Havalimanı üzerinde tehlikeli oyun!

YouTube’ta yayınlanan insansız hava aracı (İHA) ile çekilmiş 12 dakikalık bir video görüntüsü, havacılık çevrelerinde büyük tedirginlik yarattı. Olay şöyle gelişti: Havacılık meraklısı Aspet M., adlı kişi, Atatürk Havalimanı’nın üzerinde, fotoğraf ve video çekme özelliğine sahip, uzaktan kumandalı insansız hava aracı (İHA) uçurdu. Gencin, çekilen bu görüntüyü Youtube’da yayınlaması, günde yüzlerce uçağın inip kalktığı havalimanındaki büyük güvenlik açığını ortaya koydu.

“Deneme yaptım”

Gelen tepkiler üzerine videoyu YouTube’tan videoyu kaldıran Aspet M. adlı genç ise “Hava aracının üzerindeki GPS sistemi havaalanlarında çekim yapılmasına müsaade etmiyor. Sistem otomatikman devre dışı kalıyor. Ben de bunu denemek istedim. GPS sisteminin devre dışı kalmasını bekledim ama devre dışı kalmadı. Kötü bir amacım yoktu” diyerek kendini savundu.

Her yerde satılıyor

Uzmanlar, kameralı insansız hava taşıtlarının her yerde serbestçe satıldığına dikkati çekerek, “Bu konu sık sık gündeme getiriyor ancak ciddiye alınmıyor. Buna bir düzenleme getirilmesi şart. GPS sisteminin devrede olmaması bir başka zaafiyet” diye konuşuyor. Havalimanları Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) kontrolünde. Kurallara göre havalimanlarında kontrol kulesinin 10 kilometre civarına yabancı hiçbir cisim yaklaşamaz.

Ya uçağa çarpsaydı!

İHA’nın havalimanı üzerinde dolaşırken GPS’in devreye girmemesi ve başka hiçbir engelle karşılaşmaması dikkat çekti. Polis, videoyu incelemeye aldı. Vatandaşlar ise “Bu aracın üzerinde bomba olabilirdi, havadaki bir uçağın yakında patlatılabilirdi, olacak iş değil” diyerek tepkilerini dile getirdi. Uzmanlar ise polis ve askeri personelin dahi izin almadan havalimanının üzerinden uçamadığını belirterek tehlikenin büyüklüğüne dikkat çekti.

DHMİ’den suç duyurusu

DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal, konuyla ilgili olarak şu açıklamayı yaptı: “Foto/video çekimi amacıyla yapılacak uçuşlar da dahil olmak üzere Türk Hava Sahası içerisinde düzenlenecek tüm uçuşlar için önceden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve Kuruluşumuzdan izin alınması bir zorunluluktur. İzin alınmadan bu tür yasak faaliyetlerde bulunulması, Sivil Havacılık Kanunu ve diğer mevzuatlar açısından suç teşkil etmektedir. Habere konu olan çekimde de kullanılan bu tür hava araçları, boyutlarının küçük olması ve ışıklarının kapatılması nedenleriyle gözle fark edilemediği gibi; hava trafik kontrol hizmetlerinde kullanılmakta olan radar sistemleriyle de takibi mümkün olmamaktadır. Akşam saatlerinde yapılan söz konusu video çekiminde kullanılan hava aracı da, hava trafik kontrol birimleri ve pilotlar tarafından fark edilememiştir. Uçuş emniyetini ihlal edecek bu tür sorumsuz davranışların önüne geçmek için suç duyurusunda bulunulmuştur.”

Fiyatı bin TL’den başlıyor

Atatürk Havalimanı’nın havadan çekimi yapan uzaktan kumandalı hava araçlarına ‘quadrocopter’ adı veriliyor. İnternet üzerinden bile satışı mümkün olan bu cihazların fiyatı yaklaşık bin TL’den başlıyor. Ancak quadrocopter’lerin özellikleri arttıkça fiyatları 20 bin TL’ye kadar çıkıyor.

Güvenlik arttıkça fiyatı da artıyor

Quadrokopter’lerin fiyatlarını artıran birkaç etken bulunuyor. İlki pervane sayısı. Pervane sayısı ne kadar çok artarsa fiyat ve güvenlik de artıyor. Çünkü 4 pervaneli quadrocopter’in havadayken bir pervanesi patlarsa kalan 3 tanesinin cihazı taşıma oranı azalıyor. Metrelerce yüksekten düşme ihtimali artıyor. İşte bu riski azaltmak için pervane sayısı artırılıyor, bu da fiyatı etkiliyor.

Yasayla çalışma sınırları çizilmiş

İHA’ların çalışma şartları yasayla sınırlanmış. Buna göre İHA operasyonları, insanlı hava araçları gibi emniyetli olacak, aynı kategoriye denk düşen insanlı hava araçlarının operasyonlarında olduğu gibi, havadaki ya da yerdeki insanlara ya da mülklere karşı risk teşkil etmeyecek. Aynı talimatta İHA’ların askeri alan, havalimanı, güvenlik teşkil eden yerlerde uçuşuna izin verilmeyeceği de belirtiliyor.