Ev sahipleri dikkat! Fırsatçı kiracılar iş başında, sizin de başınıza gelebilir
Milyonlarca ev sahibini çok yakından ilgilendiriyor. Son günlerde gündeme gelen kira skandalı ile ilgili art arda önemli uyarılar geldi. Kiralık evi kendi yaşayacak gibi tutan kimi fırsatçılar, ev sahibinin haberi olmadan 3. kişilere daha yüksek fiyatla kiralama yapıyor. Kimi kiracılar da ev sahibinin onayı olmadan odalarını kiraya veriyor. Evini zincirleme kiraya veren kiracıları gören ev sahibinin anlattıkları dinleyenleri adeta şoke ederken, mülk sahibi ise kendini ‘ev sahibi’ olarak tanıtan kişiyle konuşunca neye uğradığını şaşırdı.
Kiralarda yaşanan fahiş artışlar farklı sorunları beraberinde getirdi. Vatandaş bütçesine uygun kiralık ev bulmakta zorlanırken, kimileri de krizi fırsatçılığa çevirdi. Sektör temsilcileri, evde kendi yaşayacak gibi sözleşme yapanların 3. kişilere daha yüksek fiyatla kiralama yaptığı, ya da ev sahibinin izni olmadan evlerin oda oda kiralandığını söyledi. Alt kiralamanın ancak sözleşmede yetki verilmesi halinde olacağını, aksi takdirde geçerliliği olmadığını belirten uzmanlar, “Ev sahibi böyle bir mağduriyet yaşamak istemiyorsa sözleşmesini dikkatli hazırlamalı. Bu evleri kiralayacak 3. kişiler de sözleşmeyi görmeden ödeme yapmamalı. Ortada geçersiz sözleşme varsa, kirasını ödediği halde tahliye talebi ile karşılaşabilir” dedi.
2 KATI FİYATA YENİ KİRACI
Söz konusu sorunu geçtiğimiz günlerde Kocaeli Emlakçılar Odası Başkanı Alpay Hacıoğlu gündeme getirdi. Demirören Haber Ajansı’na açıklama yapan Hacıoğlu, emlakçılar aracılığıyla kiralanan dairelerin, kiracılar tarafından ticaret siteleri üzerinden üçüncü kişilere daha yüksek ücretlerle kiralandığı yönünde şikayetler geldiğini belirtti ve şunları söyledi: “Son 1 ay içerisinde farklı bir durumla karşı karşıyayız. Boş olan daireleri biz kiracıya veriyoruz, kiracı başkasına kiraya veriyor. Bizim karşımıza sizi çıkarıyor, sizin profiliniz çok düzgün. Kamu personelisiniz ya da iyi bir yerde çalışıyorsunuz. Biz size kiralıyoruz gayrimenkulü, siz alt kirayla yabancı vatandaşlara ya da kimliği belli olmayan kişilere kiraya veriyorsunuz. Benden 5 bin liraya kiralıyor, gidip 10 bin liraya başkasına kiraya veriyor.”
EV SAHİBİ FARK ETMİYOR
Hürriyet'te yer alan haberde, Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri (TÜGEM) Başkan Yardımcısı Mustafa Hakan Özelmacıklı, İstanbul’da da benzer durumlarla karşılaştıklarını söyledi. Özellikle yabancıların bu yolla illegal bir ticaret içinde olduğunu belirten Özelmacıklı, “Yabancılar kiralıkları evi çoğunlukla mobilyalı hale getirip kısa dönem kiraya veriyor. Ev sahibi ile sözleşmeyi yapıyor, kirayı kendi ödüyor. Ama bu modelle, farklı farklı kişilerden kirasından fazlasını kazanıyor. Ev sahibi düzenli ödeme aldığı için durumu fark etmeyebiliyor. Bugün portallarda binlerce günlük kiralık ilanı var bunun yarısının alt kiralama yetkisi olmadığı halde yapıldığını düşünüyoruz. Bunun için ilan sitelerine düzenleme getirilmesi, haksız gelir elde edenlere yönelik inceleme yapılması önemli” diye konuştu. Alt kiralamada kimi zaman oda kiralama da yapıldığını belirten Özelmacıklı, “Yaşanan fahiş kira artışları nedeniyle kimi kiracılar mülk sahibinin bilgisi dışında odalarını 3. kişiye kiralıyor. Genellikle ev sahibinin şehir dışında ya da yurtdışında olduğu, kiracı takibi yapılamayacak yerlerde bu yola başvuruluyor” dedi.
