Brexit nedir? Brexit ne demek? (İngiltere'nin AB'den ayrılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlandı)

Brexit, Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılmasının kısaca tanımlanmasıdır. İngiltere, 23 Haziran 2016'da yapılan referandumla AB'den ayrılma kararı almıştı. İşte, Brexit hakkında merakedilenler…

İNGİLTERE'NİN AB'DEN AYRILMASINA İLİŞKİN CUMHURBAŞKANLIĞI GENELGESİ YAYIMLANDI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan genelgede, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı'nın Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden ayrılmasını düzenleyen Çekilme Anlaşması uyarınca, taraflar arasında aksine bir düzenleme yapılmaması halinde 31 Aralık 2020'ye kadar sürecek bir geçiş dönemi öngörüldüğü belirtildi.

Geçiş döneminin temel amacının, Birleşik Krallık'ın AB üyeliğinin sona ermesiyle Birleşik Krallık ile AB arasındaki ilişkilerin üyelik dışı yeni bir hukuki temele oturtulmasına kadar geçecek sürede hukuki devamlılığı temin etmek olduğu belirtilen genelgede, Çekilme Anlaşması'nın ilgili hükümlerine göre Birleşik Krallık'ın geçiş dönemi süresinde AB üyesi olmamakla birlikte AB hukukuna tabi olmayı sürdüreceği bildirildi.

Bu kapsamda, Birleşik Krallık'ın AB müktesebatı ve AB'nin üçüncü ülkelerle akdettiği anlaşmalar dahil AB mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklere bağlı kalmaya devam edeceği belirtilen genelde, şunlar kaydedildi:

"Bu itibarla çekilme anlaşmasında öngörülen geçiş döneminde, ülkemizle ve AB arasında yürürlükte bulunan ikili ve çok taraflı anlaşmalardan kaynaklanan her türlü iş ve işlemler ile ilişkilerin yürütülmesinde Birleşik Krallık bakımından çekilme anlaşmasının yürürlüğe girmesinden önceki hukuki durum korunacak ve Birleşik Krallık, AB üyesi olarak muamele görmeye devam edecektir. Kurumlarımızın mezkur geçiş dönemi sürecince AB ve Birleşik Krallık ile ilgili iş ve işlemler ile ilişkilerinde yukarıda kayıtlı hususları dikkati almaları, kendi görev ve yetki alanlarına giren konularda gerektiği takdirde kamuoyunu doğru şekilde bilgilendirmeleri ve yönlendirmeleri önem arz etmektedir."

BREXİT NEDİR? BREXİT’TE SON DURUM…

Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması, kısaca Brexit, çeşitli kişiler, çıkar grupları ve siyasi partiler tarafından Birleşik Krallık'ın 1973'te Avrupa Birliği'nin önceli olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na katılmasından beri yürütülen bir siyasi hedef. Avrupa Birliği'nden ayrılma hakkı, Avrupa Birliği Antlaşması'nın 50. maddesi ile tüm üye ülkelere tanınmıştır. 31 Ocak 2020'de Birleşik Krallık resmî olarak Avrupa Birliği'nden ayrılmıştır.

Bu konudaki ilk referandum 1975'te yapıldı, seçmenlerin yüzde 67'si üyeliğin devam etmesi yönünde oy kullandı. 2016'da bir kez daha referanduma gidildi ve seçmenlerin yüzde 52'si Avrupa Birliği'nden çıkılması yönünde oy verdi. Brexit referandumundan sonra Birleşik Krallık Başbakanı David Cameron istifa etti.

Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması, İngiliz Sterlini'ni, EURO'yu, Amerikan Doları, Avustralya Doları, Hindistan Rupee'si ve Danimarka Kronu'nunu daha çok olumsuz etkilemiştir. İngiliz Sterlini, Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması ile beraber 3.80 Türk Lirası'na kadar düşmüştür. Amerikan Doları ve EURO'nun da sağladığı Avrupa, Amerikan ve Hint Borsaları'nda acayip düşüş yaşanmıştır, Avrupa Borsa'sı, yaklaşık olarak yüzde 4 – yüzde 12 arası hisse kaybetmiştir.

Referandumdan önce kampanya, Brexit yanlıları tarafından oluşturulup, Boris Johnson, Michael Gove, Nigel Farage ve diğer Brexit'i destekleyen kişi ve kuruluşlar tarafından sosyal medyada ve İnternet'te büyük destek toplamıştır. Referandumun asıl hedefinde, göçmenlik ile ilgili iltica ve mücadelede yetersizlik, son zamanlarda yer alan mülteci krizi, parasal politikalarında Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği içinde yeterince para basamama durumu, Avrupa'da son zamanlarda yükselen Irkçılık, İslamofobi, Direniş gibi fikir atılımları, mültecilerin Avrupa Birliği içerisinde yetersiz kalan entegrasyonu ve Türkiye'nin Avrupa Birliği içerisine girdikten sonra Birleşik Krallık halkının Türkiye çıkarlarını ve ortak atılıma kadar olan ilişkilerini destekleyememeleri yer almaktadır.

