Diplomat mı casus mu?

BBC, May’in ‘casus’ açıklamasının ardından şu soruyu sordu: Peki resmi diplomasiyle casusluğun belirsiz dünyası arasındaki çizgi nereden çizilir?

Buckingham Üniversitesi Güvenlik ve İstihbarat Çalışmaları Merkezi Müdürü Prof. Anthony Glees, “Dünyadaki tüm elçiliklerde casuslar vardır” diyor. Glees’e göre, bu durumun bütün ülkeler için geçerli olması nedeniyle hükümetlerde, elçilikler içinde olan bitenleri ‘görmezden geldiğine dair’ resmi olmayan bir anlayış vardır. Ancak bunun bir sınırı da vardır. Bu konudaki müsamaha, yasadışı faaliyetlerin söz konusu olması durumunda sona erer. Prof. Glees, “Eski ajan Sergei Skripal ve kızının zehirlenmesi bundan dolayı böyle bir sorundur” diyor. Tabii ki tüm elçilik personeli ‘bir haltlar karıştırmıyor’. Gerçek diplomatlar, tamamıyla yasal yöntemlerle bilgi topluyor ve 1961 tarihli Viyana Anlaşmasını’ndaki yükümlülüklere uyuyor. Buna göre onların çalışmaları üç alan üzerinde yoğunlaşıyor.

Bu alanlar da İngiliz devleti tarafından üç başlıkta tarif edilmiş:

1) Siyasi alan: Elçiliğin bulunduğu ülkedeki gelişmeleri gözlemlemek, devlet ve medya nezdinde İngiltere’yi temsil etmek.

2) Ticari alan: İngiliz şirketlerinin ülke dışındaki ticari faaliyetlerine yardımcı olmak ve İngiliz yatırımlarını desteklemek.

3) Konsolosluk alanı: Diğer ülkelerdeki İngiliz vatandaşlarına yardımcı olmak ve İngiltere vize başvurularını işleme sokmak.

Prof. Glees, “Onlar hakiki diplomatlar” diyor ve ekliyor: “Ama bazı insanlar diplomat olarak görev yapıyor gözükse de aslında istihbarat görevlisidirler. Bütün ülkeler bunu yapar”. Yasadışı bir şekilde istihbarat toplamaktan sorumlu görevliler işte bu kişiler. Prof. Glees, “Gerçek casusluk faaliyeti bir ajan tarafından yürütülür. Bu ajana ödeme yapılır veya şantajla iş yaptırılır. Bazıları ideolojik nedenlerle bunu yapar. Elçiliklerdeki yetkililer ajanlara iş yaptırmakla yükümlüdür. Onlar, bizzat kendi ellerini kirletmezler.”