‘Lale devri’ bitti, şimdi kozlar kiracının elinde

İstanbul’da bir zamanlar kiralık mağaza bulmak için araya hatırlı dostların sokulduğu Laleli ve Osmanbey gibi bavul ticaretinin yoğun olduğu bölgelerde devran tam anlamıyla tersine döndü. Hem Laleli’de hem Osmanbey’de dükkan ve mağazalar birbiri ardına kapanıyor. Sermayesi yeterli olanlar ayakta kalma savaşı veriyor ancak artık bölgenin büyük markaları bile piyasadan çıkmayı tercih ediyor. Laleli’de eskiden kiracıya ‘Dükkanı istediğimde boşaltırsın” diye kağıt imzalatan mal sahipleri ise şimdi kiracıyı kaçırmamak için kirada indirim yapıyor. Hava parasına razı olunsa bile hatırlı dostlar olmadan mağaza bulmanın imkansız olduğu Osmanbey’de de mal sahipleri artık düzenli kira verecek kiracılar arıyor.

Hatırlı dost kalmadı!

Laleli ve Osmanbey’de mağazaları olan Ayhan Giyim, bu gelişmeleri bizzat yaşayan şirketlerden biri... Mısır, Libya, Moldovya, Rusya, Filistin, İsrail gibi pek çok ülkeye kadın giyim ürünleri satan, iç piyasada da mağazalaşan Ayhan Giyim’in ortaklarından Cem Karabulut, “Laleli’de 4 yıl önce yer kiraladık. Masrafa girdik, tadilat yaptık. Buna rağmen mülk sahibi bizden yerini istediğimiz zaman boşaltacağımıza dair imzalı kağıt aldı. Biz orayı kiraladığımızda dolar 1.97 TL’ydi. Şimdi 3 TL seviyelerinde dolaşıyor. Dolayısıyla fatura kabardı. Bölgede dükkanlar, mağazalar kapanıyor. Birçok dükkan el değiştiriyor. Mülk sahipleri de geri adım atmak zorunda kalıyor. Bizim mülk sahibimiz de kirayı indirmek durumunda kaldı” diye konuştu.

Laleli’de mülk sahibi olanların işine devam ettiğini belirten Karabulut, bu dönemin tek iyi tarafının ise kötü çalışan firmaların elenmesi olduğunu vurguladı. Karabulut, “Piyasa çok daraldı, iş yapılamıyor. Rusya krizi olumsuz etkiledi. Dolar yükseldiği için imalatçılar üretim yapmak yerine parayı tutmayı tercih ediyor. Çok büyük markalar bile pazardan çıktı” dedi.

Osmanbey’de ise 9 yıldır faaliyet gösterdiklerini anlatan Karabulut, “Biz burayı tutarken araya hatırlı dostlarımızı koymak zorunda kalmıştık. Şu anda ise mülk sahipleri her ay düzenli kira ödeyebilecek kiracı arar hale geldi” değerlendirmesini yaptı.

Dükkanlar Suriyeliler’e

Bu arada sedece Laleli ve Osmanbey’de değil Zeytinburnu, Merter ve İMÇ gibi İstanbul’un en eski tekstil ve deri ticaret bölgelerinde de sıkıntı yaşanıyor. Yıl başından bu yana İMÇ’de birçok dükkanın Suriyeliler’e geçtiği iddialar arasında. Suriyeliler’in Fatih’teki atölyelerde ürettikleri ürünleri İMÇ’deki mağazalarda hem iç piyasaya hem de Libya ve İran gibi pazarlara sattığı ifade ediliyor.

AYHAN Giyim’in hedefleri hakkında da bilgi veren Cem Karabulut, şöyle devam etti: “Kendimize yol haritası çizdik. Şu anda 2 toptan, 3 perakende mağazamız, 12 bayimiz var. Mart ayında yeni merkezimize geçeceğiz. Ardından 6 yeni büyük mağaza açacağız. 2 yıl içinde İstanbul’da mağaza sayımızı 10’a, bayi sayımızı ise 35’e çıkarmak istiyoruz. Nihai hedefimiz ise 50 mağazaya ulaşmak.” Rusya ve Ukrayna krizi nedeniyle bu ülkelerden turistin azaldığını hatırlatan Karabulut, Senegal, Nijerya ve Gana gibi ülkelerden ise daha fazla alıcı geldiğini anlattı. Karabulut, “İran’dan gelenler henüz o kadar fazla değil. Asıl patlamayı yaz aylarında bekliyoruz. Bu arada Afrikalı alıcı artınca kalıplarımızı onlara göre değiştirmek zorunda kalacağız” diye konuştu.

Rekordan sonra sert düşüş

- Rusya’daki ekonomik kriz, Ukrayna ile yaşanan gerginlik Türkiye’de birçok sektöre olumsuz yansıdı. Krizden en çok etkilenenler ise turizm sektörü ile Laleli piyasası oldu.

Rusya-Ukrayna bölgesine yıllık 5 milyar dolar bavul ticareti hacminin olması, Laleli piyasasındaki sıkıntyı derinleştirdi.

- Rus ve Ukraynalı alıcılar Türkiye’ye gelmeyince Laleli piyasasındaki işler yüzde 60’a varan oranlarda düştü. Bu düşüşü yeni pazarlardan gelen turistlerle kapatmaya çalışan esnaf ve sanayici için İran, Gana ve Nijerya’dan gelen alıcılar kurtarıcı haline geldi.

- Merkez Bankası Ödemeler Dengesi rakamlarına göre 2013’te

7 milyar 440 milyon dolarlık bavul ticareti oldu.

- 2014’te 8 milyar 618 milyon dolarlık bavul ticareti gerçekleşti ve bu rakam 1996’dan sonra yapılan en yüksek ticaret olarak tarihe geçti.

- Ağustos 2014’ten sonra tablo tersine dönmeye başladı ve bavul ticareti Ağustos 2014’te aylık 997 milyon doları yakaladıktan sonra düşmeye başladı.

- Bavul ticareti, 2015 yılına da kötü başladı. Örneğin 2014 yılının ilk 4 ayını 2.8 milyar dolarla kapatan ticaret bu yılın aynı döneminde 1.6 milyar dolara geriledi.