BOJ’una telaş oldu

Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) dün verdiği karar ile parasal gevşemeden geri adım atmaması Türk Hava Yolları (THY) için de iyi haber oldu. BOJ’un izleyeceği para politikası, borçlarının 3’te 1’i yen cinsinden olan THY tarafından da merakla bekleniyordu. Zira Dolar/yen paritesindeki değişimler ilk çeyrek itibariyle 2.6 milyar dolar tutarında Yen cinsinden borcu olan THY için büyük önem taşıyor. Paritedeki her 1 puanlık düşüş, THY bilançosuna 20 milyon dolarlık zarar olarak yansıyor.

Japonya Merkez Bankası’nın dün açıkladığı ek teşviklerin etkisiyle dolar/yen 101 puandan 102.80 puana kadar çıktı ancak açıklamaların kurdaki etkisinin uzun soluklu olmamasıyla dolar yen karşısındaki kazançlarının bir kısmını geri vererek 101.70’li seviyelere kadar geldi. Bu durumda kararın THY bilançosuna ve yatırımcısına negatif etkisi olmadı. THY, sermayesi çok güçlü olmasına rağmen filo büyüklüğü nedeniyle (327 uçak) borçluluğu yüksek bir şirket. Toplam borç tutarı 9 milyar dolar seviyesinde.

Tüm havayolu şirketleri gibi THY uçak alımlarını leasing yöntemiyle gerçekleştiriyor.

Neden Japon Yeni?

THY kredi kullanımını bir süre öncesine kadar Amerikan Eximbank’ı aracılığıyla gerçekleştiriyordu. Ancak 3 yıl önce Amerikalı havayollarının lobisi sonucu ABD Eximbank’ı yurtdışı havayolu şirketlerine yönelik düşük maliyetli kredi imkanını ortadan kaldırdı. Bunun üzerine THY de operasyonel borçlanmada dolar kullanmayı sürdürdü ancak finansal kiralamada alımlarını yaparken para birimlerini çeşitlendirme kararı aldı. Bu dönemde çok düşük maliyetle (yüzde 0-0.25 faizle) borçlanma yapılabilen ve tahvil ihracı kolaylığı yapmayı sağlayan Japonya piyasası oldukça cazip hale geldi. Şirketin toplam cirosu içinde yüzde 1.5-2 arasında olan Japon Yeni geliri, bu borçlanmaların borç servisine denk gelecek şekilde ayarlanıyordu. Sonuçta şirketin borçlarının 1/3’ü Yen cinsine dönüştürüldü. Şu an THY’nin Japon Yeni cinsinden borcu 2.6 milyar dolar.

Yen zayıflarsa THY bundan kârlı çıkar

THY için sorun, Japon Yeni’nin bu yıl başında negatif faize geçmesinden sonra başladı. Dolar/yen çaprazı, 121’li seviyelerden 102’lere kadar geriledi, dolayısıyla yen güçlenmeye başladı. Japon Yeni’nin değer kazanması ise 2.6 milyar dolar karşılığı yen borcu üzerinden Türk Hava Yolları’nı vurdu. Ancak bu etki sürekli böyle çalışmayacak. Nitekim önceki 2 yıl, yen değer kaybederken THY bundan fayda sağlamıştı. Bundan sonra Japon Merkez Bankası’ndan gelecek ve yeni zayıflatacak ekstra bir önlem adımı, THY’ye şu ana kadar zarar olarak yazan denklemin terse işlemesini de sağlayabilir. Bu arada alınan kredilerin 10-12 yıllık olduğunu, zararın nakit dışı zarar olduğunu da unutmamak lazım. Kur farkı ister istemez muhasebeleştiriliyor ancak realize edilmiyor. Yani bugün zarar görünen kur, önümüzdeki yıllarda daha farklı fiyatlamaya da konu olabilir. Ancak THY yatırımcısı zarar realize edilmese bile Yen ilişkisini kısa vadeli yatırım kararı vermek için de çok yakından takip ediyor.