Sabancı Vakfı’nın Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, “Uzmanlar muhtara, imama jandarmaya gidiyor; çocuk yaşta gelin olmanın sakıncalarını, hayati risklerini anlatıyor” dedi.
Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ile Cenevre’deydik. Güler Sabancı, dünyanın en zengin ailelerinden hayırseverlik alanında öncü çalışmalar yapan Rockefeller Ailesi’nin kurucusu olduğu vakıftan David Rockefeller Köprü Kurucu Liderlik Ödülü’nü aldı. Güler Sabancı’ya ödülü David Rockefeller’ın kızı Peggy Dulany verdi.
Sabancı Vakfı, seneye 40 yaşına girecek. Rockefeller Vakfı ise 159 yıllık. Güler Sabancı, “Ailenin de geçmişine gidersek bizim de hayırseverlikte 50-60 yıllık geçmişimiz var. Birlikte hareket edebilmek, organize olabilmek sistemli yapabilmek ve hedefine ulaştırabilmek önemli. Kadın ve kız çocuklarına yönelik çalışmalarımızdan çok etkilendiler” dedi.
Sabancı Vakfı’nın kuruluşunda rahmetli Sakıp Sabancı, annesine anlatırken, “Anne, sen yine yardımlarını yapacaksın, ama bu yardımlar doğru yerlere ulaşıyor mu?, Daha iyi nasıl yapılabilir? Bunu yapacağız” demiş. Sabancı Vakfı da uzun süredir yaptığı çalışmalar ve toplumsal gelişim için projelere verdiği hibelerle kadın, kız çocukları ve engelliler için Türkiye’nin farklı yerlerinde projeler yapıyor.
Rockefeller Tarlabaşı’nda
Güler Sabancı, zaman için de Peggy Dulany’yle dost olmuş. Kucaklayarak karşılıyor Peggy Dulany, Güler Sabancı’yı. Güler Sabancı’yı David Rockefeller’la rahmetli Sakıp Sabancı tanıştırmış. Orada Peggy Dulany’nin Türkiye’yi de yeni ziyaret ettiğini öğreniyoruz. Özyeğin, Yazıcı, Has aileleriyle de bir araya gelmiş Peggy Dulany. Tarlabaşı Toplum Merkezi’ni ziyaret etmiş. Hayırseverlikte son trend ortak çalışmalar yapmak. Peggy Dulany de kurduğu ‘Synergos’ adlı girişimiyle bunun için çalışıyor. ‘Synergos’ 30 ülkede üyeleri olan global hayırseverlik ağı. Şu an Türkiye’de Türkiye’de Sabancı ve Özyeğin aileleri Synergos üyesi. Ödül töreni de Synergos tarafından düzenlendi. Bu ödül vesilesiyle Güler Sabancı’yla bir grup gazeteci arkadaşımla birlikte sohbet ettik. Sabancı, kız çocukları, kadınlar ve engellilerle ilgili yapılan çalışmaları, hedefleri paylaştı. Sorularımızı yanıtladı.
- Çocuk Gelinler projeniz Meclis’e taşındı. Uçan Süpürge’nin başlattığı proje sizin de desteğinizle uluslararası platforma da taşındı. Devam kararı aldınız bu yıl da. Neler yapacaksınız?
Bizim bu çalışmalarımızın önemli bir kırılma noktası çocuk gelinler. Kız çocuklarımızı 18 yaşına kadar okutabilirsek zaten birçok şeyi çözüyoruz. Onun için ‘Her şeyi yapamayız ama bu konuya odaklanalım’ dedik. Aslında kendi içinde direkt indirekt kız çocuklarının önemli bir meselesine çözüm getiriyoruz. 18 yaşına kadar çocukların okumasını sağlarsak, erken evlilik olmuyor. Bu da yetmez, daha çok okumalılar ama bunu çözdüğümüzde çok şeyi çözmüş oluyoruz.
Hayata dokunuyoruz
- Erken yaşta evlilik çok yaygın. Siz bu projeyi uygularken kadınlara ve daha çok erkeklere bu konuyu nasıl anlatıyorsunuz?
Örnek verelim. Muş’ta kadın vaize evlere gitti.
Zerrin Koyunsağan: Birçok yerde Kuran Kursları’na da gidiliyor. Erken yaşta evliğin sakıncaları anlatılıyor.
Güler Sabancı: Uzmanlar muhtara, jandarmaya gidiyor anlatılıyor.
İlk anlatılan da şu: Eğitim insan hakkıdır.
Z.K: Çocuk gelin olmanın sakıncaları anlatılıyor. Hayati risk var, gebeliklerinde çocuk ölüm oranı yüzde 60 daha fazla.
