İslam’ı yeniden tanımlayan Türkiye kimliğine kavuşuyor

Dr. Fadi Hakura’ya göre “yeni bir Türkiye” geliyor: Girişimci, müteşebbis, dinamik, kimliğine kavuşmuş Batı ve Doğu’yu birleştiren bir politikası ve sloganı olan bir ülke...

Türkiye’nin AKP iktidarında “Neo-Osmanlı siyaseti izlediğini” öne sürenler var. Bu görüşe katılıyor musunuz?

Bu terim son yıllarda Türkiye’nin İran ve Ortadoğu ülkeleriyle yeniden yakın ilişkilere girmesini tanımlamak için çok kullanıldı. Ancak Şimdiki Türkiye bir imparatorluğu temsil eden Osmanlı’dan çok farklıdır. İmparatorluk devri kapandı. Şimdi Ortadoğu’da ABD, İran ve AB gibi büyük güçler var. Artı olarak İsrail var. Günümüzdeki Türkiye Cumhuriyeti’nin Ortadoğu’daki varlığı, gücü, etkisi ve rolü taraf tutmadan dengeli bir dış politika izleyerek İran, İsrail ve Arap ülkeleriyle yakın ilişkilerde bulunarak sağlanabilir. Türkiye bunu geçmişte de yaptı ve bugün de yapmaya muktedirdir.

Türkiye bir gün AB’ye üye olabilirse bu ne zaman olur?

Bu Türkiye’nin siyasi ve ekonomik performansına bağlıdır. Her ne kadar aralarında Fransa ve Almanya’nın da bulunduğu bazı Avrupa ülkelerinin Türkiye’ye karşı tutumu ve tavrı AB giriş hazırlıklarını yavaşlatsa ve zayıflatsa da en önemli faktör Türkiye’dir. Bülent Ecevit hükümeti döneminde başlayan ve AKP’nin 2002-2004 yılları arasında devam ettirdiği reformlar aynı hızda gerçekleştiği sürece ne Almanya ve Fransa’nın ne de başka bir ülkenin Türkiye’nin AB katılımını engellemesi mümkün olamaz. Bu bir futbol oyununa benzer. Top Türkiye’dedir. Türkiye ne kadar hızlı ve faulsüz oynar, ne kadar çok gol atmaya çalışırsa maçı kazanmasını kimse engelleyemez. Reformlar ne kadar hızlı, ne kadar köklü olursa AB sonucu da o kadar engelsiz ve tez gelir. Bulunduğu bölgede en geniş nüfusa sahip bir ülkedir, çok dinamik bir ülkedir. Türk halkının maddi varlığı eğitim düzeyi ve ekonomik üretkenliği artıkça Türkiye Avrupa değerlerine ve insan haklarına daha çok yakınlaşacaktır.

Sizce Türkiye’nin Avrupa içindeki yeri nedir?

Türkiye çok yüksek dercede dinamik bir ülkedir. Türkiye’yi İslamcı ve laik politikaların ve görüşlerin çatıştığı bir ülke olarak görenlere ve de görmek isteyenlere şiddetle karşıyım. Belki geçmişte böyleydi ama bu durum değişti. Çevrenize iyi bakın yeni bir Türkiye geliyor. Türkiye’nin Gazze’ye bakış açısına bakın geçmişte bu bakış İslamcı ve laik kesimin çatışması olarak görülürdü oysa şimdi böyle bir şey yok. Türkiye İslam’ın tanımını yeniden yapıyor. Daha liberal görüşler ortaya koyuyor. Türkiye kimliğine kavuşuyor.

Türkiye’nin 10 yıl sonraki geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Türkiye devletin içinden karşı görüşlerin ve güçlerin baskısı olmadan kimliğine kavuşma savaşı veriyor. Dünyaya baktığımızda Hindistan da Türkiye ile aynı durumda. İç baskılar ve güçler şimdiye kadar Türkiye’nin bu kimliğine kavuşma savaşını engelliyor ve geciktiriyordu. Bu baskılar giderek ortadan kalktı. Türkiye bugün dünyanın ender dinamik ülkelerinden birisidir. Türkler çok dinamik ve müteşebbis bir kimliğe sahiptir. Türkiye’nin parlak bir geleceği olduğunu (ihtiyatlı da olsa) söyleyebilirim.

Türk siyasetindeki liderler geleceği nasıl şekillendirebilir?

Türk siyaseti liderler tarafından yönetilir. Günümüzde her alanda ekonomide, iş hayatında, siyasette, üniversitelerde hatta özel idarelerde yeni liderler ortaya çıkmaktadır. Türkler değişimlere yatkındır ve değişime muktedirdir. Yeni politikacılar Batı- Doğu, İslam-laik çatışması yaratan kimliğe sahip değildirler. Yeni nesil gençler bu konuları çatışma olarak değil, tartışmaya açık tamamlayıcı bir unsur olarak görmektedir. Türkiye’nin bu dinamiği İslam dünyasında bir ilkdir, Tüm İslam dünyasının örnek alacağı bir yeniliktir.

AB üyeliği gerçekleşecek mi? Başbakan Erdoğan ve AKP’nin Avrupalılar gözünde samimiyetini kanıtlaması için nasıl bir sınav veya ödün vermesi gerekir? Örneğin Ermeni soykırım iddialarını kabul etmek, Kıbrıs sorununu Rum istekleri doğrultusunda çözmek gibi.

Türkiye AB için jeostratejik olarak çok önemli bir ülkedir. Bulunduğu bölgede en geniş nüfüsa sahip bir ülkedir, Çok dinamik bir ülkedir. Türk halkının maddi varlığı eğitim düzeyi ve ekonomik üretkenliği artıkça Türkiye Avrupa değerlerine ve insan haklarına daha çok yakınlaşacaktır. Toplumun tek isteği batı biçiminde ekonomiye , işsizlik , enflasyon, sağlık hizmetlerine ve sosyal hizmetlere önem veren bir iktidardır.

Türban sorunu eriyip gidecek

Türban tartışması 10 yıl sonra da gündemde olacak mı?

Halk türban tartışmasına pragmatik bakıyor. Türkler çok pragmatik bir toplumdur. Cepleri için çıkarları için oy verirler. Türban konusunu AKP ye oy verme nedeni olarak gösterenlerin sayısı yüzde 10’un çok altındadır. Türkiye’de türban sorunu zaman içinde eriyip gidecek.

2019 yılının Türkiyesi’ni kısaca nasıl tanımlarsınız?

Girişimci, müteşebbis, dinamik, kimliğine kavuşmuş Batı ve Doğu’yu birleştiren bir politikası ve sloganı olan, aşırı uçların birbirine samimice yakınlaştığı, ayırmcılıktan ziyade birleşimci görüşlere sahip bir ülke olarak tanımlarım.

KİMDİR?

DR. Fadi Hakura dünyanın önemli düşünce kuruluşlarından Londra merkezli Chatham House’un Avrupa ve Orta Doğu araştırmalar direktörü. Türkiye’nin AB katılım çalışmaları Londra Üniversitesi Master programı okutmanı ve Kraliyet Araştırmalar Enstitüsü’nün Ortadoğu konusunda medya tarafından en çok başvurulan uzmanıdır. CNN, BBC, CNBC, Bloomberg TV, Reuters, PA ve AP haber ajansları, Guardian, Telelegraph, FT ve Times gazeteleri tarafından sık sık görüşleri alınan Dr. Hakura, İngiliz yazılı basınında kaleme aldığı analizleri ile de tanınır.