YÜKSEK KİRA İÇİN İSTEYEN DE VAR
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, hem ev sahiplerine hem de Kiralık Ev arayanlara “Yetki belgeli emlak ofisi seçin” çağrısı yaptı. Aşa, “Eline çanta alan ben emlakçıyım diyor. Oysa kurumsal emlak ofisleri sözleşmeleri tarafları koruyacak şekilde hazırlar. Alt kiralama konusunda mülk sahibinin uyarır, ilgili maddeyi ekler” dedi. Alt kiralama modeline kimi zaman ev sahiplerinin de sıcak baktığını belirten Aşa, “Yüksek bir kira alacaksa ev sahibi de rıza gösterebiliyor. Ya da ev sahibi bizzat kendi oda oda kiralıyor. Ancak bu noktada önemli olan tarafların bilgi sahibi olması” diye konuştu.
Gazetevatan'dan Yasin Arslan geçtiğimiz günlerde konu ile iligli mağdurıyet yaşayan ev sahibine ulaşmış ve zincirleme kira skandalını gündeme taşımıştı.
İstanbul Büyükçekmece’de yaşanan olay ev sahibi milyonlarca kişiyi ilgilendiriyor. 2016 yılında evini alan ve hala taksitlerini ödeyen A.A., evini E.A.’ya kiraya verdi. Bir süre sonra yurt dışına çıktığını ve anahtarı abisine bıraktığını belirten E.A., abisinin boş kalmasın diye evi başkasına kiraya verdiğini söyledi. Olaylar zinciri ise bundan sonra başladı.
Kiracısı E.A.’nın abisinin evi kiraladığı kişinin de bir başkasına evi kiraladığını belirten A.A, “Sonrasında kiracım bana şunu söyledi; ‘abi ben İstanbul'a geri dönüyorum ama abim kiracıyı çıkaramıyor’ dedi. Sonrasında benden yardımcı olmam için rica etti. ‘En azından kira kontratını bana gönder ben kaybettim, bunu gösterirsek çıkarabiliriz’ dedi. Ben de o sırada, şehir dışına çıktığım için hemen müdahale edemedim ama bu sorunu hemen çözmesi gerektiğini söyledim” ifadelerini kullandı.
Yaşananlardan 15 gün sonra İstanbul'a geri döndüğünü söyleyen A., “Aradım sordum ne yaptınız diye. O da ‘abi hala çıkaramadık’ dedi. Bu cevabı duyunca bu kez ben eve gittim. Kapıyı çaldım tanımadığım biri çıktı. Adını sordum ve tanıştık. Sen hangi vasıfla evdesin diye sordum, o da bana ‘ben bu evi kiraladım’ dedi” şeklinde konuştu.
"KİMSE KİMSEYİ TANIMIYOR"
Evi kiraya verdiği E.A. ile evde oturanlar arasında zincirleme 4-5 kiracı olduğunu herkesin kendini kiracı olarak tanıttığını anlatan A., "Kiraladığı kişi benim kiraya verdiğim kişiyi tanımıyor, benim kiracı da onları tanımıyor. Yani zincirleme bir bilinmezlik var. Hemen polisi arayacağımı söyledim ve tepki gösterdim. Tabii böyle tartışma yaşanmasının ardından kiracı olduğunu iddia eden şahıs bana yardımcı olmaya başladı. Durumu anlattı, ‘bana biraz zaman verebilir misin’ dedi” sözlerini aktardı.
