Ev sahibi-kiracı milyonları ilgilendiriyor! Banka ile kira öderken dikkat: Eksik sayılıyor
Ev sahibi ve kiracı milyonları ilgilendiren son dakika gelişmesi! Kira bedellerindeki fahiş fiyat artışları devam ederken, yeni bir son dakika kararı geldi. Kiralarını banka ile ödeyen kiracılar dikkat. Para yatırırken bu ayrıntı çok önemli, eksik sayılıyor. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'ndan çıkan emsal kararın detayları.
Ev sahibi ve kiracı milyonları ilgilendiren son dakika kararı geldi. Banka hesabına havale ile yapılan kira ödemelerinde havale ücretinin kiracıya ait olduğuna hükmeden Yüksek Mahkeme, havale ücretinin kiraya verenden tahsil edilerek ödeme yapılması halinde kiracının eksik ödeme yapmış sayılacağına karar verdi.
Emsal niteliğindeki olayda kiracı L.M., her ay düzenli olarak kirasını bankaya yatırdı. Dört ay sonra ev sahibi, kiranın eksik yatırıldığını iddia edip kiracısı hakkında icra takibi başlattı. Kirayı ödemesine rağmen icra takibiyle sarsılan kiracı, takibe itiraz etti. Bunun üzerine ev sahibi Sulh Hukuk Mahkemesi'nin kapısını çalarak, takibin durdurulmasına itiraz etti.
Davacı mülk sahibi, davalı kiracı L.M.'nin 4 ay boyunca kirayı eksik ödediğini öne sürdü. Ev sahibi, davalının kira bedellerini tam olarak ödemekle yükümlü olduğunu ileri sürerek itirazın kaldırılmasına ve icra takibinin kaldığı yerden devamına, akdin feshi ile davalının kiralanandan tahliyesine karar verilmesini istedi.
Davalı kiracı ise davacının iddia ettiği eksik ödeme hususunun tamamen kendi kusuruna dayandığını, davacının bildirdiği banka hesap numarasına her ay 450 lira ödediğini, banka tarafından havale ücreti olarak 31,50 lira kesildiğini, söz konusu kesintiden kendisinin değil ev sahibinin sorumlu olduğunu dile getirdi.
Kiracı, kira sözleşmesi uyarınca kira bedelleri elden peşin olarak ödenecekken davacının istemi ile banka havalesi yoluyla ödenirken oluşacak kesintinin de tarafından karşılanmasının hukukla ve kira akdiyle bağdaşmadığını belirterek, davanın reddini savundu.
Eksik ödemenin bankaca alınan masraflardan kaynaklandığına hükmeden mahkeme, elden ödenmesi kararlaştırılan kira bedellerinin bankaya yatırılmasının istenmesi sebebiyle ortaya çıkan masraflara davalının katlanmak zorunda olmadığına dikkat çekti.
Ortada ödenmeyen bir kira bedeli bulunmadığından temerrüt sebebi ile açılan tahliye davasında davacının haksız olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verildi. Karara davacı mülk sahibi itiraz edince devreye giren Yargıtay, kararı bozdu. Yeniden yapılan yargılamada mahkeme, ilk hükmünde direndi.
Davacı bu kararı da temyiz edince devreye giren Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, emsal nitelikte bir karara imza attı. Kurul kararında, "Kira bedelini ödeme borcu borçlu tarafından alacaklı kiraya verene götürülmesi gereken borçlardan olup, paranın kiraya verene ulaştırılması kiracıya ait bir külfettir.
Banka hesabına havale ile yapılan kira ödemelerinde, havale ücreti kiracıya aittir ve havale ücreti kiraya verenden tahsil edilerek ödeme yapılırsa kiracı eksik ödeme yapmış olur" denildi.
Kararda, gönderim tutarını oluşturan kira bedeli üzerinden mahsup yolu ile gönderim masrafının alınması halinde kira bedeli tutarının eksik ödenmesi gerçekleşmiş olacağından temerrüt ihtarı sonrasında bir ödeme söz konusu olduğunda eksik ödeme gerçekleşeceğinden temerrüt sebebiyle tahliyeye sebebiyet oluşturacağı hatırlatıldı.
