Çinliler çok efendi, kibar, içten, nazik, yumuşak... Konuşurken el kol hareketi yapmıyor, bağırmıyorlar, yolda yürürken omuz da atmıyorlar. Çinliler konukseverler. O kadar hak bilir, hatır sayar insanlar ki "sosyalizmden kapitalizme" geçtiler ama "Mao heykellerini kırıp" atmadılar, "komünist partisini" de kapatmadılar.
Kalkınma müthiş!
Büyüme süper!
Gelişme olağanüstü!
Dünyadan en çok malı o alıyor. Dünyaya en çok malı o satıyor. 15 yıl sonra dünyanın en büyük ekonomisi olacak. Rusya gibi mafyası, baronlan, oligarkları da türemedi. Size söz vermiştim; "benden Çin'e bu tür hayranlık yazıları beklemeyin."
Tarih, 17. yüzyılda Avrupa'nın, 19. yüzyılda ABD'nin yükselişini yazdı. 21. yüzyılda da "Çin'in ABD yi geçerek süper oluşunu" yazacak. Böylesine "sonuca alkış yazıları" da beklemeyin.
Rusya başaramadı.
Çin şimdilik başardı.
Sebebini araştırdım.
Onu yazacağım.
Nedir Çin'in başarısının sırrı? Çin deyince akla "düşük fiyat, düşük ücret, çok çalışma, zamanında teslim, yüksek kalite, çok yabancı sermaye çekme, hiçbir ülkeden dış borç almadan ve dış açık da vermeden küresel ekonomik sisteme müthiş uyum" geliyor. Yola çıkmadan önce İstanbul'da dükkânları, mağazaları, pazarları
dolaşmıştım. Pense, kerpeten, keski, murç, otomatik işkence, ağaç testere, gül makası, çekme halatı, bilye taşı, dübel, pompa, mum tabanca, boru anahtan, su terazisi, 3 parmak küresel vana, pil, pijama, kıl testere... Binlerce kalem mal... Türkiye'yi Çin malları basmıştı. Ülkemizde 30 sektör Çin'in mallan yüzünden sarsıntı geçiriyor, fabrikalar kapanıyordu.
Ve fiyatlar 10'a ikiydi.
2 YTL Çin malı.
10 YTL Türk malı.
2 dolar Çin malı.
10 dolar ithal mal.
Evet Çin, l milyar 300 milyon kişilik büyük nüfusunun enerjisini, çalışkanlığını, tutunma çabasını, yaşama kavgasını ülkesine çektiği büyük yabancı sermaye (kümülatif toplam 558 milyar dolar ve yılda 63 milyar dolar, 2005 yılı hedefi 72 milyar dolar) ile birleştirip üretim patlaması yaratmıştı. Yaratmıştı yaratmasına da benim mağazada-dükkânda gördüğüm o kadar malı ona iki fiyatla nasıl maledip satabiliyordu?
Ve özellikle "pusulası olan, fermuarlı çanta haline gelip elde taşınabilen namaz seccadesi" 7 milyon liraya satılıyordu. Topla, çıkart.
Böl, çarp.
Çözemiyorsun.
7 milyon liraya satılan "Çin işi pusulalı namaz seccadesinin" l milyon lirası dükkâncı kân, l milyon lirası toptancı kârı, l milyon lirası nakliye (gemi ile 45 gün sürüyor), l milyon lirası vergi ve Çin'deki üretici fabrika kân olsa kalıyor geriye 3 milyon lira. Bu renkleri renk, ipliği iplik, deseni desen; kıl namazı, topla ağzı, fermuarlı çantasının içine koy, bir de kıbleyi gösteren pusulası! 3 milyon liraya nasıl mal edilebilir?
Bu soruyu Çin devletinin davetlisi olarak 4 kişilik bir gazeteci grubuyla gittiğim Çin'de; "kedinin renginin beyaz ya da siyah olması önemli değil, fare tutması önemli" diyerek sosyalizmi bırakıp kapitalist yola geçen Çin'in 1978 yılından beri en hızlı büyüyen Beijing (Pekin) bölgesi, Xi'an bölgesi, Shanghay bölgesinde dolaşarak konuştuğum hemen hemen herkese sordum. Pekin'de Ticaret Bakanlığı Başkan Yardımcısı Gao Huncheng, "ucuz işgücü" dedi, Başmüzakereci, "ucuz emek" dedi, Adil Ticaret Bölümünden sorumlu Genel Müdür Zhou Xiaoyan, "çok ucuz iş gücü" dedi, Xi'an İleri Teknoloji Merkezi Müdürü Profesör Tian Wei Jian, "Çin'in doğal zenginliği 100 milyonlarca ucuz emek" dedi. 12 bin işçi çalıştıran Rolls Royce, Honeywell dahi dünyanın en ünlü 7 firmasına uçak motorları yapıp satan Aero-Engine Group'un Yönetim Kurulu Başkanı Ma Fuan, "ucuz insan" dedi, Şanghay'da 350 işçi çalıştıran çorap fabrikasının 3 yıllık çiçeği burnunda taze patronu Mao Debtin de "Neredeyse bir avuç pirince işçimi 12 saat çalıştırıyorum. Koca dünya bir avuç pirince çalışan işgücünden korkuyor. Çok komik" dedi.
Ucuz işgücü...
İyi kalite...
Zamanında teslim...
Çin "bu üç avantajla dünyayı sarsıp" sallıyordu.
Yarın: Bu kadar ucuz çalışmaya ne kadar dayanırlar?
