Ne altın ne döviz en çok borsa kazandırdı! Hisse senedi ve halka arz işleri değiştirdi

BORSA İstanbul’da ralli devam ediyor. Geri çekilmeler alım fırsatı olarak görülürken halka arz yoğunluğunun da katkısıyla yeni katılımlar sürüyor. Merkezi Kayıt Kurumu (MKK) verilerine göre; 31 Aralıkta 3 milyon 794 bin 409 olan yatırımcısı sayısı, 31 Ağustos itibarıyla 2 milyon 462 bin 6 kişi artarak 6 milyon 257 bin 415 kişi oldu Hürriyet'ten Zeynel Balcı'nın yazısına göre; Yatırımcı ilgisi hareket nerede ise oraya yöneliyor. Geçmiş yıllarda bir ara tekstil öne çıkmıştı. Sonra enerji furyası, sonra inşaat akımı başladı. Para piyasaları tarafında döviz ve kripto para çok revaçta. Şimdilerde ise hisse senedi ilgi alanı olmaya devam ediyor. Para akışkandır, “su akar yolunu bulur” hesabı fırsatı nerede görürse oraya akar. Bu da olağan bir durum. Malum yüksek enflasyon var ve daha devam edecek gibi görünüyor. Geçen hafta açıklanan Orta Vadeli Program’da enflasyon tahmini 65 olarak konuldu. TCMB’nin geçtiğimiz günlerdeki yüzde 58 tahminini de aşan bir durum söz konusu. Bu enflasyonu yenecek getiri arayışı daha da yoğunlaşacak demek. Mevcut durumda halen bu fırsat borsada görülüyor ki oraya ilgi devam ediyor. TCMB’nin agresif bir hamle ile faizi 25’e çekmesi sonrası tahvil bono ve mevduat faizlerinde bir artış görüldü. Bu arada kur korumalı mevduatı (KKM) sonlandırma hazırlıkları başladı. Bu en üst perdeden dillendiriliyor. TL’ye cazibe kazandırmadan KKM’nin tasfiyesi biraz zor. TL’ye cazibe kazandırmanın yolu da fiyatını artırmak, yani faizi artırmaktan geçiyor. Ayrıca gerek ekonomi yönetimi gerekse orta vadeli programda parasal sıkılaşmanın devam edeceği vurguları tekrarlanan bir durum. Faiz risksiz yatırım aracı olarak bu aşamada hisse senetlerine alternatif olarak görülmese de önümüzdeki dönem için aynı şeyleri söylemek zor. Bugünün sorusu değil belki ama bir süre sonra borsadaki potansiyel getiriyle risksiz getiri yani faiz arasındaki hesaplamaların veya kıyaslamaların yapılması muhtemeldir. Bununla birlikte KKM’den çıkacak para nereye yönelecek sorusuna karşılık döviz, mevduat, borsa, konut seçenekleri tartışılmaya devam ediliyor. Diğer yatırım araçlarına bakıldığında, ilk akla gelen dövizde yatay bir seyir var. Altının dış piyasalardaki ons fiyatında düşüş eğilimi devam ediyor. Konut fiyatlarında ise artış hızında yavaşlama görülüyor. Bir malın fiyatını arz ve talep belirler. Talep bu dönem hisse senetlerinde yoğunlaşmış durumda. Ama BIST100 Endeksi’ne mayıs sonu itibarıyla bakıldığında yüzde 70’i aşan bir prim söz konusu. Hisse bazında çok daha yüksek primler var. Yani BIST100 Endeksi’nde çıkış trendi ve ralli sürmekle birlikte oradaki fırsatlar önemli ölçüde veya belli ölçüde kullanılmış görülüyor. Bundan sonrası için daha seçici olunması gereken bir süreç başladı. Ay sonuna doğru dokuz aylık bilanço beklentileri tekrar gündeme gelecek. Borsa yeni katılım ve para girişleriyle birlikte olumlu seyrini koruyor. TCMB brüt rezervleri ve bankalar döviz mevduatında yükseliş sürerken kur korumalı mevduat (KKM) zayıf da olsa gerilemeye devam ediyor. Aynı hafta 20 milyar TL’lik azalışla 3.348 milyar TL oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yabancı yatırımcılar ile görüşmeleri sürüyor. Dış finans çevrelerinin Türkiye piyasalarına bakışındaki iyileşmeyi Moody’s’den gelen “Türkiye’nin seçim sonrası ekonomi politikasındaki gidişatı kredi notu açısından olumlu. Ancak hâlâ önemli belirsizlikler var” açıklamasında da biraz görebiliyoruz. Fitch’in 2 yıl sonra Türkiye’nin kredi görünümünü negatiften durağına çevirmesi de kayda değer. Diğer yandan, uygulamaya konulan rasyonel politikalar veTCMB’den gelen faiz artırımlarına bağlı olarak Türkiye’nin CDS primi 400 seviyesinin altına geriledi. Fakat bu değişimin henüz Türkiye finans piyasalarına ciddi bir para girişi olarak yansıdığını söylemek bu aşamada zor. Öte yandan Hürriyet'ten Sefer Levent'in yazısına göre; Bu yıl rekor Oncosem Onkoloji’nin. 3 Ocak’ta 17.50 TL’den işlem görmeye başlayan Oncosem’e o tarihte 1 TL yatıran yatırımcının bugün 12.5 TL’si var. Hisselerin tavan üzerine tavan yapması ve kısa sürede değerini en azından ikiye katlaması iştah kabartıyor. Bu gidişle bazı halka