Türkiyesiz bu uçağı üretemeyiz
ABD, Türkiye’ye F-35 yaptırımı uygulayadursun Bloomberg, bu ortak proje savaş uçaklarının 12 milyar dolarlık kritik parçalarının Türkiye’de üretildiğini belirtti
ABD’nin ekonomi ağırlıklı haber sitesi Bloomberg, ‘Lockheed üretimi F-35’in bir Türkiye sorunu var’ başlıklı haberinde 5. nesil hayalet savaş uçağı F-35’lerin en önemli parçalarının Türkiye’de üretildiğini hatırlattı. Zira ağustos ayında savunma bütçesini onaylayan ABD Kongresi, Rusya’dan S-400 alımını gerekçe göstererek Türkiye’ye ‘F-35 savaş uçaklarının teslimatının geçici olarak durdurulmasına’ hükmetti. Türkiye’ye rahip Andrew Brunson gibi Amerikan vatandaşlarının tutukluluğunu gerekçe göstererek yaptırım uygulayan ABD Başkanı Donald Trump da bunu imzaladı. Bu hamleye karşı “Türkiye havacılık mamullerinin üretiminde küresel bir lider” değerlendirmesinde bulunan Bloomberg, şu ikazı yaptı: “F-35’in 12 milyar dolar değerindeki parçalarını 10 Türk şirketi imal ediyor. Kokpit ekranı teçhizatı gibi bazı parçaların ise dünyadaki tek kaynağı Türkiye.”
Üretim kesintiye uğrar
F-35’in ana gövdesi, bomba bölmesi kapıları, havadan karaya ekipmanı taşıyan pilonlar gibi anahtar parçalarını Northrop Grunman ile birlikte Türk Havacılık Uzay Sanayii (TAI) ile ortaklarının ürettiğine dikkat çeken Bloomberg, uçağın Türkiye’ye satışının durması durumunda tedarik zincirinin zarar göreceği ve uçak üretiminin kesintiye uğrayacağı vurgusu yaptı.
Martta iki F-35 daha verilecek
F-35 programının yöneticisi ABD’li Amiral Mat Winter, Amerikan senatosunda F-35’lerin Türkiye’ye teslimatının engellenmesine yönelik çabalara rağmen daha önce Türkiye’ye teslim edilen ve şu an ABD’de test uçuşları yapan iki F-35 uçağına ek olarak iki F-35’in daha Türkiye’ye Mart 2019’da teslim edileceğini duyurdu. Winter, “Türkiye’nin sipariş ettiği 100 F-35’in teslimat takviminde bir değişiklik yok” dedi.
4 kilit üretici var
Bloomberg’e göre F-35 parçalarının kilit önemdeki Türk imalatçıları şunlar:
- AYESAŞ: F-35 savaş uçağının temel iki bileşeni olan füze uzaktan kumanda arabirimi ve panoramik kokpit ekranı elektronik kartlarının tek tedarikçisi
- Kale Havacılık: 400 değişik gövde, kanat, kokpit parçaları ve montaj gruplarıyla katkı veriyor. Uçak gövdesi yapısal parçalarıyla düzenekleri ve iniş takımı kilit parçalarının yanısıra F-35’lerin F-135 olarak adlandırılan gelişmiş motorunun kritik parçalarını da üretiyor.
- Fokker Elmo: Motorun elektronik kablolama ve iç bağlantı sistemlerinin yüzde 40’ını imal ediyor.
- Alp Havacılık: F-35 uçak gövdesi yapısal parçaları ve asambleleri, iniş takımı bileşenleri ve motor için F135 motoru titanyum entegre kanat rotorları üretiyor.
