ABD ‘mali uçurum’un kenarından döndü. Sabahının erken saatlerinde Senato, milyarlarca dolarlık vergi artışı ve harcamalarda kesintiye gidilmesini geciktiren yasayı 9’a karşı 89 oyla kabul etti. Böylece ABD Eski Başkanı George W. Bush tarafından uygulamaya konan ‘zenginlere vergi indirimi’ tarih oldu.
ABD Senatosu ülkeyi ‘mali uçurum’a düşürmesinden korkulan ve milyarlarca dolarlık vergi artışıyla, harcamalarda köklü kesintilere gidilmesini geciktiren yasayı, son saatlerde varılan uzlaşmayla oy çokluğuyla kabul etti. 2013’ün ilk saatlerinde yapılan oylamada ABD Senatosu 9’a karşı karşı 89 oyla yasayı kabul etti. Yasanın şimdi Temsilciler Meclisi tarafından da onaylanması gerekiyor.
Cumhuriyetçi Meclis Başkanı John Boehner, yasayı kısa bir süre içinde görüşme gündemine alacaklarını açıkladı. Orta sınıfın vergilerinde artışı önleyen yeni pakette, bireysel olarak 400 bin ve çift olarak 450 bin dolardan az kazanan Amerikalıların vergi muafiyetinden yararlanması öngörülüyor. Demokrat Parti, işin başında tavan olarak 250 bin dolarlık bir gelir düzeyi öngörmüştü.
Gelecek 10 yılda federal bütçenin 1.2 trilyon dolar azaltılmasını öngören kapsamlı bütçe kesintileri ise Kongre ile Beyaz Saray’ın daha geniş bir çerçeve içinde konuyu yeniden ele alabilmesini sağlamak amacıyla 2 ay ertelendi.
Obama: Doğru adım
Başkan Barack Obama, Senato’nun onayını alan ‘mali uçurum’ anlaşmasının ülke için doğru bir adım olduğunu söyledi ve Temsilciler Meclisi’nin de geciktirmeksizin yasayı benimsemesini istedi. Obama, yasada orta sınıflara yatırım yapılarak, varlıklılardan biraz daha fazla vergi alınmasına ağırlık verilmesiyle, bütçe açığının azaltılması konusunda dengeli bir yaklaşım benimsendiğini kaydetti.
Yasanın Kongre’nin tümünde onaylanması için hedeflenen süre gece yarısı dolmuştu.
George W. Bush’un başkanlığı döneminde benimsenmiş olan vergi kesintileri de gece yarısından itibaren geçerliliğini yitirdi. Ülkedeki varlıklıların vergilerinde artışlar öngören yasa, Başkan Yardımcısı ile Senato’daki Cumhuriyetçiler arasında yürütülen uzun görüşmeleri izliyor. ABD’nin tümden mali uçuruma düşmesi durumunda, Amerikan ekonomisi tekrar gerileme dönemine girebilir.
Temerrüt riski sürüyor
ABD, ‘mali uçurum’un kıyısından dönmeyi başarmış olsa da ülkenin hızla çözülmesi gereken 3 önemli sorun daha var. ABD Hazine Bakanı Tim Geithner’ın açıklamalarına göre, ABD’nin federal kamu borç toplamı 16.39 trilyon dolara, yani tavana ulaştı. Uzmanlar, ABD’nin kamu borç tavanı sorununun en az ‘mali uçurum’ kadar hatta çok daha tehlikeli olduğunu düşünüyor. Dün Senato tarafından onaylanan yasa tasarısı, ABD’nin ‘borç tavanı’ konusunda nasıl bir yol izleyeceğine dair bir ipucu vermiyor. Washington’ın borç tavanını artırma konusunda somut bir adım atmaması halinde ülkenin temerrüde düşmesinden endişe ediliyor. Tüm bu negatif gidişatın bir de not indirimi ile taçlandırılması halinde ise piyasalarda çok ciddi dalgalanmalar yaşanmasının kaçınılmaz olduğu ifade ediliyor.
Bir diğer sorun, federal harcamalarda otomatik olarak devreye girecek olan kesintiler. Senato tarafından dün onaylanan karar, sosyal programlardan savunma sanayine çok sayıda alanda etkili olacak olan yüzde 8 ila 10’luk harcama kesintilerinin 2 ay ertelenmesini sağladı.
3’üncü sorun ise bir kısa vadeli bütçe kararlarının süresinin 27 Mart’ta dolacak olması. Federal hükümet, her yıl, 1 Ekim’de başlayan mali yıla yönelik bütçe düzenlemeleri konusunu görüşmek üzere defalarca biraraya geliyor. Ancak, yıllardır real bir bütçeyi vaktinde uygulamaya koyabilmiş değiller.
