Muhammed Ali cennete kelebek gibi uçtu

Spor dünyası, solunum yollarındaki rahatsızlık nedeniyle 74 yaşında hayatını kaybeden ABD’li efsanevi boksör Muhammed Ali’nin yasını tutuyor. ABD’nin Kentucky eyaletinin Louisville kentinde 17 Ocak 1942’de dünyaya gelen Muhammed Ali, İslam dinini seçmeden önce Cassius Marcellus Clay Jr. adını taşıyordu. Orta sınıf Afro-Amerikan bir ailenin 6 çocuğu arasında yer alan Ali’nin boksla tanışması, hırsızlık olayıyla başladı. 12 yaşındaki Muhammed Ali, bisikletinin çalınmasının ardından karakola başvurdu. Karakolda, sinirlerini kontrol altına almakta zorlanan Ali’ye boks yapması tavsiyesinde bulunuldu. Sonraki 4 yıl boyunca boks antrenörü Chuck Bodak tarafından çalıştırılan Muhammed Ali, bu süre zarfında bölgesel birçok turnuvada “Altın Eldiven” kazandı. Ali, amatör olarak çıktığı 100 maçın 95’ini aldı.

19 maçta 15 nakavt

Birçok otorite tarafından tüm zamanların en iyi ağır sıklet boks şampiyonu olarak kabul edilen Muhammed Ali, asıl çıkışını 1960 Roma Olimpiyatları’nda hafif ağır sıklette altın madalyaya ulaşarak yaptı. Zaferinin ardından gittiği bir restorana ten rengi nedeniyle alınmamasına kızan Ali, kazandığı altın madalyayı Ohio Nehri’ne fırlattı. ABD’li boksör, emekliye ayrılmasından yıllar sonra olimpiyat ateşini taşıdığı 1996’da Atlanta’da düzenlenen oyunlarda aldığı ödülle, kaybettiği madalyaya yeniden kavuştu. İlk profesyonel maçında 29 Ekim 1960’da Tunney Hunsaker’ı yenen Muhammed Ali, aralarında döneminin önemli boksörleri Tony Esperti, Jim Robinson, Donnie Fleeman, Alonzo Johnson, George Logan, Willi Besmanoff, Lamar Clark, Doug Jones ve Henry Cooper’ın da yer aldığı rakiplerini de mağlup etti. Profesyonel boks hayatının ilk üç yılı boyunca ringde çıktığı 19 maçın 15’ini nakavtla kazanan Ali, hızlı yükselişiyle boks camiasının da dikkatini çekti.

‘Hayalet yumruk’

Müsabakalarda alaycı ifadeler kullanarak psikolojik açıdan rakiplerinin üzerinde baskı kurmasıyla ünlenen Muhammed Ali, dönemin ağır sıklet boks şampiyonu Sonny Liston ile unvan maçına 1964’te Miami’de çıktı. Liston’un 7. rauntta aldığı darbelerin ardından devam edememesi üzerine galip ilan edilen Ali, böylece ilk altın kemerine 22 yaşında uzandı. Daha sonra rakibini bir kez daha yenen Ali, ilk rauntta yaklaşık 2 dakika içinde rakibini devirerek unvanını korudu. Ali’nin rakibinin devrilmesine yol açan darbesi o kadar hızlıydı ki boks tarihine “hayalet yumruk” olarak geçti.

37

Muhammed Ali, kariyeri boyunca çıktığı 61 karşılaşmanın 56’sını kazanırken, bunların 37’sini nakavtla tamamladı.

Eğer rüyanda beni yendiğini görürsen...

- Kelebek gibi uçar arı gibi sokarım.

- Ben muhteşem değilim, duble muhteşemim.

- Benim kadar muhteşemseniz ‘mütevazi’ olamazsınız.

- Çimenler büyür, kuşlar öter, dalga sahile vurur... Ben ise rakibimi döverim. İşim bu.

- Timsahla dövüştüm, balinayla boğuştum, şimşeği kelepçeledim... Sonra kayayı öldürdüm, bir taşı -yaraladım, tuğlayı hastanelik ettim. En sonunda ise kendi ilacımı hasta ettim.

- Beyazlar boksu sırf iki siyah adam birbiriyle dövüştüğü için izler.

- ‘Cassius Clay’ bir kölenin ismi. Onu ne ben seçtim, ne ben istedim. Benim adım Muhammed Ali. Benim ‘özgür’ ismim. İnsanların özellikle bana ‘özgür’ ismimle hitap etmelerini isterim.

- Ben muhteşemim. Yaşamış en muhteşem boksorüm. Suratımda tek bir çizik bile yok.

- Beni yeneceğini rüyanda bile görüyorsan uyan ve hemen özür dile.

- Ben boksun Elvis’iyim.

- Keşke insanlar herkesi beni sevdikleri gibi sevselerdi. Dünya çok daha güzel bir yer olurdu.

Müslümanlığı seçti

Muhammed Ali’nin İslam diniyle ilgisi, Wallace D. Fard Muhammad tarafından ABD’de kurulan “İslam Milleti” adlı siyahi harekete 1964’te katılmasıyla ortaya çıktı. İlk olarak kendisine “Cassius X” adını veren ünlü boksör, daha sonra ise Muhammed Ali adını seçerek Müslüman olduğunu açıkladı. Ali, dönemin Afro-Amerikan Müslüman siyasi temsilci ve insan hakları savunucusu Malcom X ile yakın ilişkiler kurarken, İslamiyet’in doğru tanınmaması ve yaygınlaşması amacıyla çeşitli çalışmalarda bulundu.

