Görüntüler ortaya çıktı! Paralı katiller, 8 ay sonra...
.
Hafta içinde Mısır ve Yunanistan arasında imzalanan anlaşmayla Doğu Akdeniz'de sular biraz daha ısınırken, Libya'da ise savaş ağası General Halife Hafter tarafında yeni gelişmeler var.
Türkiye'nin desteklediği, BM ve uluslararası toplum tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) Trablus'ta yenilgiye uğrattığı Hafter'in getirdiği paralı askerlerin görüntüleri ortaya çıktı.
Başta Mısır olmak üzere Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya ve Fransa'nın desteklediği Hafter'in paralı askerleri Sudan'dan. Trablus kuşatmasında sahaya sürülen Cancavid milislerinin Sirte düşmeden birkaç gün önce görüntülendiği bildiriliyor.
Savaşın düğümlendiği Cufra ve Sirte'de gergin bekleyiş sürerken, yerel kaynaklar bu sabah Hafter milislerinin ağır silahlar taşıyan 11 kamyonu Vadi Carif'e taşıdığını duyurdu.
ABD Afrika Kuvvetleri Komutanlığı (AFRICOM) ise, Rus paralı askerler Wagner Grubu'nun Sirte'de çekilen yeni uydu fotoğraflarını geçtiğimiz haftalarda servis etti.
AFRICOM'a göre, Ruslar Wagner Grubu aracılığıyla yeni askeri ekipmanlar konuşlandırdı. AFRICOM Harekat Direktörü Tuğgeneral Bradford Gering, "Uydu görüntüleri Rusya'nın sürekli inkarlarının maskesini düşürüyor" dedi.
Wagner'e gönderilen son askeri ekipmanlar arasında, IL-76'lar da dahil askeri kargo uçakları, hava savunma ekipmanları da var. Ayrıca uydudan çekilmiş kareleler, Wagner hizmet araçları ve Rus zırhlı araçlarını da net olarak gösterdi.
Türkiye'nin desteklediği, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı Libya ordusu tarafından bozguna uğrayan Hafter ve destekçileri, Sirte ve Cufra'yı kaybetmekten korkuyor.
Zira, Libya ordusu Sirte ve Cufra'yı işgalcilerden temizlerse savaş ağası Hafter petrol sahalarını kaybetmiş olacak. Sirte, kentin güneydoğusunda uzanan ve 'Libya petrol hilali' olarak bilinen zengin kaynakların denize ulaştırılmasında büyük stratejik önem taşıyor.
Türkiye'nin desteklediği meşru Libya yönetimi, ateşkesin sürmesi için 2015 sınırlarına dönülmesini şart koşuyor. Hafter milisleri, stratejik kent Sirte'yi Ocak 2020'de işgal etmişti. Hafter milisleri Trablus'taki bozgunun ardından stratejik kent Sirte'ye çekilmiş durumda. UMH güçleri ise Sirte'nin çevresine yığınak yapıyor.
Libya ordusu, yaklaşık 1 yıllık Trablus kuşatmasını tamamen bitirmek ve Hafter güçlerini yenilgiye uğratmak için ilkbaharda Öfke Volkanı Operasyonu'na girişmişti. Ordu birlikleri, 18 Mayıs'ta ülkenin batısındaki stratejik Vatiyye Üssü'nü Hafter'den kurtarmış ve birçok ilçe ile yerleşim yerini milislerden temizlemişti.
Türk üretimi silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) Hafter'e Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından verilen Rus hava savunma sistemi Pantsir'leri imha etmesi ise, tüm dengeleri alt üst etti. Ne yapacağını bilemeyen savaş ağası Hafter, bu kez doğrudan Rusya'dan yardım istedi ve Suriye'den havalanan Rus savaş uçakları Libya'ya indi.
Bir açıklama yapan Amerikan ordusu ise, yeni fotoğraflarla Rusya'nın Libya'ya savaş uçakları gönderdiğini resmen duyurdu. ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM), söz konusu uçakların paralı askerler Wagner Grubu'na taarruz desteği için Suriye'den Libya'ya uçtuğunu bildiriyor. Açıklamada, "Rus uçakları, Rusya'daki bir hava üssünden gelip Rusya menşeli olduğunu kamufle etmek için Suriye'de tekrar boyanarak Libya'ya geçti" denildi.
İç savaş ülkesi, Libya, Türkiye ve Trablus yönetimi arasında Kasıma ayında imzalanan bir anlaşmayla dünya gündemine girdi. Söz konusu anlaşma, Doğu Akdeniz'deki deniz yetki alanlarını belirliyordu. Mısır, İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan'ı şoka uğratan anlaşma, beklendiği gibi bölgede depreme yol açtı.
