin devamı beklenebilir

Son zamanlarda siyasi tansiyonun artmasıyla birlikte piyasalarda türbülans yaşandığının altını çizen ALB Menkul Araştırma Müdürü Yeliz Karabulut, “Merkez Bankası, kurlardaki artışa yönelik önlemleri etkili olmadı. 2014 yılında 2 seçimin olması bu stresli ortamın devam etmesi beklenebilir. Bu açıdan gösterge tahvil tarafında yüzde 11-12 seviyelerine kadar yükseliş, endekste 58 bin ve 47 bine kadar bir geri çekilme görülebilir. Şu an Türkiye açısından bakıldığında 2014 yılı için cazibe kaybedilmiş gibi gözükmektedir. Dolarda 2.15 TL’nin üzerinde tutunmaya devam etmesi halinde 2.20-2.22 seviyesine kadar bir yükseliş görülebilir” yorumunu yaptı.

MOBIUS: TÜRKİYE CAZİBESİNİ KORUYOR

Dünya çapında yaklaşık 50 milyar dolarlık fonu yöneten Templeton Emerging Markets’ın Başkanı Mark Mobius, “Önce tutuklamalar, sonra yolsuzluk suçlamaları ve kabinenin önemli isimlerinin değişmesi belirsizliği ve endişeleri artırıyor” dedi ve ekledi: “Türkiye piyasasında belirsizlik riski kesinlikle oluştu. Yatırımcılar belirsizlikten nefret eder ve bu tür belirsizlik dönemlerinde geri çekilme eğiliminde olur.” Türkiye hisse senedi piyasasında şu aşamada önemli ölçüde bir pozisyonları bulunmadığını söyleyen Mobius, “Ancak hisse senedi fiyatları çekici seviyelere gerilerse, kesinlikle ağırlığımızı artırmayı değerlendiririz, çünkü Türkiye’nin uzun vadeli görünümü iyi” ifadesini kullandı.

BİM, hisselerinde geri alım yapacak

BİM Birleşik Mağazalar hisse geri alımı için en fazla 200 milyon lira tutarında fon ayıracağını ve geri alım için üst hisse birim fiyat limitini 40 lira olarak belirlendiğini açıkladı. Bu konuda BİM İcra Kurulu Üyesi ve CFO Haluk Dortluoğlu 6 ay süre ile yetkilendirildi. Şirketten Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada, “Alınan kararlara göre BİM mevcut piyasa şartlarını değerlendirerek şirket hisselerinin Borsa’dan geri alımını yapacak. Bu kapsamda, tamamen şirketin iç kaynaklarından karşılanmak üzere, azami 200 milyon TL bir fon ayrılıyor” denildi.