'Beyin göçü beyin gücüne dönüşecek'
Dünyanın dört bir yanında görev yapan Türk bilim insanları araştırıldı
Sonuç: 47 ülkede 1335 kişi. Bakan Ergün: “Araştırmalarından istifade etmek istiyoruz. Onları beyin göçü olarak değil, beyin gücümüz olarak değerlendiriyoruz”
“Bilim diasporasını” oluşturmak amacıyla başlatılan çalışmalarda dünyanın farklı ülkelerinde uluslararası şirket ve kuruluşlarda görev yapan 1.335 Türk bilim insanı bulundu ve herbiri veri tabanına kaydedildi.
Harvard Üniversitesi’nden Oxford’a, NASA’dan General Electric’e, Yahoo’dan Google’a, Microsoft’tan Boeing’e kadar dünyanın dört bir yanında görev yapan Türk bilim insanlarının dahil edildiği veri tabanına şu ana kadar 47 ülkedeki 1.335 Türk bilim insanı kaydedildi.
TÜBİTAK’ın yürüttüğü çalışmadan çıkan sonuçları değerlendiren Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, en çok Türk bilim insanının ABD’de bulunduğunu belirtti. Bakan Nihat Ergün çalışmayla ilgili son durumu şöyle anlattı:
Her yıl güncellenecek
“Dünyanın değişik ülkelerindeki araştırma merkezlerinde, üniversitelerde ve uluslararası firmalarda çok sayıda Türk bilim insanımız var. TÜBİTAK aracılığıyla yurt dışında yaşayan Türk bilim insanlarını bir araya toplayan veri tabanı oluşturmak için bir çalışma yaptık. Bilim insanlarımızın hem kendi bulundukları yerlerde yapacakları hem de Türkiye’de yapacakları araştırmalardan istifade etmek istiyoruz. Her yıl bu çalışma güncellenecek. Her biri, vaktiyle uygun çalışma koşulları bulamadığı için Türkiye’den başka ülkelere gitmek zorunda kalan insanlarımız. Şimdi onlarla yeniden temas kurduk. Ülkemizde bilimsel ve teknolojik araştırmalar yapmak için çok önemli fırsatlar doğduğunu onlar da gördüler.”
Yasa hazırlanıyor
“Onları bir beyin göçü olarak değerlendirmiyoruz, beyin gücümüz olarak değerlendiriyoruz” diyen Bakan Ergün şöyle devam etti: “Dünyanın değişik yerlerindeki beyin gücümüz onlar. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile ilgili kanun çalışmaları da yapılıyor. Eminim o kanun da bize bu konuda yeni imkanlar sağlayacak. Artık onlar beyin göçü değil, bizim beyin gücümüz olacak. TÜBİTAK’ta oluşturduğumuz bir birim, onlarla tek tek temasa geçti. Dünyanın dört bir yanındaki Türk bilim insanlarımızı bilgi havuzuna dahil ettik. Bunlar, Türkiye’nin gerçek gücüdür.”
İlk defa aranmışlar
Bu bilim insanlarının hem kendi aralarında hem Türkiye ile aralarında bir network oluşturmak istediklerini anlatan Ergün, “Ulaştığımız bilim insanları heyecanlanıyorlar, ilk defa Türkiye’den kendilerinin arandığını söylüyorlar. Şu ana kadar 47 ülkeden 1.335 isme ulaştık ve veri tabanına dahil ettik. Bu çalışma her yıl güncellenecek bir çalışma olacak” diye konuştu.
Geçtiğimiz temmuz ayında İstanbul’da düzenledikleri ve bilimsel çalışmalarını uzun yıllar yurtdışında sürdüren önemli isimleri bir araya getirdiklerini hatırlatan Ergün, o kurultayda yurt dışındaki Türk bilim insanları arasında işbirliği kurulması, ilişkilerin sürekli hale getirilmesi ve Türkiye’deki araştırmalara katkı sağlaması amacıyla bir veri tabanı hazırlanmasının kararlaştırıldığını söyledi. Ergün, “Yurt dışındaki mevcut araştırmacı sayısının çok daha fazlasına kısa sürede ulaşılmasını hedefliyoruz” dedi.
