EYT'de dikkat çeken yıpranma payı detayı!
EYT ile ilgili son dakika açıklaması geldi. Milyonlarca kişi yeni yasa ile birlikte EYT kapsamında emekli oldu. Fakat konuyla ilgili vatandaşların kafasında soru işaretleri kaldı. Uzman isim EYT ile ilgili vatandaşlardan gelen sorulara cevap verdi.
EYT ile ilgili son dakika açıklaması geldi. Posta yazarı Ekrem Sarısu vatandaşların EYT ile ilgili sorularına cevap verdi. İşte detaylar...
Soru: 15 Nisan 2000 tarihinde yedek subay olarak göreve başladım. Daha önce herhangi bir iş yerinde sigorta başlangıcım bulunmuyordu. Askerlik hizmetini yedek subay olarak yapan kişilere 90 gün prim eklendiği ve yine 90 gün yaş haddi sağlandığını öğrendim. Bunu baz alarak 130 gün yedek subay okulunda geçen süremi borçlandım.
Borçlanmadan sonra e-Devlet üzerinde Çalışma Hayatım kısmında, hizmete başlama tarihim 20 Kasım 1999 olarak görünmekte. Fiili hizmet süresi 90 gün olarak prim gün sayısına eklenmiş durumda. Bu şartlarda, Fiili Hizmet Süresini saydırarak EYT kapsamına girme olasılığım var mı? İsmail DEMİR
Cevap: Fiili hizmet süresi zammı (yıpranma) hizmet süresini artırır, ancak sigorta başlangıç tarihini geri çekmez. Dolayısıyla yedek subaylık hizmetiniz de kazandığınız üç aylık Fiili Hizmet Süresi Zammınız başlangıç tarihinizi 3 ay geri çekerek EYT kapsamına girmenizi sağlamaz.
EKSİK PRİMLERİN PARASI TOPTAN ÖDENEBİLİYOR MU?
Soru: 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Ağustos 1997 olup 4287 gün prim ödemem var. 1993’te askere gittim, 19 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum? Bir de sanırım askerliğimi yatırırsam da prim eksiğim kalıyor. Eksik günün parasını toptan yatırabiliyor muyuz? Mehmet YILAN
Cevap: Öncelikle eksik primlerin satın alınarak emekli olunamadığını belirtelim. Hangi hallerde borçlanma yapılabileceği kanunda tek tek sayılmış. Bunlarının arasında prim eksiğinin borçlanılması yok. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak.
Sigortalılık süresi ve prim şartı aranacak. Süre şartını da sağladığınızdan, askerlik borçlanmasından sonra 968 gün daha prim ödeyerek priminizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
EYT’DEN NASIL YARARLANIRIM?
Soru: 1978 doğumluyum. Ağustos 1998-Şubat 2000 tarihleri arasında askerlik yaptım. Sigorta tescil başlangıcım 23 Ocak 2001’dir. Sicil belgesi kartı aldığım ilk işim olan bu işyerinde kısa bir süre çalıştım.
İşyeri iflas etmiş, kapanmış. Maalesef prim yatırmamışlar. İlk SSK prim ödemlerimin başlama tarihi olarak 20 Mart 2002 görünüyor. 4625 gün prim ödemem var. EYT’den nasıl yararlanabilirim, nasıl bir yol izlemem gerekir? Hakan VAROL
Cevap: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar EYT kapsamındalar. Askerlik borçlanması da sigorta başlangıcınızı bu tarihten geriye çekmediği için, maalesef EYT kapsamına giremiyorsunuz. Çünkü SGK’ya çalışma süresi bildirilmediği sürece, işe giriş bildiriminin bir önemi yok. Emeklilik şartlarınız adınıza ilk defa çalışma süresi bildirilen (prim ödenen) 20 Mart 2002 tarihine göre belirlenecek.
Bu tarihe göre de, emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2375 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla prim ödemeniz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
BORÇLANMA BAŞLANGIÇ TARİHİNİZ 7 EYLÜL 1999’A ÇEKMİYOR
Soru: Çıraklık eğitim merkezinde 5 sene eğitim gördüm. Çırak sigortam 1989’da başladı. Hizmete başlama tarihim 24 Şubat 2003. Askerliğimi 1997’de yaptım. Acaba askerliğimi borçlanarak EYT’den faydalanabilir miyim? ERDEN
Cevap: Doğum tarihinizi ve prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Muhtemelen 1977 doğumlusunuz. Çırak sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor.
Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihiniz olan 24 Şubat 2003’ü, 7 Eylül 1999’a kadar geri götürmeyeceğinden maalesef askerlik borçlanmasıyla da EYT’den yararlanmanız mümkün değil.
Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla yine aynı tarihte yani 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
464 GÜN DAHA PRİM ÖDEMELİSİNİZ
Soru: 27 Ağustos 1979 doğumluyum. SGK giriş tarihim 2 Şubat 1998’dir. 25 yıllık sigortalılık süremi doldurdum. 23 Şubat 1999 -23 Ağustos 2000 tarihleri arası 18 ay askerlik yaptım. 540 gün askerliğimi borçlanıp bedelini ödedim. Toplam 5436 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Muhsin POLAT
Cevap: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim şartları aranacak. Süre şartını da sağladığınızdan, 464 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
SORU: 2 Mart 1992’de öğretmen olarak göreve başladım. 1993te 6 ay askerlik yaptım. 1 Eylül 2016’da KHK ile görevden uzaklaştırıldım. Aralık 2021’de isteğe bağlı Bağkur’lu oldum.
Askerlik borçlanması (altı ay) yaptım. Altı ay daha prim ödeyip 25 yıl hizmet süresini tamamlayarak sistemden çıktım. EYT kapsamında emeklilik dilekçesi verdim. İkramiye alabilir miyim? Hidayet TOSUN
CEVAP: Görevden ihraç edilip hizmet birleşmesi ile emekli olanlara, memuriyet süreleri için emekli ikramiyesi ödenmiyor. Görevden ihraç edilip memuriyet süreniz ile Bağkur sigortalılık sürenizi birleştirerek emekli olacağınızdan, maalesef emekli ikramiyesi alamazsınız.
EYT KAPSAMINDA 5825 GÜNLE EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: 1978 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1996 olup 5156 gün prim ödemem var. Hâlâ çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Erol CON
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim şartları aranacak. Sigortalılık süresi şartını da sağladığınızdan, 669 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerlik sürenizi borçlanıp ayrıca 129 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.
YURTDIŞI BORÇLANMASI NASIL YAPILIR?
SORU: 1977 doğumluyum. Yurtdışı borçlanma nasıl yapılıyor? 1994 yılında Kıbrıs’a gittim, sigorta başlangıcım 2011 olup 2590 gün sigortalı çalışmam var. Şu an Almanya’dayım. Ama çalışmıyorum. Sigortamı Türkiye’ye taşırsam, üzerini yatırıp emekli olabilir miyim? Veya taşımadan toplu ödemeyle emekli olabilir miyim? Türkiye’de hiç başlangıcım yok. Kaç yaşına tabiyim? Sakine ÖZALP
CEVAP: Yurtdışı borçlanması ‘Yurtdışı Süreleri Borçlanma Talep Dilekçesi’ ile yapılır. Talep dilekçesini SGK’nın internet sayfasından indirebilirsiniz. Talep dilekçesini SGK’ya elden verebileceğiniz gibi, iadeli taahhütlü olarak posta yoluyla da gönderebilir veya internetten elektronik ortamda da borçlanma talebinde bulanabilirsiniz.
Talep dilekçesine KKTC sosyal güvenlik kurumundan alacağınız hizmet belgesini de eklemeniz gerekiyor. Borçlanma bedeli prime esas kazancın alt sınır ve üst sınırları arasında belirleyeceğiniz kazanç tutarının yüzde 45’i oranında hesaplanır. Alt sınır asgari ücret olup günlük alt sınır 447.15 TL ve bir günlük borçlanma bedeli 201.22 TL (447.15 TL x yüzde 45), üst sınır asgari ücretin 7.5 katı olup günlük üst sınır 3.353.63 TL ve üst sınırdan bir günlük borçlanma bedeli 1.509.13 TL’dir (3.353.63 TL x yüzde 45). Bu tutarlar yılsonuna kadar geçerli olup, yılsonunda asgari ücrete gelecek zamla artacaktır. Hesaplanan borçlanma bedeli tarafınıza tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren en geç üç ay içinde borçlanma bedelini ödemeniz halinde, söz konusu süreleri Bağkur süresi olarak kazanacaksınız.
Ayrıca Almanya’da ev kadını olarak geçen süreleri de borçlanma hakkınız var. KKTC’deki sigorta başlangıcı Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılıyor. KKTC’deki çalışma sürenizi borçlanıp ayrıca Almanya’da ev kadını olarak geçen 2810 gün süreniz varsa, bunu da borçlanarak toplam prim ödeme gün sayınızı 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz (5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi olarak). Ayrıca KKTC’deki çalışma sürenizin 2440 gününü borçlanıp, Türkiye’de sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 2460 gün prim ödeyerek toplam priminizi 4900 güne tamamlamanız şartıyla, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olmanız da mümkün (4900 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi olarak).
Türkiye’ye döndüğünüz de sigortalı bir işte çalışarak 4610 gün prim ödeyerek, KKTC’deki çalışma sürenizi (2590 günü) birleştirerek toplam priminizi 7200 güne tamamlayarak Türkiye’de kısmi aylık bağlatmanız da mümkündür.