EYT'de son dakika gelişmesi! Bankaya başvurmaları gerekecek, indirim sağlanacak

Maaş bağlanma işlemi tamamlanan EYT’lilerin mobil bankacılık ya da ATM’ler yerine doğrudan bankalara başvurması gerekiyor. Daha sonraki aylarda ise maaşlarını hesaplarından çekebilecekler. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında başvuran yaklaşık 1.5 milyon kişiden 300 binden fazlasının işlemleri sonuçlandırılırken, yüzbinlerce vatandaş, aylıklarının bağlanmasını bekliyor. Yoğun başvurular, işlem sürecini uzatırken, vatandaşların e-Devlet’te gördüğü her ibare, başvurunun olumsuz sonuçlandığı anlamına gelmiyor. Aylıkları bağlanan, ancak belirttikleri hesaplara bakiye yansımayanların ise doğrudan bankalara başvurması gerekiyor. EYT yasasının çıkmasıyla birlikte yüzbinlerce vatandaş, SGK merkezleri ve e-Devlet üzerinden emeklilik başvurularını yapmaya başladı. Normal dönemlerde emekli aylığı başvuruları iki hafta içinde sonuçlandırılırken, aynı anda yüz binlerce EYT’linin emeklilik başvurusunda bulunması ise bu süreci uzattı. EYT’liler bu süreçte aylıklarıyla ilgili aşamaları e-Devlet’ten takip ediyor. EYT’lilerin emeklilik başvurularının değerlendirilmesinde, işe giriş tarihlerinin kanun kapsamına girip girmediği ve en çok hangi kurum altında prim ödendiğine bakılıyor. Yapılan sorulamalarda “evrak beklemede” ifadesiyle belirtilen bu aşamadan sonra da ne kadar aylık bağlanacağı ile ilgili hesaplama çalışmaları yapılıyor. Son alarak da aylık bağlanması ile ilgili bilgi veriliyor. Yasanın çıkması ile birlikte, özellikle çalışmayan durumdakilerin emeklilik için yoğun başvuruda bulunduğu, sıranın çalışan EYT’lilere gelmesiyle başvuruların biraz daha azalması ve süreçlerin hızlanması öngörülüyor. Özellikle evrakı işleme alınanların, bu süreçte SGK’ya yeni bir başvuru yapması, işlemleri çabuklaştırmıyor. Başvurularında “gelen evrak dosyasına kaldırılmış” uyarısı alanların ise, taleplerinin reddedilme ihtimaline karşı SGK’ya başvurmalarında fayda var. Mart ayında aylık başvurusunda bulunanlar, aylık bağlanma işlemlerinin mayıs ayında sonuçlandırılması halinde farkını mayıs ayı içinde alacak. EYT’lilerin ilk aylıklarında, birkaç aylık uzun gecikmeler yaşanması öngörülmüyor. Aylık bağlanmasında karşılaşılan bir sorun da aylıkların, emeklilik başvurusunda belirtilen hesaplar yerine bankanın havuzunda toplanması. Maaş bağlanma işlemi tamamlanan bazı EYT’liler, aylıklarını belirttikleri hesaplarında göremeyince, ilk aylıklarının doğrudan doğruya hesaplara değil, seçilen bankanın havuzuna düştüğünü öğrendi. Bu durumdaki vatandaşların, aylıklarını alabilmesi için mobil bankacılık ya da ATM’ler yerine doğrudan bankalara başvurması gerekiyor. EYT’liler ilk aylıklarını isimleri ve kimlik numaralarıyla bankadan alabiliyor. EYT’den emekli olanlar, gelecek aylarda ise aylıklarını hesaplarından çekebilecekler. EYT başvurusu yaparken banka tercihinde bulunmayanların aylıkları ise doğrudan PTT’ye yatırılıyor. Hak sahiplerinin, aylık bağlanma sürecinde e-Devlet üzerinden ilk aylığın bağlanıp bağlanmadığını kontrol etmesi de önem taşıyor. Hürriyet'ten Noyan Doğan'ın yazısına göre; Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne EYT’li çalışanının istihdamını sürdüren işletmeler için 5 puanlık indirim geldi. Normal şartlarda emekli olduktan sonra çalışanların brüt maaşından toplam yüzde 32 prim kesintisi yapılır. Bunun; yüzde 7.5’i çalışanın, yüzde 24.5’i de işverenin hissesinden kaynaklanır. İşte EYT’de işverenler 5 puan indirimli prim ödeyecek. Peki bunun şartları ne olacak? İndirim nasıl uygulanacak? Başka kimler yararlanabilecek? SOSYAL Güvenlik Kurumu (SGK) genelge yayımlayarak, EYT’den emekli olup da çalışmaya devam edeceklere yönelik uygulanacak 5 puanlık