Nakil bekleyen hastalara yeni umut

Kemik iliği nakli bekleyen hastalar için umut olacak Türkkök Projesi’nde ilk aşama kordon kanı bankacılığıyla hayata geçecek. Kök Hücre Nakli Bilim Kurulu Başkanı ve Prof. Dr.İlhan, “Artık ülkemizde yeni Babuna olayları yaşanmayacak” dedi.

Nakil bekleyen, ancak ailesinde uygun verici bulunamayan hastalar için kurulması planlanan, gönüllü kemik iliği bağışçıların verilerinin yer alacağı bilgi bankası ile kordon kanlarının saklanacağı Türkkök Projesi için bir süre önce düğmeye basan Sağlık Bakanlığı, mevzuat, kadro ve alt yapıya ilişkin çalışmalarını tamamladı. Sağlık Bakanlığı, vatandaşların kemik iliği ve kordon kanı bağışına yaklaşımını belirlemek amacıyla da 6 bin 400 kişi üzerinde bir kamuoyu araştırması yaptı. Kamuoyu araştırmasının sonuçlarıyla ilgili bilgi veren Sağlık Bakanlığı Organ Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Daire Başkanı Halil Yılmaz Sur, araştırmaya katılanların yüzde 60’ının yeni doğan bebeklerinin kordon kanını bağışlamaya, yüzde 40’ının da gönüllü verici olmaya olumlu yaklaştıklarını anlattı. Araştırmayla vatandaşların kordon kanı bağışına daha sıcak baktıkları sonucunun ortaya çıktığına işaret eden Sur, bunun üzerine ilk aşamada kordon kanı bankacılığının geliştirilmesine karar verildiğini açıkladı. Sur, projeyle ilgili şu bilgileri aktardı,

250 bin kordon çöpe gidiyor

“Kemik iliği naklinde kordon kanı bankacılığı eğilimi yükseliyor. Hem nakil için aranan uyum oranı şartı daha az, hem de her an hastanın kullanıma hazır bir şekilde bekletilebiliyor. Gönüllü vericilerden kemik iliği nakli ise daha çok kişiye bağımlı. Gerektiğinde vericiye ulaşılması ya da vericinin bağıştan vazgeçmesi riski her zaman mevcut. Kordon kanında ise bu tür riskler söz konusu olmadığı gibi başarı şansı da daha yüksek. Bu bilimsel gerçekler ışığında Türkkök Projesi’nde ilk olarak kordon kanı bankacılığına başlamayı uygun bulduk.” Kordon kanı bankacılığında ilk 5 yılda 50 bin verici toplama hedefi koyduklarını belirten Sur, kemik iliği bağışı için de aynı süre için 250 bin verici hedefleri olduğunu söyledi. Kordon kanı bankacılığının kısa bir sürede faaliyete geçebileceğini, kemik iliği veri bankası için ise daha kapsamlı bir alt yapı geliştirilmesine ihtiyaç olduğunu bildiren Sur, kordon kanı bankacılığıyla ilgili Türkiye’nin sahip olduğu potansiyele ilişkin şu bilgileri verdi,

“Sağlık Bakanlığına bağlı 18 büyük hastanede yılda 250 bin doğum oluyor. Yeni doğan bu bebeklerin kordon kanı da çöpe gidiyor. Projede asıl hedefimiz bu hastaneler. Ailelerin bilgilendirilmesi ve onay alınmasıyla bu proje kısa sürede başlatılabilir. Sağlık Bakanlığı Kemik İliği ve Kök Hücre Nakli Bilim Kurulu Başkanı ve Prof. Dr. Osman İlhan, “Artık ülkemizde yeni Babuna olayları yaşanmayacak.

Hastalarımıza buradan bulunacak kemik iliği hiçbir ücret alınmadan nakledilecek” diye konuştu.

Kordon kanı nedir?

Anne karnında bebek ile anne arasındaki besin ve oksijen alışverişi plasenta tarafından sağlanıyor. Bebeğin göbek kordonu bağlı olduğu plasenta doğum sürecinin tamamlanmasından kısa süre sonra görevini tamamlayarak rahim dışına atılıyor. Bebeğin doğumundan sonra göbek kordonu içinde kalan kan, “Kordon kanı” olarak isimlendiriliyor. Yakın bir zamana kadar, kordon kanı; plasenta ve göbek kordonu ile atılıyordu. “

Rakamlarla kordon kanı

- Özel merkezlerde 8 bin 302 kordon kanı saklandı, bunların 120’si imha edildi. 2009 yılında 2 bin 878 başvuru yapıldı, bunların bin 948’i uygun bulundu, bin 904’ü saklamaya alındı, 48’i imha edildi, 11’i de kullanıldı. Türkiye’de halen iki İstanbul’da, birer de Ankara, İzmir ve Trabzon’da kordon kanı bankası bulunuyor.

- Ülkede 28 yetişkin, 10 da çocuk kemik iliği nakli merkezi faaliyet gösteriyor.

- 3 bin dolayında hasta kemik iliği nakli için beklerken verici ya da yatak olmadığı için buna ancak az sayıda hasta imkan bulabiliyor.

- Sağlık Bakanlığının verilerine göre 2009 yılında toplam bin 203 hastaya kemik iliği nakli yapıldı.

- Geçen yılın ilk yarısında ise 607 yetişkin, 101 de çocuk beklediği nakil imkanını bulurken, 175 yetişkin 683 de çocuk bekleme listesinde yer aldı.