Herkes ‘herif’in peşinde

Bir buçuk yıl önce ortaya çıkan ve bazen bir günde 450 milyon dolarla piyasa ortalamasının iki katı kadar işlem yapan gizemli bir yatırımcı Borsa İstanbul’u sarsıyor. Bloomberg News, Borsa’da herkesin merak ettiği pek çok ismi olan ancak genel olarak ‘Herif’ diye tanımlanan yatırımcıyı mercek altına aldı. Herif’in işlem sıklığı ve büyüklüğünü iyice artırdığını, bir sonraki adımının ne olacağını kestiremeyen rakiplerini korkuttuğunu yazdı.

Bir yerli aracı kurumdan diğerine geçen yatırımcı, işlemlerini iyice artırarak en son durağı Yatırım Finansman’ı piyasadaki açık ara en büyük net alıcı yapmış durumda.

Kimse şifreyi çözemedi

İstanbul Portföy’den Turgay Ozaner ve ortakları, bu gizemli yatırımcının kimliğini bulmak için aylardır günlük işlem faaliyetlerini incelese de henüz şifreyi çözebilmiş değil. “Kimse kesin bir şey bilmiyor” diyen Ozaner, “Ve burası Türkiye, genelde ne olup bittiğini bildiğimiz bir yer” dedi.

Konuyla ilgili konuşan bir kaynak, gizemli yatırımcının karmaşık formüllerden oluşan bir algoritma sistemiyle işlem yaptığına karar verdikten sonra, en az bir Avrupa bankasının müşterilerinin Türk hisselerinde kısa pozisyon almayı bıraktığını, diğerlerinin daha fazla bilgi sahibi olana kadar Türk piyasalarından uzak durduğunu söyledi.

Piyasa oyuncuları tarafından “herif” olarak adlandırılan gizemli yatırımcı, bu yıl Borsa İstanbul’da günlük işlem hacminin yaklaşık yüzde 8 artmasına yol açtı.

Borsa İstanbul’un benzer rakipleri Varşova borsasında hacim bu yıl yüzde 15 düşerken, Moskova’da düşüş yüzde 27 oldu. Bu dönemde BIST 100 endeksi de yüzde 13 yükselerek, Rusya’nın Micex ve Polonya’nın WIG20 endekslerini geride bıraktı.

Züccaciyecideki boğa makine mi?

Gelişen piyasalarda tek bir oyuncunun kısa vadeli işlemlerle endekse yön vermesi seyrek rastlanan bir durum değil; özellikle de Türkiye gibi yabancı girişlerine bağımlı ülkelerde. Ancak hiç kimse İstanbul’da daha önce buna benzer bir şey görmediğini söylüyor.

Ak Portföy fon yöneticisi Kerem Baykal, “Züccaciye dükkanında dev bir boğa var. Cebi oyundaki herkesten daha dolu ve piyasayı istediği yöne götürebilir” dedi. Borsa İstanbul ve Yatırım Finansman yorum yapmak istemezken, trader ve bankacıların gizemli yatırımcının işlemler için kullandığını söylediği iki diğer aracı kuruluş Gedik Yatırım ve Meksa Yatırım da soruları yanıtlamak istemedi.

TEB Yatırım stratejisti Işık Ökte, “herifin” kim olduğundan ziyade ne olduğunun önemli olduğunu söyledi. İsmi geçen üç aracı kurumun da ortak özelliği yüksek frekanslı traderları, yani işlem fikirleri için algoritmaları kullanan şirketleri kullanabilmeleri.

Borsa İstanbul geçen yılın sonunda robot traderlardan daha fazla işlem çekmek amacıyla serverlarını yeni bir veri merkezine taşımıştı. Yüksek frekanslı işlem şirketleri, borsa bilgisayarlarına mümkün olan en hızlı erişimi sağlamak için kendi bilgisayarlarını bu merkeze taşıyor.

Ökte, bilinmeyen yatırımcının da bu şekilde işlem yaptığını düşündüğünü söyledi. “Bu algo adam yeni bir piyasa keşfetti ve yeterli rekabet olmadığı için kendi şovunu yapıyor, ancak rekabet gelecek” diyen Işık Ökte, “Çok erken aşamalarındayız, ancak gelişmiş piyasalara baktığımızda makinaların her zaman bu oyunu kazandığını görüyoruz” dedi. Bu arada borsada söz konusu gizemli yatırımcının daha önce kuruluşu tartışılan Büyük Türkiye Fonu adına da alım satım yapmış olabileceği belirtiliyor.

Pozitif ayrıştık

Küresel ekonomide ülkelerin sorunlarla mücadelesi devam ederken, Türkiye’nin son dönemde başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere pozitif ayrışması ve TL varlıklara olan talebin artması dikkati çekiyor. Türkiye düşen petrol fiyatlarından en fazla fayda sağlayan ülkelerin başında gelirken, bu durum ülkenin cari açığını iyileştirmesine ve gelişmekte olan ülkelerden pozitif ayrışmasına yardımcı oldu.

Türkiye’nin hem siyasi hem de ekonomik açıdan Avrupa Birliği ile ilişkilerinde son günlerde katettiği mesafe de TL varlıklara olumlu yansıdı. Tüm bu gelişmeler sonucunda Türk Lirası, dolar karşısında değer kazandı. Dün dolar/TL, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) tüm faiz oranlarını indirmesi ve aylık varlık alım miktarını artırmasıyla düşüşe geçerek yaklaşık 3.5 ayın en düşük seviyesine geriledi. Dolar 2.8697’yi gördü. Borsa İstanbul 100 endeksinde 2 aylık dönemde yaklaşık yüzde 10’luk yükseliş yaşandı. Dolar endeksi 2015’te yüzde 9’un üzerinde yükselirken, bu yıl yüzde 1.5 geriledi.

Gedik Yatırım Araştırma Müdürü Üzeyir Doğan, küresel piyasalarla beraber yıla kötü başlayan BIST 100 endeksinin, Şubat ortasından itibaren kaydettiği güçlü trendle yurt dışıdan çok net bir şekilde pozitif ayrıştığını söyledi.

Ziraat Yatırım Yönetmeni Sevgül Düzgün de “Türkiye’nin görece daha güçlü büyüme görünümü, cari açıktaki iyileşme ve sağlam bütçe dengesi gelişmekte olan ülkeler arasında Türkiye’yi ön plana çıkarabilir ve TL varlıklara olumlu yansıyabilir” diye konuştu.

Aracı kurumu birinci yaptı

İki yıl önce tüm işlemlerin sadece yüzde 2’sini gerçekleştiren Yatırım Finansman bazı günler işlemlerin çoğunu gerçekleştiren kurum oluyor. Örneğin 22 Şubat’ta, 486 milyon liralık hisse emriyle ikinci en çok emir veren Merrill Lynch’in 15 katı büyüklüğünde işlem yaptı. Ve 8 Mart’a kadar geçen 16 işlem gününde Türkiye’nin en büyük altı bankası ve Türk Hava Yolları’ndan yaklaşık 1 milyar liralık hisse alarak BIST 100 endeksinin üç ayın en yükseğine çıkmasına yardımcı oldu. Ocak ve Şubat aylarında Yatırım Finansman net 1.23 milyar liralık hisse alarak bir sonraki en büyük alıcı UBS Menkul Değerler’den yüzde 70 daha fazla alım yaptı. İstanbul Portföy’den Turgay Ozaner’in gizemli alıcının artık “piyasayı oluşturduğunu” söylemesinin sebebi de bu.