Cehalet artık yükselen değer

Eskiden yazarlar daha görünmezdi. Şimdi yazarlar da 'celebrity' olma baskısı mı hissediyor?

Edebiyattan ünlü ve zengin olamazsın. Türkiye'de en fazla 300 bin kişi kitap okuyor. 300 bin kişi tarafından okunmak ünlülük sayılmaz ki. Bir yazarın çok popüler olabilmesi için sürekli görünmesi gerekir. Kanal kanal dolaşması gerekir. Peki sen nasıl kültürel ürün vereceksin o zaman?

Bir yandan pek çok yeni yazar yetişmiyor mu?

Çok kitap çıkıyor evet ama eskiden bir kitap çıktığında aylarca konuşulur, tartışılırdı. Dünyada artık bir kitabın 3 aylık raf ömrü var. O kitap üzerine tartışılmıyor, ne demek istemiş, ne yapmış. Herşey hızlı olabilir ama insanların duygusal yapısı o evrime girmedi. Gençlerin üzerinde çok hızlı kitap yazma baskısı var. Sen ne zaman demleniyorsun?

30 yıldır yazarak geçiniyorum

Kitap yazarak geçimini sağlayabilir mi bir yazar?

Ben otuz yıldır yazarak çalışıyorum, zengin olmadım. Oturduğum ev anne-babamdan. Bir kitabın stopajını ve kdvsini yazar ödüyor. 10 liralik kitap 200 bin satsa, yüzde onunu, en fazla yirmisini alıyorsun o 10 liranın. 70 milyon insan var bu ülkede. Finlandiya'da bir milyon satıyor yazar, 4 milyonluk ülkede.

Neden bu kadar az kitap okuyor Türkiye'de insanlar?

Cehalet şu an bütün dünyada yükselen değer. İngilizler eğitime önem verir. Churchill kimdir diye yapılan bir araştırmada gençler sigorta şirketi diyorlar. 'Ismet İnönü CHP'ye dönüyor haberiniz var mı?' diyince insanlar 'öyle mi inşallah hayırlı olur' demişlerdi bir kaç yıl önce. Cehaleti öven, siyaseten önemli kişiler 'ey sen sanatçı!' diyor. Rol modellerimiz değişti. 35 yaşa gelen, özellikle erkekler kitap okumayı bırakıyorlar Türkiye'de. Kuyruklarda tek başına gelmiş erkek okurlar gördüğümde 'eşinize mi, kızınıza mı imzalayayım' diyorum. Çok ender yanılıyorum.

Okur müşteriye dönüştü

Kitaplarını pazarlamaya çalışan yazarlara niye kızalım?

Bu sistemi devam ettirmek isteyen yazarlar oldukları için. Bazı yazarlar görünür olmakla kitaplarını daha çok pazarlıyorlar. O noktada okur müşteriye dönüşüyor. Kapitalizmi kabul eden yazarlar her yere çıkıyor. Yazarlar ilk defa reklamlara çıktığı dönemde ilk kez bir okurdan 'kitabınızı hiç beğenmedim, paramı geri istiyorum' diye bir mesaj geldi. Kitabımı herkes beğenmek zorunda değil ama parasını istediği an okur müşteriye dönüştü.

Yazar görünür olmamalı

Görünür olmak bir yazar için neden bu kadar kötü?

Kitabının tanıtımının olması güzel bir şey. Ben bir bilboardta kitabı tanıtılan ilk kadın yazarım mesela. Ama o dönem 'Satan roman mı, romancı mı' diye Enis Batur bir konuşmasına çağırdı beni. Ben gittim oraya ve şunu anlattım, kitabın tanıtımının yapılmasına karşı değilim. Bana bir okuyucum 'bak bilboardta yazar var, çok sevindim çünkü bu bilboardlarda hiç saygı duymadığım insanlar var' dedi. Yazar kitabından para kazanabilmeli elbette. Ama yazarın sürekli görünür olmaya çalışması beni rahatsız ediyor.

Yeni kitabım Toprak için üç yıl Çorum’da dolaştım

Yeni romanınız 'Toprak'tan bahsedelim.

Üç yıl Çorum'da dolaştım Toprak için. Bir tabiat dörtlemesi yazmamın asıl meselesi insanın tabiatla olan aşkının bitmiş olması ve bu bitişin insanlığı da bitirecek olması. Vicdanı olan, İstanbullu gazeteci kadın karakterin maceraları olsun istedim.

Toprak arkeolojik bir roman diyebilir miyiz?

Ben daha ziyade psikomitoloji ile ilgilendim son zamanlarda. Konuştuğumuz dil olan Türkçe'nin mitolojisi ile. Türkçe'de 'o' kelimesi bir tek Macar ve de Fincede eril bir zamir değil. Çok demokratik bir dil olduğunu düşünüyorum. Tek tanrılı dinlerden itibaren insan doğanın merkezine konuluyor. Ama ağaç bile kesemiyorsun.