Erdoğan'ın sözünü ettiği Arabistanlı Lawrence kimdir?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Marmara Üniversitesi'ndeki konuşmasında "Hizmet eri görünümünde, gazeteci yazar görünümünde terörist görünümünde yeni Lawrence'lerin çabaladığını görüyoruz. Hizmet diyerek, basın özgürlüğü diyerek, bağımsızlık savaşı yada cihat diyerek Sykes-Picot anlaşmalarını yapanlar var." sözlerini kullandı. Peki sözlerinin arasında Lawrence olarak bahsettiği kişi kimdi?

Erdoğan: Gönüllerdeki sınırlar tartışmaya açılmalı Arabistanlı Lawrence 1888'de Galler'de dünyaya gelen ve asıl adı Thomas Edward Lawrence olan Arabistanlı Lawrence, İngiliz Birleşik Krallığı'nda görev almış en meşhur Yarbaylardan biridir. 50 yıla yakın hayatında arkeolog, askeri stratejist, casus ve yazar olarak çalışan Lawrence, bir dönem T.E. Shaw ismini de kullanmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'na karşı tertiplenen Arap Ayaklanması olaylarında aktif olarak görev alan Lawrence, irtibat subayı olarak yaptığı bu çalışmalar sonrasında şövalyelik nişanına layık görülse de bunu reddetmiştir. Üstün hizmet madalyaları olan Lawrence askeri hayatı boyunca ; 1. Dünya Savaşı, Medine Kuşatması, Arap Ayaklanması kapsamında birçok operasyonda aktif olarak hizmet vermiştir.

Savaşlar sonrası "Bilgeliğin Yedi Sütunu" adlı bir eseri kaleme alan Lawrence, bu çalışmasında savaş dönemindeki otobiyografik olarak yazmıştır. Osmanlı ordusuna karşı verdiği gerilla savaşında, Osmanlıların büyük kayıplar vermesine yol açan Lawrence, bölgede birlikte çalıştığı Arapların yerel kıyafetlerini giymesi ve deveye binmesi sebebiyle "Arabistanlı Lawrence adını almıştır.

Arabistan'da binlerce Osmanlı askerinin öldürülmesinden sorumlu tutulan Lawrence özellikle Arapların Akabe ve Şam'ı ele geçirmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. Fakat bazı kaynaklara göre Lawrence'ın bu kadar meşhur olması, 1918'de bölgede bulunan Lowell Thomas sayesinde gerçekleşmiştir. Arabistan'da belgesel çekmek için bulunan Thomas'a seyahat ve çekimler konusunda yardımcı olan Lawrence, Thomas tarafından çok fazla övülmesiyle adını duyurur. Arap coğrafyasında görev yapan pek çok İngiliz ajanının yaptığı her faaliyet Lawrence'la ilişkilendirilir ve bu durum 1962'de çekilen Arabistanlı Lawrence filminde doruğa çıkar. Bu sebeple Lawrence ismi diğer İngiliz ajanlarının önünde sembol niteliğinde yer alır.

Lawrence savaşın adından 1935'te İngiltere'de bir motosiklet kazası sonrasında yaralanmış ve hayatını kaybetmiştir.