sigorta primi indiriminin detaylarını netleştirdi. Buna göre EYT’lileri çalıştıran işverenlere, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) hissesinden 5 puanlık indirim uygulanacak. Peki hangi işverenler yararlanacak, indirim nasıl uygulanacak? Detaya girmeden önce SGDP hakkında kısa bir bilgi vereyim. Emekli aylığı bağlanan ve çalışmaya devam edenlerin yaşlılık aylığı kesilmeden çalışabilmeleri için işverenden alınan prime, SGDP deniyor. Normal şartlarda emekli olduktan sonra çalışanların brüt maaşından toplam yüzde 32 prim kesintisi yapılır. Bunun; yüzde 7.5’i çalışanın, yüzde 24.5’i de işverenin hissesinden kaynaklanır. Yürürlüğe giren EYT düzenlemesiyle işverenlere sadece EYT çalışanlarına yönelik bir ayrıcalık yapılarak, yüzde 5’lik SGDP indiriminden yararlanma hakkı tanındı. SGK’da geçtiğimiz günlerde bir genelge yayımlayarak, SGDP indiriminin detaylarını netleştirdi; indirimden işverenlerin nasıl yararlanacağını da örnekleriyle anlattı. Madde madde paylaşayım. - EYT’den yararlanıp emekli olan kişiler aynı işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde, yani sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde; işverenler yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanacak. İşveren hissesi için uygulanacak bu 5 puanlık indirim Hazine tarafından karşılanacak. - Emeklilik nedeniyle işten ayrılacak olan çalışanın ‘08-Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle’ kodu ile işten çıkışının gerçekleşmesi; emeklilik başvurusu sonrası yeniden çalışmaya başlayacak olan çalışanın, işyeri tarafından ‘Sosyal güvenlik destek primi’ sigortalılık kodu ile sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesi gerekiyor. - İşyerinin, 3 Mart 2023 tarihi ve sonrasında yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle sigortalının işten ayrılış bildirgesinin verilmesi ve sigortalının işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde aynı işyerinden sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlaması gerekiyor. - Aynı işyerinde çalışmaya devam etmeyip başka işyerinde çalışmaya başlayanlar için bu destek uygulanmayacak.- Aynı işyerinde belirli bir süre çalışıp başka işyerine geçenler için de destek uygulanmayacak. - Prim teşviki işverene verilecek, çalışana değil.- İşyerinin özel sektör işverenine ait olması gerekiyor. - İşverenlerin bu destekten yararlanabilmeleri için çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgeleri, muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin yasal süresinde ödemeleri, SGK’ya prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması gerekiyor. İndirimden yararlanabilmek için sigortalılara ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlanması gerekiyor. - Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışan sigortalılardan dolayı da işverenler yüzde 5’lik prim indiriminden yararlanabilecek. - Örneğin, işletmede, 3 çalışan EYT’den emekli oldu ve çalışmaya devam etti. Bu 3 sigortalıya ait prime esas kazanç tutarı toplamı da 30 bin 24 lira. Bu tutarın 1.501 lirası, yüzde 5’lik prim desteği kapsamında Hazine tarafından karşılanacak. 30 bin 24 liranın; 5.854 lirası (yüzde 19,5 işverenin hissesi düşen prim kesintisi) ve 2.251 lirası (çalışanın hissesine düşen prim kesintisi) olacak. Bu kapsamda işveren ödemesi gereken 8.105 lirayı (5.854+2.251) zamanında ödemesi halinde 1.501 lira sigorta prim desteğini Hazine karşılayacak. - SGDP kapsamında çalışmaya devam eden EYT’liler, işten ayrılmadıkları sürece, işveren yüzde 5’lik prim indiriminden yararlanacak. Yani, prim indiriminin bir süresi yok. Ancak çalışan işyerinden ayrılır ve yeniden aynı işyerinde çalışmaya başlarsa; bu durumda işveren prim indiriminden artık yararlanamayacak.