Hesaba yatıyor 2345 lira! İndirim, ücretsiz ulaşım, erken emeklilik ve...
Yüz binlerce kişiyi çok yakından ilgilendiriyor. Erken emeklilik, ücretsiz ulaşım otomobil alırken indirim yapılıyor. Engelli yaşlılara 1.084 lira ödenirken, evde bakım parası da 2 bin 345 lira. Ayrıca evde sağlık hizmeti de sunuluyor. İşkur, Engelli Hibe Desteği kapsamında, kendi işini kurmak isteyen engelli vatandaşların yararlanabilmesi için 65 bin liraya kadar hibe sağlıyor. Bunun 5 bin lirası işletme kuruluşu, 15 bin lirası işletme gideri, 45 bin lirası da demirbaş desteği oluyor. Elektrik şirketleri de engelli bireylere belli konularda destek oluyor.Yüzde 40’ın üzerinde engeli olanların elektriği, borcu nedeniyle 3 ay boyunca kesilemiyor.
Her yıl ‘10-16 Mayıs Engelliler Haftası’ olarak anılıyor. Dünyada yaklaşık 1 milyar engelli var. Türkiye’de ise 2020 yılı Ulusal Engelli Veri Tabanı’na göre engelli birey sayısı 2 milyon 530 bin civarında. Ancak resmi olmayan rakamlara göre 9-10 milyon engelli birey olduğu söyleniyor. Yaşla birlikte engellilik oranı artıyor. Devlet, engellilerin hem iş hayatına hem de toplumsal hayata katılabilmeleri için çok önemli destekler uyguluyor. İşte engelli bireylerin hayatlarına dokunan, onların hayatını kolaylaştıran destekleri
ERKEN EMEKLİLİK
Devlet engelli vatandaşlara ‘erken emeklilik’ hakkı tanıyor. İşe girişten sonra engelli hale gelip yüzde 60 ve üzerinde çalışma gücünü kaybedenler ‘malulen emeklilik’ hakkı elde ediyor. Malulen emeklilik için en az 10 yıllık sigortalılık süresi aranıyor. Yüzde 40 ve üzeri çalışan engelliler ise işe giriş tarihlerine göre ‘kademeli erken emeklilik’ hakkına sahip. Bağkur engelli emekliliği hakkı 1 Ekim 2008 sonrası yasa ile yürürlüğe girdi.
HER AY 1298 LİRA
Devlet ayrıca engellilik oranına göre SGK prim şartı da aramadan her ay düzenli maaş ödüyor. Aylıklar rapordaki engel oranına göre şöyle: 200 metrekareye kadar tek konutu olan engelli, Emlak Vergisi ödemiyor. Kişilere engellilik derecesine göre bu yıl 500 lira ile 2 bin lira arasında vergi muafiyeti uygulanıyor. Muafiyetten ücretli çalışan, serbest meslek erbabı engelli ve ailesinde bakmakla yükümlü olduğu bir engelli bulunan ücretli çalışan yararlanabiliyor. Ayrıca engellinin kullanımı için üretilmiş her türlü ekipman Katma Değer Vergisi’nden (KDV) istisna tutuluyor. Kendi ihtiyaçlarını karşılayabilen yüzde 40-69 oranında engelli yoksul (gelir şartı 1.416 lira) vatandaşlara 865 lira, Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede en az yüzde 70 engelli olan 18 yaşından büyük, 65 yaşından küçük yoksul vatandaşlara aylık 1.298 lira, 18 yaşın altında, en az yüzde 40 oranında engelli çocuğu bulunan yoksul ailelere 865 lira, ağır silikozis hastalarına 2 bin 382 lira. Söz konusu maaşı alabilmek için engelli vatandaşların ikametgahının bulunduğu il/ilçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na bir dilekçe ve kimlik numarası içeren nüfus cüzdanı ile başvurması gerekiyor.
ÜCRETSİZ ULAŞIM
Engelli kimlik kartı olan vatandaşlar, belediye ve özel halk otobüsleri, deniz ulaşım araçları ve trenlerden ücretsiz yararlanıyor.
Yüzde 40 ve üzeri engellilere şehirlerarası otobüslerde yüzde 30 indirim uygulanıyor. 20 koltuklu araçta 1, 20’den fazla koltuğa sahip olanlarda 2 engelliye indirim sağlanıyor.Demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarında yüzde 50 indirim uygulanıyor.
Türk Hava Yolları (THY), engelli kartı olan yolculara iç hatlarda yüzde 20, dış hatlarda ise yüzde 25 indirim yapıyor.
Müze ve ören yerlerine, engelliler ile bir refakatçisi ücretsiz biletle girebiliyor.Her belediye su indirimini en az yüzde 30 oranında uygulamak zorunda. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (İSKİ) indirimi ise yüzde 50. Turkcell, Vodafone, Türk Telekom, TTNET ve Turkcell Süperonline’da engellilere özel indirimli tarifeler var.Devlet tiyatrolarından ücretsiz yararlanıyorlar.
