Yeni dönem! İşte edi farklı hükümet senaryosu
Sandıktan dört partili meclis çıktı
HDP barajı geçti, Ak Parti’nin 13 yıllık tek parti iktidarı sona erdi. Şimdi 3 ihtimal var: Koalisyon, azınlık hükümeti ya da erken seçim. 45 gün içinde hükümet kurulmazsa seçimler yenilenecek.
56 ilde birinci ama...
Ak Parti 2011’de 21.4 milyon oyla yüzde 49.95’i görmüş, 326 vekil çıkarmıştı. Dünkü seçimde 18.3 milyon’da kaldı. 56 ilde birinci oldu ancak İstanbul, İzmir ve Ankara’da oyu 10 puan düştü. G.Doğu’dan silindi. D.Bakır ve Van’dan birer vekil çıkarabildi. Kayseri’de 12, Manisa’da 17 puan kaybetti. Başkanlık Sistemi veto yedi.
Oylarını ikiye katladı
4 yıl önce yüzde 6.58 oyla 36 vekil çıkaran HDP, parti olarak girdiği ilk seçimde barajı yıktı. 10 Ağustos’ta 3.9 milyonu gören Demirtaş, iki milyon ekstra oy aldı. Güneydoğu’yu sildi süpürdü.
Diyarbakır’da 10’a 1, Van’da 7’ye 1 yaptı. Bursa ve Antalya’dan vekil çıkardı. İstanbul, İzmir’de oyunu ikiye, Ankara’da 5’e katladı.
CHP yerinde saydı
Kampanyasını ekonomik vaatler üzerine kuran CHP yüzde 35’i yakalayamadı ama son iki seçime göre büyük oy kaybı yaşamadı.33 ilde oyunu artırdı, 9 ilde birinci oldu. Büyük kentler ve Alevi bölgelerinden HDP’ye oy kaptırdı. Tunceli’yi de HDP aldı. Vekil sayısı 135’ten 133’e indi. Suriye sınırındaki 6 ilde oy kaybetti.
MHP yükselişte
MHP, HDP ile birlikte oyunu ve vekil sayısını artıran ikinci parti oldu. Vekil sayısını 53’ten 82’ye çıkardı. Orta Anadolu’da toparlandı, Selçuklu Hilali olarak bilinen Kırşehir, Kırıkkale, Aksaray ve Niğde’de oylarını artırdı. Osmaniye’yi Ak Parti’den aldı. 2011’e göre 14 ilde daha birer milletvekili çıkardı.HDP yüzde 13 oyla barajı aşınca Meclis’e 4 parti girmiş oldu. Ancak AK Parti’nin hükümet kurmak için gerekli 276 sandalye alamaması 13 yıl sonra koalisyon seçeneklerini gündeme getirdi. Ancak partilerin koalisyonda anlaşamaması durumunda erken seçim de masada olacak.
‘Ya koalisyon ya erken seçim’
Dün sandık başına giden Türkiye, hiçbir partinin tek başına hükümet kuracak milletvekili çıkaramamasıyla “sürprizlere” açık bir siyasi sürece girdi. Ak Parti’nin tek başına iktidar şansını yitirmesine yol açan yeni Meclis aritmetiği 13 yıl sonra yeniden koalisyon seçeneklerini gündeme getirdi.
Meclis sil baştan
AK Parti 2011 seçimlerinde 327 milletvekili ile Meclis’e girmiş, CHP 135, MHP 53, bağımsızlar ise 35 vekil çıkarmıştı. Dün ilk kez parti olarak katıldığı seçimlerde HDP’nin yüzde 10 barajını aşması, tüm partileri dolayısıyla Meclis’i de sil baştan dizayn etti.
Seçimlere Başkanlık sistemini getirecek anayasa değişikliği için 400 milletvekili hedefiyle giren Ak Parti, ummadığı biçimde 276 güvenoyu gücüne dahi kavuşamadı. 2011’e göre 69 milletvekilliğini kaybeden Ak Parti’nin TBMM’deki sandalye gücü 258’te kaldı. Ak Parti’de yeniden aday gösterilen 133 milletvekilinden sadece 117’si seçmenden yeniden parlamento vizesi alırken, bu partiden 141 yeni isim TBMM’ye girdi. CHP, HDP’nin yarattığı aritmetik depremini Ak Parti’ye göre daha hafif bir zararla atlattı. 2011’e göre sadece üç milletvekilliği kaybına uğrayan CHP, 132 milletvekili ile “ana muhalefet partisi” statüsünü korudu.
Meclis aritmetiği açısından en kazançlı iki parti MHP ve HDP oldu. 2011 seçimlerinden 53 milletvekili ile çıkan MHP bu seçimlerde, milletvekili sayısını 29 artırarak, parlamentoda 82 milletvekili ile temsil hakkı elde etti. Dünkü seçimlerin kilit partisi HDP, 24. dönem parlamentosunda 29 milletvekili ile temsil ediliyordu.
AK Parti 258’de kalınca
HDP seçim sonucunda 78 milletvekilli ile parlamentoda yerini aldı. Böylece 13 yıl sonra Türkiye’de ilk kez koalisyon hükümeti gündeme geldi. Ancak partilerin hükümet kurma konusunda anlaşma ihtimali çok yüksek görünmüyor. Bu da erken seçim olasılığını gündeme getiriyor.
