Zam geldi! Şartlar değişti, kapsam genişledi, başvuru yapan alıyor, yüz binler yararlanıyor
Yeni yıl ile birlikte başta asgari ücret, memur ve emekli maaşları olmak üzere vatandaşların büyük kısmını kapsayan pek çok ödeme kaleminde önemli artışlar oldu. Yeni maaşlar ocak ayında hesaplara yatırılmaya başlıyor. Yüz binlerce kişinin yararlandığı ödemelerde şartlar değişti, kapsam genişledi ve ödeme miktarı arttı. Devlet ihtiyaç sahibi vatandaşa ekonomik olarak destek oluyor. 2022'de destek ödemeleri de arttı. 65 yaş aylığı olarak bilinen yaşlılık maaşı ne kadar oldu sorusu yeni maaşların netleşmesinin ardından pek çok kişinin araştırdığı konular arasında yer alıyor. 65 yaş aylığının yeni yıl tutarı belli oldu. Öte yandan asgari ücrete yapılan yüksek zam oranı ile birlikte 65 yaş aylığı alan kişi sayısı da bu yıl artacak.
Yüz binlerce kişinin aldığı ücretlere zam geldi. Asgari ücrete yapılan zam sonrası kapsama dahil olan kişi sayısı arttı. Memur zammı sonrası 65 yaş aylığı da 1.059 TL oldu. Ayrıca asgari ücretteki artışın gelir sınırını yükseltmesiyle bu yıl daha fazla kişi 65 yaş aylığı alabilecek. Geçen yıl gelir sınırına takılanlar, bu yıl yeniden başvuru yapmalı.
Akşam gazetesinden Okan Güray Bülbül kendisine gelen "Asgari ücret artınca 65 yaş aylığı ve evde bakım parası da arttı mı? Artışla, 65 yaş aylığı ve evde bakım parası alamayanlar da alabilecek deniyor, bu doğru mu?" sorusuna köşesinden şöyle yanıt veriyor;
"65 yaş aylığı asgari ücrete endeksli değil. 65 yaş aylığı 4.387 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımıyla hesaplanıyor. Memur aylık katsayısı ise memur ve memur emeklileri için toplu sözleşmede belirlenen zam oranı kadar 6 ayda bir arttığı için 65 yaş aylığının miktarı da 6 ayda bir artıyor. 2022 yılı ocak ayından itibaren memur ve memur emeklilerine yansıyan yüzde 27.91'lik zam sonrası 65 yaş aylığı 1.059 TL oldu."
65 YAŞ AYLIĞI NASIL ALINIR?
2022 sayılı "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun" kapsamında verilen maaş desteğinden faydalanmak için vatandaşların bulundukları ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları'na başvurması gerekiyor.
65 yaş aylığı, bu yaşı doldurmuş, hiçbir sosyal güvencesi bulunmayan ve yapılacak incelemede muhtaç olduğu belirlenen Türk vatandaşlarına, muhtaçlık hali devam ettiği müddetçe ödeniyor.
YAŞLILIK MAAŞI BAŞVURU ŞARTLARI
* SGK tarafından belirtilen maaş bağlanma koşulları şöyle: Hizmet akdi ile çalışanların yaşlılık aylığının bağlanmasında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı ilk defa sigortalı olunan tarihe göre değişiklik göstermektedir.
* 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre sigortalı olanlar için bu kanunlardaki şartlar geçerli olacak, dolayısıyla bu kişilerin kazanılmış hakları korunacaktır.
Buna göre;
* 8/9/1999 öncesi sigortalı olarak ilk defa işe başlayanların yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş koşullarının bir arada yerine getirilmesi gerekmektedir. Örneğin sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısını yerine getirmiş, ancak yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gereken yaş koşulunu yerine getirmeyen sigortalıya Kurumumuzca yaşlılık aylığı bağlanması mümkün değildir.
* 8/9/1999 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazananlar ile bu tarih itibariyle kadın sigortalılardan 18, erkek sigortalılardan 23 yıllık sigortalılık sürelerini dolduranlardan;
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 3600 gün yahut,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 5000 gün, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
* 8/9/1999 tarihinde bu koşulları yerine getirmeyen sigortalıların 23/5/2002 tarihindeki sigortalılık sürelerine göre, aşağıdaki tabloda belirtilen en az sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı koşulunu yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilecekleri öngörülmüştür.
65 YAŞ AYLIĞI NASIL VE NE ZAMAN ALINIR?
Aylık bağlama işlemleri, Mal müdürlükleri/ Defterdarlıklar tarafından tüm belgelerin Genel Müdürlüğümüze eksiksiz olarak ulaşmasıyla ve geliş sırasına konularak yapılmaktadır. Eksik bilgi olması durumunda, yapılacak yazışmalar nedeniyle aylık bağlama işlemleri uzamaktadır.
İlk ödeme, Türkiye genelinde herhangi bir T.C. Ziraat Bankası şubeleri tarafından daha sonraki ödemeler ise Türkiye genelindeki herhangi bir PTT şubeleri kanalıyla yapılır.
2022 sayılı Kanun uyarınca ödenen aylıklar bir hizmet veya prim karşılığı olamayıp sosyal yardım niteliğindedir. Bu aylıklar Mart, Haziran, Eylül, Aralık olmak üzere üçer aylık dönemler halinde ödenmektedir.
EK ZAMLA DA ARTACAK
Diğer yandan yüzde 2.5'lik ilave zam da yürürlüğe girince 65 yaş aylığının miktarı biraz daha artacak. Ancak aylığı alabilmek için gerekli şartlardan birisi olan gelir sınırı asgari ücrete endeksli. 65 yaş aylığı alacak kişi ve eşinin toplam gelirinin aylık ortalamasının asgari ücretin üçte birini yani 2022 yılı için 1.417 TL'yi geçmemesi gerekiyor. Bu sınır 2021'de 852 TL'ydi. Asgari ücretteki yüzde 50'lik artışla gelir sınırı da arttı. Böyle olunca geçen yıl eşinin ve kendisinin aylık ortalama geliri 1.000 TL olan bir kişi 65 yaş aylığı alamazken, bu yıl yeniden başvuru yaparsa 65 yaş aylığı alabilecek. Yani asgari ücretteki artış 65 yaş aylığının miktarını etkilemiyor ancak gelir sınırı arttığı için bazı kişiler 65 yaş aylığı alabilir hale geliyor.
BAKIM AYLIĞI DA VAR
Aynı durum evde bakım aylığı için de geçerli. Evde bakım aylığının miktarı da memur aylık katsayısına endeksli. Bu nedenle de evde bakım aylığı 6 ayda memur maaş zammı çerçevesinde artıyor. Diğer yandan evde bakım aylığı için bir de gelir sınırı var. Evde bakım aylığı ödenecek hanedeki kişi başına düşen aylık gelirin asgari ücretin 2/3'ünü geçmemesi gerek. Yani geçen yıl gelir sınırı nedeniyle bu aylığı alamayan kişiler bu yıl evde bakım aylığı alabilirler.