Tekeden süt çıkaracak!

500 milyar dolar ihracat hedefini ortaya koyan hükümet, zihinsel dönüşümü eyleme çevirecek stratejileri Yüksek Planlama Kurulu’ndan çıkarmaya hazırlanıyor. Bu strateji içinde ara malı ithalatını önlemeye yönelik üretimsel hedeflerin yanında, 32 bin 500 kilometrelik yeni duble yol,

125 bin MW’lık enerji yatırımı, 11 bin kilometrelik demiryolu yapımı, 2 liman yatırımı da olacak.

Türkiye 2023 için önüne 500 milyar dolarlık ihracat, 2 trilyon dolarlık gayri safi hasıla ve kişi başı 25 bin dolar gelir hedefi koydu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün başarılı ihracatçılara ödüllerini verirken bu hedeflerle ilgili olarak da “Önemli olan inanmak. İnanç öyle bir şey ki tekeden bile süt çıkarır” dedi.

İşte o tekeden süt çıkarmak için gerekli olan stratejik eylemler önümüzdeki hafta Yüksek Planlama Kurulu’nda (YPK) kağıda dökülecek, senaryolaştırılacak.

Cumhuriyetin 100’üncü yılında 500 milyar dolar ihracat hedefini ilk kez Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) telaffuz etmişti. Sonra AKP iktidarı bunu hükümet politikası yaptı, hatta seçim vaadleri arasına koydu. İhracatçılar bu hedefe kilitlendi. Ancak doğaldır ki söylemek ile yapmak arasında büyük fark var. TİM, bu hedefe ulaşmak için ciddi çalışmalar yapıyor. Harvard Üniversitesi Baker Vakfı öğretim üyesi Prof. Robert Kaplan danışmanlığında zihinsel değişimin yolları aranıyor. Dün de önde gelen ihracatçı şirketlere Kaplan, stratejik bazı formüller gösterdi.

Bu önemli toplantıya katılan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve Robert Kaplan öğlen yemeğinde ise bir grup gazetecinin karşısına çıkarak ihracat eylem planı ile ilgili soruları yanıtladı.

Bakan Zafer Çağlayan, zihinsel dönüşümü eyleme dönüştürmenin önemine dikkat çekti ve 2023 hedeflerine sokaktaki insanın, fabrikadaki işçinin, taksicinin inanmasının önemine dikkat çekti. YPK’ya gidecek konularla ilgili de önemli ipuçları verdi:

Rekabet gücü analizlerini tamamladık. İhracat odaklı üretim stratejisini belirledik. Veri setini tamamlamamız bize proje üretmede yardımcı olacak. Hiçbir şeyi tesadüflere bırakarak yapmayacağız. hepsi organize hepsi planlı olacak.

Kendimden örnek vereyim. Yıllarca ASO başkanlığı yaptım, sonra bakanlık dönemim oldu. Demir çelik üretimi için her yıl 10 milyar dolarlık hurda ithalatı yapıldığını bilmiyordum. İşte sanayi envanteri çıkararak bu ve benzeri gerçekleri net olarak kağıda döktük, bir yol haritası çıkarılmasına olanak sağladık.

Madde bağımlısı gibi ara malı bağımlısıyız. Durum tespiti yaptıktan sonra bu ara malı madde bağımlılığını ortadan kaldıracak yatırımlara kilitleneceğiz.

500 milyar dolar ihracat hedefine miktar artırarak ulaşamayız. Markalaşacağız, katma değeri yükselteceğiz. ABD’li 1 kilogram ihracattan 4.5 dolar kazanıyor. Güney Koreli 3.6 dolar. Bizde ise durum 1 kilogramlık ihracatta 1.46 dolarlık kazanç. Ancak markalaşmış firmalarımızın ihracatına baktık. Oradaki tutar 2.14 dolar. Demek ki markalaşmak önemli. Turqualty programına desteğimiz devam edecek. Yurtdışından marka satın alanlara 10 yıl vadeli kredi desteği sağlayacağız.

