Göz tembelliği neden olur?
Gözün farklı hastalıklarından veya yapısal farklılıklarından kaynaklanarak, erken tedavi edilmez ise kalıcı görme azlığına yol açabilen göz tembelliği ile ilgili merak edilenlerini Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Muhsin Eraslan sizler için anlatıyor.
Göz tembelliği, gözün refraktif kusuruna yani gözlük numarasının bir gözde veya her iki gözde yüksek olup düzeltilmemesine, göz bebeğini örtecek kadar düşük olan göz kapağı düşüklüğüne veya katarakt ve benzeri ortam opasitelerine bağlı bir veya her iki gözde görmenin engellemesine, gözün kayarak yanlış hizalanmasına ve bir gözde meydana gelen farklı görüntünün suprese edilmesine bağlı az görme olarak bilinmektedir.
Gözlerin anormal etkileşimi nedeniyle şaşılık şeklinde kendini gösterebilir. Genellikle kayan gözde görme bozuklukları meydana gelmektedir. Göz tembelliği, gözlerin çocukluktan itibaren tam gelişimini tamamlayamamasından kaynaklanır. Çok küçük yaşlarda gözler beyinde iki görüntüyü birleştirmeye ve tek bir görüntüyü algılamaya alışmıştır.
Tembel gözlerin iki ana nedeni vardır. Bunlardan biri ambliyopi olarak bilinen göz-beyin bağlantısının gelişimsel bir sorunudur. İkincisi ise strabismus olarak bilinen şaşılık durumudur. Bu vakalarda gözü çevreleyen ve gözün odaklanmasına yardımcı olan altı kas düzgün çalışmadığında problemler ortaya çıkar. Bununla beraber göz tembelliğinin diğer sebepleri şunlar olabilir; göz kapaklarında düşüklük olması, doğumsal katarakt, iki gözünde yüksek göz numarası olması.
Göz tembelliği küçük yaşlarda başlayabilen bir sorun olduğu için 6. ay ile 6 yaş arası çocukların düzenli olarak rutin göz muayenesinden geçmesi oldukça önemlidir. Göz tembelliği belirtileri ise şu şekildedir; sık göz kırpma hareketinin yapılması, bir gözü elle kapatma isteği, kısarak bakmak, yakına bakarken zorlanma, odaklanılan nesneye bakarken başı çevirme ve kafaya pozisyon verme.
Göz tembelliğinin tedavisi mümkündür!
Göz tembelliği tedavisi ne kadar erken olursa, görme artışı o kadar büyük olur. Göz tembelliği için basit ama zaman alan tedavi süreci doktorun önerdiği süre içerisinde yapılmalı ve doktora danışılmadan sonlandırılmamalıdır.
En önemli husus tembelliğe neden olan katarakt, şaşılık, göz kapağı düşüklüğü veya gözlük ihtiyacının karşılanmaması gibi durumların düzeltilmesidir. Fakat buna ek olarak başka yöntemler de var olan görme keskinliğini artırmak için faydalı olabilmektedir.
Göz tembelliğine uygulanan bazı tedaviler şu şekildedir:
Kapama tekniği: Sağlıklı olan gözün bandajlanarak kapatılması yöntemidir. Bu sayede zayıf gören gözün daha etkin kullanılmasını hedeflenir. Tanı konan kişinin yaşı ve hastalığın düzeyine göre kapama süresi farklılık göstermektedir.
Ortoptik tedavi: Hastanede yapılan ve bir tür fizik tedavi yöntemidir. Bu yöntemde çalışmayan göz kaslarının harekete geçmesi sağlanır. Uzman hekim kontrolünde yapılması gerekmektedir.
CAM Tedavisi: Hastane ortamında seanslar hâlinde yapılan tedavi yöntemidir. Sıklıkla kapama tedavisi ile birlikte uygulanmaktadır. CAM tedavisinde farklı desenlere sahip siyah ve beyaz renklerden oluşan yuvarlak bir kart, şeffaf bir labirentin altında yavaşça makine tarafından döndürülür. Bu süreçte kişiden kalem eşliğinde labirentten çıkışı bulması istenir.
Bu gibi yöntemler ile 7 yaştan önce uygulanan tedaviler ile girme keskinliğinin daha yüksek seviyelere çıkması sağlanabilmektedir. Eğer hasta bundan daha geç yaşlarda başvurmuş ise yine gerekli tedavi uygulanmakta fakat ambliyopide görme keskinliği artışı sağlanamamaktadır çünkü beyindeki görme merkezinde görme keskinliği belli bir seviyede sabitlenmiş olmaktadır.