"BİRİ BENİ ARAYIP ‘EV BENİM’ DEDİ"
A., bunun üzerine şahısları derhal evden çıkmaları için uyardığına dikkati çekerek, “Eşyaları toparlarken eve sürekli birileri girip çıktı. O sırada evden çıkmasını söylediğim kişi benimle konuşması için bir şahsı telefona verdi. O kişi de bana ‘çocuklara dokunma, bu evin sahibi benim’ dedi. Ben adeta şoke oldum. ‘Nasıl senin olur, evin tapusu bende ve hala bu evin kredisini ödüyorum” diye tepki gösterdim. Biraz tartışma yaşadıktan sonra asıl kiracım dahil hepsini evden çıkardım” dedi.
"15 GÜNLÜK KİRA 4 BİN LİRA"ÖNEMLİ UYARILAR
Evinin perişan vaziyette olduğunu belirten ve 4 ya da 5 kişiye zincirleme kiraya verilmesine çok şaşırdığını ifade eden A., “Ben aylık 3000 TL’ye kiralamıştım. Onlar ise 15 günlüğüne 4000 almış. Zannediyorum evi günlük kiralık olarak da kullanıp kazanç elde etmişlerdir. Ev sahipleri eğer dairelerinden çok uzak değilse ara ara kiraya verdiği evlerini ziyaret etsin. Aynı olay bir daha yaşanmasın. Allah korusun evde haberim olmadan kötü olaylar yaşanabilirdi. Hemen olayın farkında varıp önlem aldık" uyarısında bulundu.
ÖNEMLİ UYARILAR
Gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Hikmet Güngör, son zamanlarda hızla yükselen kira bedellerinin sonucu olarak alt kiralamaların arttığını, bu durumun hukuki uyuşmazlığı beraberinde getirdiğini dile getirdi. Avukat Güngör, hem mülk sahipleri hem de kiracılar için şu kritik uyarılarda bulundu:
“Alt kiralama eğer sözleşmede yer alıyorsa yapılabilir. Sözleşmede yer almadığı halde yapılıyorsa bu sözleşmeye aykırılık anlamına gelir ve geçerliliği yok. İzin vermediği halde böyle bir durum tespit eden mülk sahipleri tahliye davası açma hakkına sahip.
Ayrıca mal sahipleri haksız işgali öğrenmesinden itibaren 60 gün içinde kaymakamlığa dilekçe ile başvurarak taşınmazın tahliyesini talep edebilir. Kaymakamlık keşif yoluyla inceleme yapar. Eğer alt kiracı olduğunu iddia eden kişi kira sözleşmesini sunamazsa veya alt kiracı olduğunu ispat edemezse tahliye işlemi gerçekleştirilir.
Sözleşmeye aykırı alt kiralama kiracıları da mağdur eder. Siz ev ya da oda kiraladığınız kişinin yetkisi olduğunu sanıp ödeme yapar ve eve yerleşirsiniz, sonrasında tahliye talebi ile baş başa kalabilirsiniz. Bu nedenle alt kiralama yapacak kişiler asıl sözleşmeyi görmeli ve mutlaka kendi için de bir sözleşme talep etmeli.
Önemli bir konu da kira ödeme sorumluluğu ile ilgili. Ev sahipleri onayı ile yapılan alt kiralamada kira bedelini, asıl sözleşme yapılan ilk kiracı ödemelidir. Ev Sahibi alt kiracıdan ödeme talep edemez. Ancak ilk kiracı ödeme yapmıyorsa, ev sahibi bu durumda evdeki eşyalara tutma hakkını kullanabilir.
Alt kiralama yapan kişi, bir sözleşme yapsa dahi, eğer asıl sözleşmede bu yetki yoksa sözleşmesi geçersiz kalır.
Alt kira sözleşmesinin süresi asıl kira sözleşmesinin süresinden daha uzun süre olarak kararlaştırılamaz. Asıl kira sözleşmesi sona erdiğinde alt kira sözleşmesi de sona erer.”