İhracatı özel sektör yapacak ancak biz de gerekli tüm kolaylığı sağlayacağız. 1.1 trilyon dolarlık ticaret hacmini kaldıracak lojistik desteği sunacağız. İzmir Çandarlı ve Mersin’e dünya çapında limanlar yapılacak.

15 bin kilometre duble yol yapılmış bizim zamanımızda 32 bin 500 kilometre daha yapılacak.

Türkiye’nin enerjide kurulu gücü 55 bin MW. 125 bin MW olması lazım. 130 milyar dolarlık enerji yatırımı yapılacak.

Hızlı tren projesinin yanısıra 11 bin kilometre demiryolu yapacağız. Türkiye’de taşıma maliyetleri yüksek. Bunu düşürmek için demiryolu yatırımlarına önem vermeliyiz. Ulaştırma Bakanı Binali Bey ile de mutabık kaldık, ihracatta rekabet gücü yaratacak maliyetleri azaltacak bir demiryolu çalışması başlatılacak.

Yurtdışı satın almalar teşvik edilecek. Muhalefet buna dışarıya kaçan sermaye olarak bakıyor ancak yanılıyor. Ben bu satın almalarla gurur duyuyorum. Düşünün ileride elektrikli otomobil hayatımıza girecek. Ancak bunun pili lityumdan yapılıyor. Pil parası bir araba parası kadar. Ben bu pili üretmeyeceksem bu arabadan katma değer yaratmam mümkün değil. Lityum ise dünyada sınırlı ülkelerde var. O zaman bu madene ulaşacak yatırımcımı destekleyeceğim.

BAKAN ÇAĞLAYAN CEO’LARLA DA BULUŞTU

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, TİM’in düzenlediği ”2023’e Giderken Değer Yaratmak ve Liderlik” Konferansının İstanbul ayağında, şirketlerin CEO’ları ile bir araya geldi.

Özel Ekonomik Bölgeler geliyor

BAKAN Çağlayan, Özel Ekonomik Bölgeler konusundaki çalışmaya ilişkin, ”Birkaç gün içinde, belki 1-2 gün içinde yapacağımız çalışmalarla, inşallah son şeklini vererek, genel kurulumuza, TBMM ilgili komisyona süratle sevk ederek, bunun yasalaşmasını sağlamış olacağız” dedi. Bu bölgelerin serbest bölgelerin de ilerisinde olduğunu kaydeden Çağlayan, “İçinde otelleri, okulları hastaneleri hatta AVM’leri bile olacak” dedi ve şöyle devam etti: “Çalışmamız, gerek mevzuat anlamında, gerek bürokratik engeller anlamında, gerek serbest bölgelere yapılan yatırımları daha kârlı hale getirecek ve serbest bölgelerde bundan sonra yapılacak olan yatırımları çok daha önemli hale getirecek, diğer taraftan da hizmet sektöründe ciddi manada serbest bölgelerde yapılmasını sağlayacak önemli değişiklikleri içeriyor. Birkaç gün içinde, belki 1-2 gün içinde yapacağımız çalışmalarla inşallah son şeklini vererek, genel kurulumuza, TBMM ilgili komisyona süratle sevk ederek, bunun yasalaşmasını sağlamış olacağız.”

Ölçmüyorsanız yönetemezsiniz

Prof. Robert Kaplan da konan hedeflerin ölçülebilir olmasının özellikle motivasyon açısından önemine dikkat çekti. ‘Sadece hedefi koymak değil, hedefi sahiplendirmek de önemlidir’ diyen Kaplan, buna toplumun tüm bireylerinin kilitlenmesi gerektiğini söyledi. Kaplan, profes-yonel yöneticilerin de alt kadrolara daha verimli olmak için iş yapış biçimlerini nasıl değiştirmeleri gerektiğini iyi anlatmaları gerektiğini belirtti. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ise hedefi somut, parçalara bölünmüş ölçülebilir bir hale getirmek istediklerini bu yüzden 2015 ve 2019 hedef- lerini de ayrıca açıklayacaklarını söyledi.