arzlarda yatırımcı sayısı halka arz edilen hisse adedini geçecek. Bu durumda önce isteyen hisseyi kapacak. Borsa İstanbul’da son dönemde halka arz rüzgârı esiyor. Dile kolay. Bu yıl yapılan halka arzlara yaklaşık 42 milyon yatırımcı katıldı. Halka açılan şirketler toplam 43 milyar lira topladı. Dahası da var. Verileri inceledim. Yılbaşından bu yana BIST İstanbul Halka Arz Endeksi yüzde 101 değer kazanmış. Yani halka arz edilen hisselere yatırım yapanlar ortalamada parasını ikiye katlamış. Son bir yılda halka açılan şirketlerinin hisselerinin getirisi ise ortalamada yüzde 316’yı bulmuş. Borsa İstanbul Endeksi ise aynı süreçte yüzde 144’te kalmış. Özetle halka açılan şirketlerin performansı borsayı da ikiye katlamış. Son dönemde ne zaman bir şirket halka arz edilecek olsa talep yağıyor. Satılacak hisse miktarının kat kat üzerinde talep geliyor. Bu yoğun ilginin ardında halka arz edilen şirketlerin borsadaki performansı var. Şirket ilan edilen fiyat üzerinden halka açılıyor, hisse borsada işlem görmeye başlıyor. Arka arkaya her gün tavan fiyata yükseliyor. Borsada hisse senetleri bir günde en fazla yüzde 10 değer kazanıp değer kaybedebiliyor. Yüzde 10 değer kazan fiyat tavan, yüzde 10 değer kaybında ulaşılan fiyat ise taban olarak adlandırılıyor. Halka açılan şirketin hisseleri arka arkaya günlerce tavan fiyata ulaşıyor. Yüzde 100-200 arasında ne zaman ki kurumsal yatırımcılar satışa geçiyor, o zaman değer kazanımı ya duruyor ya da duraksıyor. Yıl başından bu yana yapılan halka arz sayısı 33’ye ulaştı. Aralık ayı sonunda talep toplayan 2 şirketin hisselerinin de ocak ayında işlem görmeye başlamasıyla bu yıl borsa tablolarına şimdiden 34 şirket eklendi. Geride bıraktığımız 8 ay için olağan üstü bir performans. Geçen yılın tamamında 40 şirket halka açılmıştı ve bu halka arzlara 8.7 milyon yatırımcı katılmıştı.Bu yıl yatırımcı sayısı da 42 milyona fırladı. Halka arzda hisse talep eden yatırımcı sayısı arttıkça yatırımcı başına düşen hisse adedi de azalıyor. Son olarak halka arz edilen ebebek hisselerine gelen talep nedeniyle yatırımcı başına 232.5 TL değerinde sadece 5 adet (bazı yatırımcılara 6 adet) hisse düştü. Bu gidişle önümüzdeki günlerde bazı halka arzlarda hisse talep eden yatırımcı sayısı halka arz edilen hisse adedini geçecek. Bu durumda devreye bir kural girecek. ‘Önce başvuran hisseyi kapar.’ Yatırımcılar halka arz başladığı anda en azından 1 hisse alabilmek için ekran başına oturup, yarışacak. Daha önce kim talepte bulunduysa 1 adet hisse onun olacak. Halka açılan şirketlerin borsa performansı göz dolduruyor. Bu yıl rekor Oncosem Onkoloji’nin. 3 Ocak’ta borsada 17.50 TL’den işlem görmeye başlayan Oncosem aradan geçen 248 günde (yaklaşık 8 ay)yüzde 1254 oranında değer kazanıp 237 TL’ye ulaştı. Bir başka deyişle Oncosem’e 1 TL yatıran yatırımcının bugün 12.5 TL’si var. İkinci sıra ise SDT Uzay ve Savunma Teknoloji şirketinin. 4 Ocak 2023’te borsada işlem görmeye başlayan SDT hisseleri aradan geçen 247 günde yatırımcısına tamı tamına yüzde 1123 kazandırdı. Yani SDT hisselerine 1 koyan 11 aldı. Son dönemde birçok yatırımcı borsa ile yeni tanışıyor. Özellikle halka arzlara ilgi büyük. Hatırlatmamızda fayda var. Tüm halka arzlar yatırımcıya kazandıracak beklentisi içinde olmak son derece yanlış. Tarihsel süreçte bazı halka arzlarların belli bir dönemde yatırımcıya zarar ettiği de olmuştur. Bu nedenle halka arz edilecek şirketle ilgili aracı kurum uzmanlarından yani profesyonellerden bilgi almanız gerekir. Halka arzlar dışında borsadan hisse seçerken de şirketlerin önümüzdeki döneme ilişkin beklentileriyle hareket etmeniz gerekir. Bu nedenle yine profesyonellerden yardım almanız önemlidir. Hiçbir hisse senedi kesintisiz yükselmez. Hisselerin düşüş dönemlerine yakalanırsanız ciddi derecede para kaybına uğrayabilirsiniz. ‘Borsada oynamak’ tabiri de son derece yanlıştır. Hisse senedini alarak bir şirkete yatırım yapmış olursunuz. Şirketlerin mali performans-ları genelde hisse senedi fiyatlarını da etkiler. Bunların neticesinde para kazanmanın yanı sıra kaybetmek de vardır. Ayrıca unutmayın borsa zaman zaman spekülatif hatta manipülatif işlemlere sahne olur. Bu işlemlerin neticesinde de ayır kayıplara uğrayabilirsiniz. Aman dikkat!