Karadeniz'de milliyetçi oylar MHP’de toplandı!

Milletvekili genel seçimlerinde iki hususun altı çizilmesi gerekiyor. İlki, seçmen tercihlerinin mahalli seçimlere oranla farklı dinamiklerden etkilendiği gerçeği. Genel seçimlerde ağırlıklı olarak siyasal partilerin ülke geneli konusundaki politikaları seçmen tarafından daha çok dikkate alınmakta. Bir başka ifadeyle seçmen, tercihinin belirleyicisi olarak ülkenin geleceğini ilk sıraya koymakta. İkinci husus ise, ülkenin içinde bulunduğu iç ve dış koşullar gereği her seçimin yapıldığı dönemler itibariyle değerlendirilmesi gereğidir. İfade edilen bu hususlar, Karadeniz Bölgesi söz konusu olduğunda daha da geçerlidir.

CHP AYNI; HDP’NİN BÖLGEDE İZİ YOK

Bölge seçmeninin önemli bir kısmı siyasal yelpazenin sağında yer almakta, bir başka ifadeyle oransal olarak milliyetçi-muhafazakâr bir seçmen profili ağırlığını korumaktadır. Dolayısıyla bundan önceki seçimlerde olduğu gibi 7 Haziran’da da benzer bir sonuç elde edildi. Nitekim AK Parti ve MHP oylarının toplamına bakıldığında bu sonuç rahatlıkla fark edilebilir. Karadeniz Bölgesi özelinde ortaya çıkan sonuçlar açısından ilk söylenmesi gereken husus, MHP’nin bölgede önemli düzeyde bir ilerleme kaydetmiş olduğudur. Bolu ve Düzce dışarıda tutulmak kaydıyla kalan illerde oy oranını önemli ölçüde artırdı. Bunun doğal sonucu olarak milletvekili sayısı bağlamında da Bölge açısından kayda değer bir başarı elde etti. AK Parti ise Bölgedeki her ilde oransal bir düşüş yaşadı ve elbette bu durum milletvekili sayısını da etkiledi. AK Parti açısından en az düşüş Rize’de gerçekleşti. Rize’den Meclis’e gidecek üç milletvekili de AK Parti’den seçildi. CHP’nin bölgedeki oy oranında ise kayda değer bir değişiklik olmadı. Bir önceki genel seçimlerle kıyaslandığında bazı illerde düşüş olurken bazı illerde yükselme söz konusu oldu.

KUTUPLAŞMA SANDIĞA YANSIDI

Bölgenin geneli itibariyle bakıldığında 2011 genel seçimlerindeki orana yaklaşık bir düzeyde kaldı. Bölgenin seçmen profilinin ve siyasal kültürünün doğal uzantısı olarak, milliyetçi-muhafazakâr oylar bir önceki seçimlerde daha çok AK Parti bünyesinde toplanırken, yeni durumda söz konusu oyların bir kısmı MHP’ye kaymış oldu.

Karadeniz Bölgesi ve Türkiye geneli açısından şu tespitleri yapmak mümkündür: AK Parti, uzun süren iktidarı döneminde çeşitli nedenlerle yıprandı ve bu durum seçime de yansıdı. Türkiye’de son dönemlerde kendini iyice belli eden siyasal kutuplaşma sandığa yansımış oldu ve ülkenin siyasal eğilimlerine büyük ölçüde denk gelen parlamento aritmetiği şekillenmiş oldu.

Partiler özelinde ise; AK Parti açısından Başkanlık Sistemi önerisinin etkisi net olmamakla birlikte, çözüm sürecinin bölgedeki yansımasının tartışmalı olduğu sonucu en azından önemli sayıda bir seçmen kitlesi açısından nettir. CHP, bir önceki döneme yakın bir sonuç elde etti. MHP’nin ise, özellikle Çözüm Süreci’ne dönük sert tutumu bölgedeki milliyetçi duyarlılığı artırdı ve AK Parti’nin oy kaybının temel nedeni oldu. HDP’nin Bölgedeki etkinliği ise son derece düşük kaldı.

ZEKİ ÇAKAN ŞAŞIRTTI

Karadeniz bölgesinin genelinde oylarının artıran MHP, Zonguldak’tan da milletvekili çıkararak başarı sağladı. Eski ANAP’lı Enerji Bakanı Zeki Çakan, Zonguldak’ta 2011’de yüzde 6,3 olan MHP oylarını yüzde 16,41’e çıkararak TBMM’ye girmeyi garantiledi. AK Parti’nin oyları geçen seçime göre 9 puan gerilerken, CHP’de oylarını artırdı.