Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poors’un Türkiye’nin notunu yükseltmesinden kısa bir süre önce bu bilgi sızdı mı? Şirketin yetkililerine göre böyle bir şey söz konusu değil. Ancak piyasada konuşanlar sızıntı konusundaki şüpheleri ciddi anlamda arttırıyor. Finans koridorlarında konuşunlara göre not artırımından kısa bir süre önce büyük bir yabancı banka VOB da alım için büyük bir pozisyon açtı. Bu hamle sabahın erken saatlerinden itibaren piyasayı sarsmaya başlayınca VOB Gözetim Birimi durumu hemen Genel Müdür Çetin Ali Dönmez’e bildirdi.
Dönmez ilgili bankanın yöneticileri ile temasa geçti. Banka yetkilisi pozisyon almalarının önünde hukuki açıdan bir engel olmadığını söyledi ve ekledi: “Eğer sizi rahatlatacaksa daha düşük bir kaldıraçla çalışabiliriz. Yani daha fazla sermaye koyarak aynı işlemi yapabiliriz” Durumu değerlendiren VOB Genel Müdürü Dönmez ve Gözetim Dairesi’nin ‘komutan’ lakaplı Müdürü Gökhan Ugan yasal açıdan bin engel olmamasına karşın piyasada oluşabilecek büyük bir dalgalanmayı engellemek için bu işleme izin vermedi. Böylece sabahtan başlayan spekülatif dalgalanma öğleden sonra normal seyrine döndü. Asimetrik bilgi savaşının hızlandığı ve örtülü finansal operasyonların hız kazandığı bir ortamda dikkatli bürokratlara her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyoruz.
Yunanistan krizi Ahmet Çalık’a yaradı!
Yunanistan’ın içinde bulunduğu derin mali kriz Çalık Holding’in Patronu Ahmet Çalık’a yaradı. Nasıl mı? Anlatalım. Yunanistan’da farklı sektörlerde çalışan yaklaşık 700 bin Arnavut işçi var. Gurbetçi Arnavutlar küresel ekonomik krizden önce mevduatlarını Yunan bankalarında değerlendirmeyi tercih ediyorlardı. Ancak krizin Atina’ya ulaşması ve sonrasında başlayan ‘iflas tartışmaları’ gurbetçileri tercihlerinin ne kadar güvenli olduğunu sorgulamaya itti. Yerli bankaların daha güvenilir olduğuna yönelik inançları, Arnavut işçileri Ahmet Çalık’ın Arnavutluk’taki bankası BKT Bank’a yönlendirdi. Bu da Arnavutluk’un en büyük ikinci bankası BKT Bank’ta mevduat patlaması yaşanmasına neden oldu. Bankanın 2010 başında 1,1 milyar dolar olan mevduatı 18 ayda yüzde 31 artışla 1,5 milyar dolara ulaştı.
Bankanın yayınladığı bağımsız denetim raporunda yer alan bilgilere göre BKT Bank’ın 2008 sonunda kasasında 1 milyar 50 milyon dolar bulunuyordu. 2009 sonunda bu tutar yüzde 11 artışla 1 milyar 167 milyon dolara yükseldi. Mevduattaki artış bir sonraki yılda da aynı düzeyde gerçekleşti ve toplam mevduat 2010 sonunda 1 milyar 310 milyon dolara ulaştı. Yunanistan’ın iflas edeceğine dair tartışmaların başladığı 2011 yılında ise mevduat kelimenin tam anlamıyla uçuşa geçti. BKT’nın 2011 Haziran bilançosuna göre kasasındaki mevduat son altı ayda yüzde 17 artarak 1 milyar 534 milyon dolara fırladı. Analizciler akışın bu şekilde sürmesi halinde BKT’nın yılsonunda 1 milyar 800 milyon dolarlık bir mevduat büyüklüğüne ulaşabileceğini ifade ediyor.
Son bir yılda Yunan bankacılık sisteminde yüzde 30’luk bir mevduat erimesi yaşandığına işaret eden bir yabancı bankacı da “Yatırımcılar güvenli liman arıyorlar. Dolayısıyla daha az riskli gördükleri yerel bankalara yönelmeleri çok doğal” yorumunu yaptı. Balkanlardaki en büyük Türk bankası olan BKT’nın toplam 78 şubesi ve 1214 çalışanı bulunuyor.
Kosova’da 20 şube ile hizmet veren bankanın Arnavut nüfusun yoğun olarak yaşadığı başka ülkelerde de büyümek istediği biliniyor. Hatırlanacağı üzere Çalık Holding, Arnavut bankasını 2006 yılında Şekerbank ile ortak satın almıştı. 2009’da hisselerin tamamını satın alarak bankanın hâkimi olan Çalık Grubu, BKT’yi kısa zamanda önemli bir bölgesel oyuncu haline getirmeyi başardı.