G.S.: Sadece çocuk gelinler değil birçok projemiz hayata dokunuyor. Down Sendromlu çocuklar cafe açtı.
- Siz bu projeleri yaparken kadınlarla ilgili olumsuz söylemler var. Bunlar işinizi zorlaştırmıyor mu?
G.S: Hayır. Ben demokrasiye inanan bir kadınım. Herkes istediğini söyleyebilir. Sosyal değişim çalışmalarındaki böyle şeylerden herkesin farklı görüşlerinden farklı düşüncelerinden etkilenirsek hiç başarıya ulaşamayız. Biz zaten uzun vadeli bir çalışma yapıyoruz. Ne kadar çok beraber çalışırsak o kadar başarılı oluruz onu biliyoruz. Bakanlıklarla gayet iyi çalışıyoruz.
‘Hayırseverliği sistematik yapıyoruz’
Güler Sabancı, ödülü alma nedenlerini anlatırken, “Biz artık hayırseverlik işini sistematik yapıyoruz. Sabancı Vakfı sadece para vermiyor. Projelerle ulaştığımız kişilerin sürdürülebilir yapıyı kurmalarını sağlıyoruz” diyor. Sabancı Vakfı’nın farklı projelere destek vererek gittiği illerde başta hiç olmayan ya da tek tük olan kadın derneği, örgütü sayısı şimdilerde artmış.
Sabancı Vakfı Birleşmiş Milletler Kadınların İnsan Haklarının Geliştirilmesi Programı kapsamında hibeler veriyor. Bu yıl Kayseri’den başlatıldı proje.
Geçtiğimiz yıl üzerinde çok konuştuğumuz Çocuk Gelinler projesi 3’üncü kez hibe aldı. Çocuk Gelinler sorununun yalnızca Doğu ve Güneydoğu illerinde değil İç Anadolu’da da büyük sorun olduğunu dinledik Güler Sabancı, Sabancı Vakfı Genel Müdürü Zerrin Koyunsağan’dan. BM Kadın İnsan Haklarının Geliştirilmesi programına Sabancı Vakfı 3 yılda 2 milyon dolar ayırdı.
Bu çalışmaları vakıf 2006’dan beri yapıyor, ayrıca da 2008’den bu yana da Toplumsal Gelişme Hibe programı uyguluyor.
BM programları ile vakıf 300 bin kişiye ulaştı.
Esnek çalışmaya ülkenin ihtiyacı var
- Çalışma Yasası’nda kadın çalışanları etkileyecek değişiklikler söz konusu. Siz nasıl bakıyorsunuz?
Esnek çalışma sistemi konuşuluyor. Samimiyetle kadının iş gücüne katılması konusunda çalıştıklarını biliyorum. Esnek çalışma ve kreş meselesi çıksın görelim. Herkes fikrini söyler. Esnek çalışma dünyada uygulanan bir şey, nasıl karşı olurum? Dünyanın her yerinde var ama farklı uygulanıyor. Ülkenin ihtiyacı var.
- Umutlusunuz...
Daha iyi olduğuna yüzde 100 eminim. Dünyada nüfusun yüzde 52’si 1983’ten sonra doğmuş.
Genç nüfusun yüzde 80’i gelişmekte olan ülkelerde. Türkiye’de yoksulluk sınırı düşüyor. Gelir dağılımına bakarsak son 10 yılda Brezilya ve Hindistan’a göre iyi durumdayız. Yeterli mi? Değil.
- Kutuplaşmaya rağmen iyiye gidecek diyorsunuz
Kutuplaşma her yerde var. Amerika’da da var. Bakın Almanya’ya. Yüzde 75’le koalisyon kuruyor. Dünya aslında daha çok barış istiyor, herkes birbiri ile konuşup birbirine ulaşabiliyor. Bundan 10 bene önce Suriye işi olsaydı dünya bu kadar tereddüt etmezdi.
Türkiye’nin % 6 büyüme potansiyeli var
Güler Sabancı, Türkiye ekonomisiyle ilgili beklentileriyle ilgili görüşlerini de şöyle aktardı: ‘Büyümeyi yüzde 3.5 bekliyoruz. Çin ve Hindistan’da büyüme rakamları düştü. Gelecek seneyi de Türkiye’de böyle bekliyoruz. İsteriz ki Türkiye yüzde 6’larda büyüsün. Ama görünüyor ki dünyadan etkilenmemek söz konusu değil. Dolayısıyla bu sene ve gelecek sene böyle olacak görünüyor. Orta ve uzun vadede Türkiye’nin cari açık sorununu çözebilmek için daha yüksek katma değerli ihracata ihtiyaç var. Türkiye’nin bunu hallederek yüzde 6 seviyesinde büyümesini arzu ederim. Bunu yapabilecek potansiyele sahiptir.”