Göçmen karşıtları ve Brexit'i destekleyen halk, Avrupa Birliği'nin mülteci sorununu çözememesinden bir hayli rahatsızlık duymuş ve Avrupa Birliği'nin yavaş atılımları karşısında Birleşik Krallık Başbakanı David Cameron'un Brexit referandumunu ülkesi içerisinde oylamasına neden olmuşlardır. Brexit referandumunun asıl yapılmasının temel nedenlerinin karşısında Avrupa Birliği'nin ve özellikle Avrupa Parlamentosu'nun, kısıtlamalar, kapitülasyonlar, Avrupa Birliği içerisinde sürekli öne çıkan yanlış politikalar, yavaş atılım hareketleri yer almaktadır. Bunun en önemli nedenleri arasında, medyada pek fazla yer almasa bile, Birleşik Krallık, Rusya ve Türkiye gibi ülkelerinin Avrupa Birliği'ni oluşturan asıl bloğun karşısında daha hızlı büyümeleri ve gelişmeleri de vardır. Yan nedenlerinin de bir tanesi Birleşik Krallık - İspanya ve Birleşik Krallık - Almanya ilişkilerinin son zaman durumunda bir hayli gerilmesidir.

Birleşik Krallık, Avrupa Birliği'nden ayrılması ile birlikte Türkiye, İran, Hindistan, Çin, Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar, Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda ve Japonya gibi ticaret anlaşmalı ve Avrupa Birliği'nin ihracat yaptığı geriye alan 52 ülkesi ile birlikte ticaretleri arttırmayı hedefliyor. Avrupa Birliği, eğer Birleşik Krallık, Avrupa Birliği'nden ayrılırsa, anlaşmalar gereği bu anlaşmaları Birleşik Krallık'ın kendisi yapması gerektiğini söyledi. Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılmasını isteyenlerin kafasında çizdiği üç model vardır;

Birleşik Krallık, Norveç gibi Avrupa Ekonomik Alanı (EEA)'ya katılacak ve ticareten alışverişe oradan devam edecek.

Birleşik Krallık, İsviçre gibi üyesi olduğu Avrupa Ekonomik Komisyonu (EEC)'nda kalıp ticaret olarak anlaşmaları kendisi yapmaya devam edecek.

Birleşik Krallık, Türkiye modeli uygulayarak Avrupa Ekonomik Komisyonu (EEC)'nda kalıp, hem ticaret olarak anlaşmaları kendisi yapmaya devam edebilecek, hem de Avrupa Birliği kurallarını, Birleşik Krallık Parlamentosu'ndan geçirip (aynen Türkiye Parlamentosu'nda olduğu gibi) istediği maddeleri yasalaştırmaya devam edebilecek.

1975 BİRLEŞİK KRALLIK'IN AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU ÜYELİĞİ REFERANDUMU

Birleşik Krallık, 1 Ocak 1973 tarihinde, Avrupa Birliği'nin ve Avrupa Parlamentosu'nun üyesi olmaya başlamıştır ve Almanya ile ekonomik, ticari, eğitim, öğretim, sanat, kültür, bilim, edebiyat ve teknoloji olarak işbirliğini ilk olarak daha da yukarıya çıkarmayı hedeflemiştir. Fransa'nın, Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'ne ilk kez katılımını veto etmesi (1 Aralık 1968 tarihinde) üzerine ilk olarak Belçika, İspanya, Portekiz, İtalya ve Yunanistan ile ilişkilerini geliştirmeyi hedeflemiştir.

Birleşik Krallık, 1975'te Fransa'nın kendisini veto etmesi üzerine, Avrupa Birliği'ndeki olumsuz sonuçlardan ve o zamanki üye ülkelerin [özellikle Almanya ve Fransa'nın] vetolarından sıkılmış, ve halkı ilk olarak Avrupa Birliği'nde kalıp kalınmamaları sorulmuştur. Bu durum, Birleşik Krallık'ın Avrupa Ekonomik Topluluğu referandumunu olumsuz yönde etkilemiştir. Avrupa Birliği'nin, daha yeni üye ülkesi olması nedeniyle, Birleşik Krallık'ın Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC)'nun referanduma girmesi, Avrupa Birliği üye komisyoncuları ve özellikle Avrupa Parlamentosu'nu hem sevindirmiş, hem de şaşırtmıştır. Bu durumun halktaki yankıları ise aşağıdaki tablodaki oy kullanım grafiğinde verilmiştir;

Bu oylama sayesinde Birleşik Krallık, Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC)'na girmeye hak kazanmıştır. Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun 1975'ten beri en güçlü üyesi olan Birleşik Krallık, şu anda dünyadaki en yüksek para birimine ve ekonomiye sahip olan, en tanınmış ve tüm kaynaklarca zengin tek ülkedir. Bundan sonra Birleşik Krallık'a yardım edecek olan Avrupa Birliği, Birleşik Krallık ile hem işbirliğini arttıracak, hem de kendi blokunun paralarını da yüksek tutacaktır.