Yasalarda kira parasının götürülüp ödenmesi gereken borçlardan olduğu, kiralayana götürülüp elden ödenmesi veya gideri kiracıya ait olmak şartıyla banka hesabına yatırılması ya da konutta ödemeli olarak PTT kanalıyla gönderilmesi gerektiği vurgulandı.
Kira bedelinin kiraya verenin banka hesabına yatırılması durumunda banka tarafından kesilen havale giderinden kiracının sorumlu olduğu dile getirildi. Kararda şöyle denildi:
"Açıklanan şekilde yapılmayan ödemeler yasal ödeme olarak kabul edilemez. Bu nedenle mahkemece, takibe konu eksik ödenen kira bedelleri üzerinden itirazın iptali ile kiralananın tahliyesine karar verilmesi gerekir. Mahkeme kararının bozulmasına oy çokluğu ile karar verilmiştir."
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Bursa Barosu avukatlarından Cüneyt Fidan, "Maalesef ki son zamanlarda kiracı ve ev sahipleri arasında uyuşmazlıklar arttı. Yargıda da bu konuda bir yoğunluk yaşanmaktadır.
2021 yılında verilen kararda, kiracı kira bedelini düzenli olarak banka havalesiyle ödüyor. Ancak banka, bu havaleden işlem masrafı kesiyor. Ev sahibinin eline 31,50 lira eksik para geçiyor. Türk hukukuna göre para borcu götürülüp teslim edilmesi gerekmektedir.
Bunun ödenmesi sırasında doğacak masraflardan da borçlu olan kişi sorumludur. Burada kiracılar şuna dikkat etmelidirler. Kira borcu öderken, masraflara iyi baksınlar. Kira borcunun mülk sahibinin eline tam olarak geçmesine dikkat etsinler. Çünkü mülk sahipleri artık en ince detaylarına kadar araştırmaktadır" dedi.
FAHİŞ KİRA UYARISI
Öte Bursa Yemek Sanayicileri Derneği (BUYSASD) Başkanı Coşkun Dönmez, bazı restoranların menü fiyatlarını maliyetlerin çok üzerinde artırdığını söyledi. Bu durumun enflasyonu daha da tetiklediğine dikkat çeken Coşkun Dönmez, “Piyasada çoğu sektör, maliyet bazlı fiyat belirlemek yerine rakipleri ile kendilerini kıyas ederek fiyat belirletilemeye başladı. Özellikle gıda sektöründe bu duruma çok rastlıyoruz. Bazı restoranlar maliyetlerin çok üzerinde menü fiyatı belirliyor” dedi.
BUYSAD Başkanı Coşkun Dönmez,“Genel iktisat kuralıdır. Bir ürünün fiyatı belirlenirken hammaddeye ödenen paraya, kira, işçilik, enerji, ambalaj, deterjan, amortisman, vergilerden oluşan genel giderler eklenir.
Belirli bir kâr oranı da eklenerek birim fiyat bulunur ve bu şekilde ürün müşteriye sunulur. Fakat son dönemde bu yapılmayıp ürün ‘rakiplerin fiyatına’ göre belirlenmeye başladı. Gıda sektöründen örnek verelim. Pandemi, kuraklık, savaş gibi etkenlerle gıda hammaddesi fiyatları yükseldi. Genel giderler de yükseldi. Ancak piyasada çoğu işletme gider artışını esas almayıp ‘kıyas’ yapıyor. Üzülerek söylüyorum bazı işletmeler fiyat artışlarını fırsata çevirmeye başladı. Bu ise enflasyonu tetikleyerek sabit gelirli kesimin zaten sınırda olan alım gücünü daha da aşağı çekerek resesyona yol açar. Bunun da acısını hep birlikte yaşarız.” dedi.
Dönmez, tüm sektörler için uyarıda bulunduğunu belirterek, bu süreçte fiyat kalite dengesini kuran işletmelerin ayakta kalacağını diğerlerini ise kaybedeceğini söyledi. Tüm sektörlerdeki işletmelere, kıyasa göre fiyat belirlemeyi bırakıp maliyet bazlı fiyata dönmeleri uyarısı yapan Başkan Dönmez, “En doğru fiyat hammadde, genel giderler ve amortisman maliyetlerinin toplanıp makul bir kâr eklenmesi ile bulunur. Lütfen kıyas fiyatlamasını bırakalım artık” dedi.