ABD’deki sayı yüksek
“En fazla bilim insanımız ABD’de” diyen Bakan Nihat Ergün, şu bilgileri verdi:
“ABD’yi, Almanya ve Kanada izliyor. ABD’deki Türk araştırmacı sayısı, tüm Avrupa ülkelerindeki Türk bilim insanı sayısından daha fazla. Araştırma alanları göz önüne alındığında ise en fazla mühendislik ve teknoloji alanında araştırmacı bulunuyor. Bu alanı doğa bilimleri, sosyal bilimler, tıp ve sağlık bilimleri, beşeri bilimler ve tarımsal bilimler takip ediyor. Bu araştırmacıların yüzde 76’sı çeşitli üniversitelerde görev yaparken, yüzde 12’si araştırma merkezlerinde, yüzde 10’u ise özel sektörde çalışıyor. Veri tabanına kayıtlı araştırmacıların büyük çoğunluğu doktora veya tıpta uzmanlık derecesine ve uzun süren araştırma deneyimine sahip” bilgisini verdi.
Bilim diasporasının kimlik kartı
- Bilim insanlarının yüzde 49’u (652) ABD’de, yüzde 11’i (145) Almanya’da, yüzde 7.5’i (101) Kanada’da görev yapıyor. ABD, Almanya ve Kanada’yı, İngiltere, Fransa, İsviçre, Hollanda, Avustralya, Japonya, Norveç, İspanya, Belçika, Suudi Arabistan, Avusturya, Danimarka, İsveç, İtalya, Birleşik Arap Emirlikleri ve diğer ülkeler takip ediyor.
- Bölgelere göre bakıldığında yüzde 57’si Kuzey Amerika’da, yüzde 34’ü Avrupa’da, yüzde 5’i Asya-Pasifik ülkelerinde, yüzde 3’ü Orta Doğu’da, yüzde 1’i Orta Asya’da görev yapıyor.
- Araştırmacıların yüzde 37’si mühendislik ve teknoloji alanında, yüzde 27’si doğa bilimlerinde, yüzde 18’i sosyal bilimlerde, yüzde 13’ü tıp ve sağlık alanında, yüzde 4’ü beşeri bilimler, yüzde 1’i ise zirai bilimler alanında. Yüzde 87’si doktora veya tıpta uzmanlık derecesine sahip.
YAHOO’dan MICROSOFT’a GOOGLE’dan NASA’ya Temasa geçilen Türk bilim insanlarından bazıları şöyle:
- Dilan Görür (Matematik) Yahoo
- Süleyman Akif Gökoğlu (Makine Mühendisliği): NASA
- Samet Ayhan (Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri): Boeing
- Gökhan Tur (Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri): Microsoft
- İrfan Bulu (Fiziki Bilimler): Harvard Üniversitesi
- Kemal Altıntaş (Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Bilişim Mühendisliği): LG Elektronik
- Olcay Sertel (Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Bilişim Mühendisliği): Google
- İbrahim Üçok. (Malzeme Mühendisliği): General Electric
- Oğuz Demirci (Medikal Mühendisliği): Goodyear
- Okan Vural (Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri): Siemens
- Furkan Eke (Elektrik-Elektronik Mühendisliği): BMW
- Selman Akbulut (Matematik): Michigan State Üniversitesi
- Güner Arslan (Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri): Silicon Laboratories
- Mehmet Balman (Bilgisayar ve bilişim bilimleri): Lawrence Berkeley National Lab
- İsmail Parsa (Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri): Amazon.com
- Selçuk Talay (Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri): Yale Üniversitesi
- Ertan Eryılmaz (Biyolojik Bilimler): Albert Einstein College of Medicine
- Uygar Evren Avcı (Elektrik-Elektronik): İntel Corporation
