Mali açıdan sıkıntı yaşayan Fi Yapı’nın Eylül ayında iflas ertelemeye başvurması bir anda tüm dikkatlerin inşaat sektörüne çevrilmesine neden oldu. Fi Yapı’dan ev alanlar projenin bitip bitmeyeceğinin merakı içerisinde. İflas erteleme süreci kabul edilir ve borçlar ödenip başarılı olunursa şirket yola devam edebilecek ve projelerini bitirip evleri gecikmeli de olsa teslim edecek. Aksi halde ise mahkeme iflasına karar verecek.
Aslında Fi Yapı’nın içine düştüğü mali durumla ilgili dedikodular 2 yıldır devamediyordu. Ama bu süreçte ev sahibi olmanın hayalini kuran binlerce kişi Fi Yapı’dan ev aldı.
Peki insanlar ev alırken Fi Yapı’da olduğu gibi mağdur olmamak için ne yapabilir?
Başta şunu belirtmekte fayda var. Kişilerin tek başlarına bir şirketin mali durumu hakkında bilgiye sahip olmaları çok zor. Zaten mali darboğaz içerisine giren şirket bunu gizlemek için elinden geleni yapacaktır. Dolayısıyla işi uzmanına bırakmak en doğrusu. İşin uzmanı mı kim? Tabii ki bankalar.
Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de evlerin büyük bölümü kredi ile alınıyor. Kredi veren banka da kendi kredisinin batmasını istemeyeceği için güvendiği projelere destek veriyor. Bankaların kredi anlaşması yaptığı şirketlerin mali yapısı hakkında ince eleyip sık dokumaları aslında vatandaşlar için de bir ipucu niteliğinde. Çünkü bankalar mortgage kredisi verdiğinde projeye ortak oluyor.
Yani şirket iflas etse bile projeyi tamamlamak gibi bir yükümlülük altına giriyor. Bu riski almak istemeyen bankalar güvenmediği şirketin projesine mortgage ya da konut kredisi kullandırmaya yanaşmıyor. İşte bu durumda zordaki inşaat şirketleri ev almak isteyenlere konut ya da mortgage kredisi yerine ihtiyaç kredisi öneriyor. Bu öneriyi bankalar da kabul ediyor. Çünkü olası bir iflas durumunda bankaların muhatabı inşaat şirketi yerine krediyi alan kişi oluyor. Mortgage kredisi vermediği için de bankalar, yarım kalan projeyi tamamlamak gibi bir yükümlülükten de kurtulmuş oluyor.
Konuyla ilgili konuştuğum bir bankacı dostum, bankaların neredeyse tamamına yakınının son dönemlerde Fi Yapı’nın projelerine konut kredisi kullandırmadığını söyledi. Siz siz olun bundan sonra konut kredisi yerine ihtiyaç kredisi önerilen projelerden ev alırken iki kere düşünün. Aksi halde hayalini kurduğunuz ev kabusunuz haline gelebilir...
Vatandaş dolarla oynamayı bıraktı
Türkiye’deki yerli bireysel yatırımcılar, son yıllarda döviz piyasasının en önemli oyuncularının başında geliyordu. Kurlardaki hareketleri yakından takip eden bireysel yatırımcılar, kurlar yükseldiğinde satış, düştüğünde de alım yapıyordu. Birçok bankacı, “Vatandaşların döviz kararları, profesyonellere taş çıkartıyor” yorumu yapıyordu. Ancak son haftalarda, bireysel yatırımcılar ne döviz alıyor, ne de döviz satıyor.
Merkez Bankası verilerine göre, bireysel yatırımcıların sahip olduğu döviz tevdiat hesaplarında Ağustos ayından bu yana yaprak kıpırdamıyor. Dolar ve euro cinsi hesaplarda haftalık bazda sadece 100-200 milyon dolarlık hareketler görülüyor. Belki “O dönemde dolarda hareket olmamıştır” diyebilirsiniz. Ama hayır. Ağustos başında 1.7750 TL seviyelerinde olan dolar, 30 Ağustos’ta 1.83 TL’ye kadar yükselmişti. Yani kurlarda yaşanan yüzde 5’in üzerinde artışa rağmen vatandaş elindeki dövizi bozdurmamış. Acaba bireysel yatırımcılar kurlarda bir artış mı bekliyor? Bu sorunun yanıtını önümüzdeki aylarda öğreneceğiz...
Özyeğin’den Romanya’ya 50 milyon euro ek yatırım
Hüsnü Özyeğin dendiğinde akla ilk gelen “bankacılık” oluyor. Ama Özyeğin, perakende ve gayrimenkul alanında da çok önemli yatırımlar yapıyor. Rusya ve Ukrayna’da çok sayıda Marks & Spencer, GAP ve Banana Republic mağazası bulunan Özyeğin’in Anchor adlı şirketi de Romanya’nın önde gelen gayrimenkul geliştirme şirketlerinden. Bükreş’in 2 önemli alışveriş merkezinin yatırımcısı ve işletmecisi olan Anchor Grup, bu iki AVM’nin yenilenmesi için 50 milyon euro harcayacak. Bu tutarla birlikte Anchor’un Romanya’daki toplam yatırım miktarı 350 milyon euroya ulaşacak.