ELEKTRİĞİ KESİLEMİYOR
Elektrik şirketleri de engelli bireylere belli konularda destek oluyor.Yüzde 40’ın üzerinde engeli olanların elektriği, borcu nedeniyle 3 ay boyunca kesilemiyor. Borçları da talepleri halinde 4 ay taksitlendiriliyor.Kişi, kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı şekilde hayatını sürdürmek durumunda olduğunda, elektrik fatura bedeli (200 liraya kadar) ve kesintisiz güç kaynağı desteğinde bulunuluyor.Başarılı ve ihtiyaç sahibi engelli öğrencilere, öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapılıyor.
İSTİHDAM ZORUNLU
50 ve üzeri çalışanı bulunan özel sektör işyerlerinde en az yüzde 3, kamuda yüzde 4 engelli personel çalıştırılması zorunlu. Kotanın üzerinde engelli çalıştıran sigorta prim teşviği alıyor.
2345 LİRA ÖDEME
Devlet; hiç çalışmamış ya da primi yetmeyen, emekli olamayan dar gelirli yaşlılara ve hasta veya bakıma muhtaç ağır engelli yakınının bakımını üstlenen akrabaya destek olmak için her ay düzenli olarak maaş ödüyor. Engelli yaşlılara 1.084 lira ödenirken, evde bakım parası da 2 bin 345 lira. Ayrıca evde sağlık hizmeti de sunuluyor.
EV VE ARAÇ ALIMINDA VERGİ KOLAYLIĞI
200 metrekareye kadar tek konutu olan engelli, Emlak Vergisi ödemiyor. Kişilere engellilik derecesine göre bu yıl 500 lira ile 2 bin lira arasında vergi muafiyeti uygulanıyor. Muafiyetten ücretli çalışan, serbest meslek erbabı engelli ve ailesinde bakmakla yükümlü olduğu bir engelli bulunan ücretli çalışan yararlanabiliyor. Ayrıca engellinin kullanımı için üretilmiş her türlü ekipman Katma Değer Vergisi’nden (KDV) istisna tutuluyor.
ÖTV VE MTV YOK
Araç alacak olan engellilere Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti var. Bu noktada 2 ayrıntı söz konusu:
1) Yüzde 90 ve daha fazla engelli, ÖTV muafiyetinden yararlanarak taşıt aldığında, kendisi kullanamıyor. Şoförü veya yakını kullanıyor.
2) Aracı alacak engelli, engel derecesine (en az yüzde 40 olmalı) göre taşıtı kendisi kullanmak için özel tertibat yaptırıyor. Her iki durumda da ÖTV muafiyeti, tüm binek otomobillerde motor silindir hacmine bakılmaksızın bu yıl için vergiler dahil 450 bin 500 lirayı geçmeyen araçlarda uygulanıyor. ÖTV muafiyetli olarak alınan araç, 5 yıl boyunca satılamıyor. Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) muafiyeti de var.
OTOPARK AVANTAJI
Vergi muafiyetinden yararlanarak araç sahibi olan engelliler için otopark önceliği de tanınıyor. Havalimanı ve belediyelerin işlettiği otoparklar engellilere ücretsiz. ÖTV indirimli aracı olanlar, evinin önüne belediyeye müracaat ederek ‘engelli araç park yeri’ yaptırabilir. Trafik Tescil Şubesi’ne başvurarak, engelli araç park kartı temin edilebilir.
İŞ KURANA 65 BİN LİRA HİBE
İşkur, Engelli Hibe Desteği kapsamında, kendi işini kurmak isteyen engelli vatandaşların yararlanabilmesi için 65 bin liraya kadar hibe sağlıyor. Bunun 5 bin lirası işletme kuruluşu, 15 bin lirası işletme gideri, 45 bin lirası da demirbaş desteği oluyor. İlgilenenler, ‘iskur.gov.tr’ adresinden (duyurular bölümünden) detaylı bilgi alabilir. Ayrıca İşkur, MEB Çıraklık Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ve belediyeler, engellilere yönelik meslek edindirme kursları düzenliyor. Sosyal destek hattı ‘Alo 183’, 7 gün 24 saat engellilere hizmet veriyor.Başvuru sürecinin yer aldığı, "Engelli Hibe Desteği Proje Başvuru Kılavuzu" ile başvurunun yapılmasına ilişkin konularda başvuru sahiplerinin bilgilendirilmesi için hazırlanan "Başvuru Rehberi" Türkiye İş Kurumu internet sitesinde (www.iskur.gov.tr) duyurular kısmında yayınlandı.
MESAİ SAATİ SONA ERENE KADAR TESLİM EDİLEBİLECEK
Engellilere yönelik çalışma yapan bütün sivil toplum kuruluşları, işyerleri, üniversiteler, belediyeler ve kamu kurumları projelerini hazırlayıp 10 Haziran 2022 tarihi mesai saati sona erene kadar bulundukları illerdeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerimize elden veya posta yoluyla teslim edebilir. Ayrıca kendi işini kurmak isteyen eski hükümlülerin projelerini belirtilen tarihe kadar Adalet Bakanlığının ilgili birimleri aracılığı ile bulundukları illerdeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine iletmesi gerekli.
E-DEVLET ÜZERİNDEN YAPILIYOR
Kendi işini kurmak isteyen engelliler proje başvurularını, 10 Haziran 2022 tarihi saat 23:59’a kadar e-Devlet üzerinden online olarak yapmaları gerekiyor. İl Müdürlüğü veya Hizmet Merkezlerine elden veya posta yolu ile yapılacak proje başvuruları kabul edilmeyecek.
