Hazine için fırsat

Piyasa beni mahçup etmedi. Kurda beklediğim sert hareket Perşembe gerçekleşti. Dolar 2.40 TL’ye (sepet 2.80 TL) yöneldi. TCMB’nin rekor döviz satışı ile dolar 2.33 TL’ye (sepet 2.75 TL) gevşedi. Ama gösterge faiz yüzde 11’e tırmandı ve orada kaldı.

Küresel piyasalar da haftayı kötü kapattı. Gelişmiş ülke borsalarında kayıplar yüzde 2’yi geçti. Gelişen ülkelerin paraları değer kaybetti. ABD’de para politikasının normalleşmesi süreci sancılı geçecektir. Daha işin başındayız; devam eder.

Risk algısı farklılaşınca

Mevcut politika tavrının sürmesi halinde kur ne olur? İki analiz var. Piyasa TL’nin değer kaybı kalıcı ve yetersizdir diyor. Ekonomi yönetimi ise kurun şiştiğini ve TL’nin değer kazanacağını savunuyor.

İktisadın temel kurallarından biridir. Risk algısında farklılaşma ticaret olanağı yaratır. İki taraf da karlı çıkacağını düşündüğü bir alışveriş fırsatına kavuşur. Biri alır, diğeri satar; ikisi de mutlu olur. Sonunda doğru analiz yapan kazanır.

İngilizce “paranı ağzının olduğu yere koy” deyimi vardır. Söylediğine inanan davranışınla kanıtlar demektir. Nitekim piyasa bunu yapıyor. Döviz alıyor. Diğer tarafta sadece Merkez Bankası döviz satıyor. Hazine ise kenardan seyrediyor.

Hazine de katılmalı

Halbuki Hazine’de katılmalıdır. İki enstrüman kullanılır. Biri dövize endeksli bonodur. Kısa vade (bir-iki yıl) yeterlidir. Yerli alıcının bilançosu düzelir. Diğeri benzer vadeli döviz tahvilidir. Rezerv harcamadan döviz satışını mümkün kılar.

Tahmini tutarsa Hazine yıl sonunda ne kazanır? Yıllık bonu faizini yüzde 5, doları bugün ve yıl sonu 2.30 TL alalım. Hasılatla piyasadan yüzde 11 getiren TL bonosu alınsın. Kazanç yüzde 6’dır. 20 milyar dolarda 2.8 milyar TL eder. İyi paradır.

Hazine neden kazanıyor? Çünkü kur riskini üstleniyor. Kur tahmini tutmazsa zarar edecektir. Neden yapmıyor? Benzerini 2001 krizinde yaşadık. Bürokratik direnç aşılamadı. Yüksek faizin faturası vatandaşa ödetildi.

Beklentilere etkisini de unutmayın. Niyet ifadesi bile yetebilir. Önermesi benden...