KKTC'de tasa veren tasarı (1)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti'nin kısa bir süre önce hazırladığı Rum malları ile ilgili yasa tasarısı Türkiye'de pek fazla yankı bulmadı.

Oysa bu tasarı 1974'ten bu yana Türkiye'nin Kıbrıs konusunda attığı belki de en önemli adım. Ve Türkiye'nin geleneksel Kıbrıs politikasına köklü değişiklikler getiriyor.

Şöyle ki:

* Türkiye ilk defa, resmen, KKTC topraklarının büyük bir bölümünü teşkil eden eski Rum mallarının Türklere değil Rumlara ait olduğunu kabul ediyor.

* Bu toprakların bir bölümünü geri vermeyi ve adanın kuzeyini işgal ederek Rumlara verdiği zararı tazmin etmeyi taahhüt ediyor.

* Bu toprakları Türklere tahsis eden tapuların tümüyle geçersiz olduğuna hükmeden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararını benimsiyor. Bir anlamda KKTC'nin bir gecekondu gibi başkalarının mülküne inşa edilmiş olduğunu kabul ediyor.

* İlk defa Kıbrıs'taki toprak sorununun mütekabiliyet esası üzerine, toplu olarak ve siyasi bir anlaşma çerçevesinde çözülmesi prensibinden de uzaklaşıyor. Sadece Rumlar için, bireysel bir sistem kabul ediyor.

Ankara'yı bu radikal politika değişikliğine Rumların terk ettikleri gayrimenkullerin gerçek sahibi olmaya devam ettiklerini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde kanıtlamaları zorladı.

Türkiye'nin de taraf olduğu uluslararası anlaşmalar, bir ülkenin diğer bir ülkeye askeri müdahalede bulunup zaptettiği topraklara el koymasını, bunları başkalarna dağıtmasını yasaklıyor. Bu yasağın istisnası yok. Onun için, daha en başında Rumlara ait malların tapusunun Türklere verilmesi hukuken batıl bir işti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye'nin askeri güçle aldığımız yerleri geri vermesine hükmetti. Bu karara uymamız mümkün değil.

Ankara'nın teşviki, baskısı ve yardımıyla KKTC Hükümeti kısa bir süre önce Rum mallarının iadesine, takasına veya tazmin edilmesine olanak sağlayacak yasa önerisi hazırladı.

Tasarıda 1974 müdahalesi ile Rumlardan alınan toprakların büyük bir bölümünün tek taraflı olarak eski sahiplerine geri verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, kayıplarından dolayı Rumlar maddi ve manevi tazminata hak kazanacak. Bu işlemlere tâbi olacak araziler arasında Türk ordusunun kullanmakta olduğu kamp ve tesisler de var.

KKTC'de büyük memnuniyetsizlik ve tedirginlik yaratan tasarının yürürlüğe girmesi için KKTC Meclisi tarafından kabul edilmesi gerek.

Yasa tasarısının altında iki partili koalisyon hükümetinin imzası var. Ama tasarının Ankara'nın talimatı ile hazırlandığı Lefkoşa'da herkesin malumu. Metnin AKP ile iktidardaki Cumhuriyetçi Türk Partisi hukukçularının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne danışarak hazırladıkları anlaşılıyor.

Konuştuğum Kıbrıslı bir hukukçu, yasa tasarısının Almanya'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra İsrail dahil bazı devletlerle yapmış olduğu tazminat anlaşmalarına benzediğini söyledi.

Türkiye bu sistemi getirerek aleyhinde Avupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) Rumlar tarafından açılmış, açılacak ve kaybedileceği kesin davalara set çekmeyi amaçlıyor.

YARIN: Tasarının ayrıntıları