Merkez Bankası şaşırttı

Ne gündü ama! Bence 28 Ocak 2014 iktisat politikası tarihine mutlaka geçecektir. Aslında merkez bankalarının sürpriz yapmaları olağandır. Ama bir hafta ara ile böylesine zıt kararlara çok nadiren rastlanır.

Karar öncesi okulda sohbet ediyorduk. İki konu açıktı. Bir: Dövizi baskılamak istiyordu. İki: Bu amaçla faiz yükselecekti. Ama gerisi belirsizdi. Hangi faiz? Ne kadar artış? Başka araç kullanılacak mı? Senaryo çoktu; işin içinden çıkamadık.

Amaç kuru baskılamak

Kararın ayrıntısı medyada yer aldı. Faizde yüksek ve kapsamlı artışa gidildi. Aynı anda iki küsur yıldır uygulanan geniş faiz koridoru daraltıldı. Bu anlama esnek para politikası terk edildi. Geleneksel para politikasına dönüldü.

Neden bu politika bileşimi seçildi? Yukarıda yazdım. Tek amacı döviz kurunu baskılamaktır. Nitekim ekonomide en küçük ısınma işareti yoktur. Tersine, talep ve üretimde hızlı yavaşlama gözleniyor. Yani faiz artışı reel konjonktürü hedeflemiyor.

Amaç araçları belirler. TL’nin değer kaybı nasıl engellenir? En kolayı mali piyasalarla iyi geçinmek, istediklerini vermektir. Lafı dolaştırmayalım. Dış açığa rağmen kısa vadeli sermayeyi çekecek cazibeyi yaratmaktır. Bu da yüksek reel faizdir.

Piyasaya yeter mi?

Faiz artışının orta-uzun vadeli sonuçlarına girmiyorum; zamanımız çok. Bugüne odaklanıyorum. Önce piyasaların yeni durumu hazmetmesi gerekiyor. İlk tepki doları 2.16 TL’ye indirdi. Ama sabah tekrar alım geldi. Dolar 2.25 TL’ye (sepet 2.67 TL) oturdu.

İyi senaryo yeni para politikasının piyasayı tatmin etmesidir. Gecelik borçlanma faizi yüzde 8’e yükseldi. Vade riski taşımadan yüzde 1 reel faiz demektir. Kritik soru: Yabancılar için yeterli mi?

Öyle ise döviz piyasası bir süre sakinleşir. Kurun burada istikrar bulması yönetim açısından başarı sayılabilir. Ya kötü senaryo? Piyasa ilk raundu kazandı. Yönetimin kur zafiyeti tescil edildi. Piyasa tekrar faiz artışına zorlayabilir. İşler karışır.

Yerim bitti; orta-uzun dönem ve reel ekonomiye hasarı başka yazıya kaldı.