Uluslararası toplum anlaşmanın yol açtığı sarsıntıyla çalkalanırken, İngiliz The Guardian gazetesi, Libya'ya Sudan'dan yeni paralı askerlerin geldiğini manşetinden duyurdu. Habere göre, yüzlerce paralı asker Libya'ya getirilmişti. Sudanlı bir komutanın verdiği bilgiye göre, Aralık ayı itibarıyla 3 bin kadar Sudanlı paralı asker General Hafter için Libya'daydı. Militanların liderlerinden biri, "Paralı asker olduğumuzu biliyorum, onur ve şerefimiz için savaşmıyoruz. Buradaki misyonumuzu tamamlayınca evimize döneceğiz" demişti.
Türkiye ise, Akdeniz'deki müttefiki Libya için 2019'un son günlerinde yeni bir hamle yaptı, asker gönderme tezkeresini meclise getirdi ve çıkan sonucun ardından Türk birlikleri Libya'ya gitmeye başladı.
40 yılı aşkın bir süredir Libya siyasi arenasında yer alan General Hafter, 1969'da askeri bir darbeyle Kral İdris'i deviren Albay Muammer Kaddafi önderliğindeki subaylar arasındaydı. Ama 1980'lerde Çad ile çatışmalara giren Libya askerlerinin başında görevlendirilmesi ile kaderi değişti. Libya, Fransızların desteklediği Çad'a yenildi, 1987'de 300 askeri ile birlikte Hafter de esir alındı.
Serbest bırakıldığında Kaddafi onu hain ilan etmişti. Hafter 20 yılını eski Libya liderini devirmek üzere harcayacaktı. Bunu ABD'nin Virginia eyaletinde sürgünde yaptı. Burada muhalif Libya Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin askeri lideri olarak görev yaparken ABD istihbarat teşkilatı CIA ile işbirliği halinde çalıştığı tahmin ediliyordu.
Kaddafi döneminde Hafter tipik bir hain olarak görülüyor, ABD'ye kaçışı ile askeri okullarda olumsuz örnek vaka olarak anlatılıyordu. Libya'yı 1969'dan 2011'e kadar demir yumrukla yöneten Muammer Kaddafi, muhaliflerden kaçmaya çalışırken yakalanıp linç edilmiş ve Kuzey Afrika ülkesinde bir sayfa kapanmıştı.
Hafter, Kaddafi'ye karşı ayaklanmanın başladığı 2011'de Libya'ya dönerek ülkenin doğusundaki muhalif güçlere komuta etti. Kaddafi düştükten sonra Hafter iki yıldan uzun süre yargılandı. Şubat 2014'te televizyona çıkıp kurulan hükümete karşı ayaklanmaları çağrısı yaptı.
Libya'nın doğusundaki Bingazi'yi Şubat 2016'da kontrolü altına alan Hafter, Derne'ye kadar ilerledi. Peşinden Akdeniz sahil şeridinde Petrol Hilali adıyla bilinen bölgedeki limanları ele geçirdi. Aynı yılın Eylül ayında kendisini mareşal ilan etti. Hafter Libya tarihinde mareşal rütbesine gelen ilk asker olmuştu.
Doğudaki kentlerden sonra batıya, Trablus'a yönelen Hafter, Ocak 2015'te BBC muhabiri Feras Kilani'ye bir röportaj vermişti. Kilani, Hafter'i "Eski tarz asker olarak siyasete inancı yok görünüyor" cümlesiyle tarif ediyor. Kilani, Hafter'e "Ülkenin yeni Kaddafi'si olmayı mı planlıyorsunuz?" diye sorduğunda ise "Hayır" diye yanıtlamıştı öfkeyle.
Nüfusu 6.4 milyon olan Kuzey Afrika ülkesinin yüzölçümü 1.77 milyon kilometrekare. Libya, seyrek nüfuslu olmasına rağmen dünyanın en kaliteli petrol rezervlerinin üzerinde oturuyor. Bu rezervler, ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının yarısından ve devlet gelirlerinin yüzde 75’inden daha fazlasına karşılık geliyor. OPEC üyesi Libya, varlığı kanıtlanmış petrol rezervleri arasında büyüklük açısından Afrika’da birinci, dünyada dokuzuncu sırada yer alıyor.
Herhangi bir resmi istatistik mevcut değil ancak birçok araştırmacı nüfusun üçte birinin işsiz ve yoksul olduğunu ve bu sayının genç Libyalılar arasında daha da yüksek olduğunu söylüyor.
Doğuda Mısır, güneydoğuda Sudan, güneyde Nijer ve Çad ile batıda Cezayir ve Tunus ile komşu olan Libya toprakalrı, 16. yüzyıldan 1911 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olarak varlığını sürdürdü. 1911'de Trablusgarb Savaşı'nın ardından İtalya tarafından işgal edilen Libya, 1951 yılında bağımsızlığını kazandı.