Vietnam cezası

Vietnam Savaşı’nda “Vietnamlılar bana hiçbir kötülük yapmadı ki onlarla savaşayım” diyerek askere gitmeyi reddeden Ali hakkında 1967’de soruşturma açıldı. Suçlu bulunarak elinden altın kemeri alınan ve spordan 3,5 yıl men cezası alan ünlü boksör, pes etmeyerek uzun yıllar sürdürdüğü hukuk savaşından galip ayrıldı. Boks hayatına yeniden 1970’de dönebilen ünlü boksör, ilk maçında Jerry Quarry’i nakavt etti. Henüz hazır olmamasına rağmen ikinci maçında döneminin ağır sıklet boks şampiyonu Joe Frazier ile karşılaşan Ali, puan farkıyla kariyerinin ilk mağlubiyetini bu müsabakada aldı.

Sultanahmet’te cuma namazı

1964 yılında ‘Malcolm X’ten etkilenerek Müslüman olan efsanevi boksör, 1976 yılının ekim ayında dönemin Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan’ın davetlisi olarak Türkiye’ye de geldi. İstanbul Atatürk Havalimanı’nda Erbakan tarafından karşılanan Muhammed Ali, burada kendisini bekleyen binlerce kişiyle birlikte Sultanahmet Camii’ne gidip Cuma namazı kıldı. Muhammed Ali, 24 saat süren bu ziyaretinde Topkapı Sarayı’nı ziyaret ettikten sonra Boğaz’da tekne gezisi yapıp ülkesine döndü. Ali, yaşamı boyunca İslamiyet’in yayılması için büyük çaba gösterdi.

Yüzyılın sporcusu

- Amerikalı esfane boksör Muhammed Ali dünyanın en tanınan sporcularından biriydi.

- Asıl adı Cassius Marcellus Clay olan Ali, 18 yaşındayken 1960 Roma Olimpiyatları’nda hafif siklette altın madalya kazandıktan sonra üne kavuştu.

- Tüm zamanların en büyük boksörü olarak kabul edilen Ali, 1964’te Amerikalı boksör Sonny Liston’ı yenip ilk dünya şampiyonluğunu kazandı.

- Ali daha sonra üç dünya şampiyonluğu kazanan ilk boksör oldu. 1981’de boksu bırakan sporcu 61 maçından 56’sını kazandı

- Sports Illustrated tarafından “Yüzyılın Sporcusu”, BBC tarafından da “Yüzyılın Spor Adamı” seçilen Ali, sadece ringdeki yeteneğiyle değil, maçlardan önceki ve sonraki açıklamaları ve iddialı sözleriyle de ünlüydü.

- Aynı zamanda bir insan hakları savunucusu ve şair olan Ali, “Nasıl hatırlanmak istersiniz?” sorusuna “Halkını hiçbir zaman satmayan bir insan olarak. Ama bu çok fazlaysa o zaman sadece iyi bir boksör olarak. Hatta ne kadar iyi olduğumdan bahsetmeseniz de olur” diye yanıt vermişti.

- Ünlü boksör, 22 yaşında ilk dünya şampiyonluğunu kazandıktan sonra Müslüman oldu ve “kölelik ismim” dediği adını (Cassius Marcellus Clay) değiştirerek Muhammed Ali adını aldı.

Hayırsever barış elçisi

Eldivenlerini 39 yaşında asmasına rağmen sosyal kişiliğiyle her dönem popülerliğini koruyan Muhammed Ali, özellikle birçok hayır kurumuna yaptığı bağışlarla dikkati çekti. Parkinson hastalığına 1984’te yakalanan ABD’li boksör, Arizona’nın Phoenix kentinde kurduğu Muhammed Ali Parkinson Merkezi’ne maddi yönden sağladığı büyük katkılarla kendisiyle aynı kaderi paylaşan hastalara da yardımcı oldu. Hayatı boyunca Ali, ölümcül hastalıklara yakalanan çocukların tedavisi gibi birçok sosyal duyarlılık gerektiren projede yer alarak yardıma muhtaç kişilerin yanında bulundu. Engelli sporcuların olimpiyatlarda yer alması için de mücadele veren Ali, Fas ve Meksika gibi ülkelere giderek maddi yönden yardıma ihtiyaç duyan insanlarla da bizzat ilgilendi. Birleşmiş Milletler, sosyal sorumlulukları nedeniyle 1998’de Muhammed Ali’yi “Barış Elçisi” seçti. Ünlü boksörün hayatı, Hollywood tarafından 2001 yılında beyaz perdeye de uyarlandı. ABD’li ünlü aktör Will Smith’in başrolünde oynadığı “Ali” adlı yapım, büyük ses getirmişti.

Ve kariyerin sonu

Muhammed Ali, 1974 yılındaki ikinci büyük zaferini, iri fiziği ve o güne kadar tüm maçlarını kazanmasıyla dönemin en güçlü boksörü olarak gösterilen George Foreman karşısında aldı. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin başkenti Kinşasa’da düzenlenen ağır sıklet unvan maçında rakibini 8. rauntta deviren Ali, yeniden dünya şampiyonluğunu ilan etti. İki boksör, bu kez 1975’te Filipinler’de karşı karşıya geldi. Oldukça çetin geçen mücadeleyi 14. raundun sonunda bu kez teknik nakavtla kazanan Muhammed Ali, böylece boks tarihine adını altın harflerle yazdırdı. Ali, 1980’de Larry Holmes’a, 1981’de ise Trevor Berbick’e yenilerek ağır sıklet şampiyonluk unvanını kaybetmesinin ardından boks kariyerini noktaladı.