Hukuk ve siyaset

Ekonomi üzerine yaptığım konuşmalarda tekrarladığım bir tema vardır. Türkiye durduk yerde siyasi kriz çıkarmakta özel bir beceriye sahiptir. Geçmişte örneği çoktur. Gelecekte de olacağına güvenebiliriz. DEHAP olayı aslında bekleniyordu. O bakıma sürpriz denemez. Gene de, sıradışı bir boyutu olduğunu kabul etmek zorundayız. Seçim sonuçlarının bir yıl sonra tartışılır hale gelmesi siyasi ve hukuki yapıda ciddi zafiyetlere işaret etmektedir.
Kamuoyu YSK'nın vereceği karara odaklanmış durumda. Önemli olduğunu biliyorum ama teknik yanı çok ilgimi çekmiyor. Ülkeyi buraya getiren sürecin anlaşılmasını daha yararlı buluyorum.

DEHAP bilmecesi
3 Kasım'da 2 milyon vatandaş DEHAP'a oy verdi. Son elli yılın en önemli siyasi geleneğini temsil eden DYP 3 milyon seçmenden oy aldı. DEHAP'ın toplumda küçümsenmeyecek bir siyasi desteğe sahip olduğu açıktır. Bilmece burada başlıyor. Partinin yönetimi seçim öncesinde sahte evrak tanzim ediyor. Varolmadıkları sonradan mahkeme tarafından tescil edilen yerel örgütler kuruyor. Onlarla parti kongresini yapıyor. İnsan meraklanıyor. Neden bu yolu seçiyorlar? 2 milyon oyluk seçmen desteği çok kolay parti örgütüne dönüşür. Seçimde 50 bin, 100 bin oy alan küçük partiler bunu yapıyor. DEHAP neden yapamıyor? İlk soru şu: Bir siyasi parti nasıl seçime katılabilir? Bu soru bütün demokrasiler için geçerlidir. Türkiye'nin sistemi karmaşıktır. Örneğin Meclis'te grubu olmayan partiler seçimden önce ülke çapında örgütlenmiş olmak zorundadır. Neden ülke çapında örgütlenme? Yerel partilerin seçime girmemesi için. Yerel partiler neden mahzurludur? Güneydoğu bölgesinde bir Kürt partisi kurulabileceği için. Bu düzenleme ile Kürt partilerinin kurulması engellenebiliyor mu? Hayır ama işleri zorlaşıyor. Bu noktada diğer önlem devreye giriyor. Kanunlar bir partinin Kürt partisi şeklinde nitelenmesi halinde kapatılmasını gerektiriyor. Parti kapatılıyor. Başkaları aynı seçmene yönelen bir başka parti kuruyor. Sonra o parti kapatılıyor. Bir başka parti kuruluyor. DEHAP bilmecesinin gerisinde kapatılan partiler yatıyor. 2 milyon seçmenin seçime girme hakkını kazanmış partisi HADEP kapatılıyor. Acilen yeni bir parti ile seçime girmek gerekiyor. Şekil şartlarına uyabilmek için sahte belge yoluna başvuruluyor. Olay, siyasi partiler ve seçim kanunlarına demokrasinin ihtiyaçları dışında hedef ve amaçlar yüklenmesinden kaynaklanmaktadır. Hukuk sistemi, bir yanda demokratik mekanizmaları düzenlerken aynı anda otoriter bir siyasi yapıyı sürdürmeyi hedeflemektedir.

Çözüm, demokratik sürecin ihtiyaçları ile mevcut hukuk sistemine damgasını vuran baskıcı siyaset anlayışı arasındaki çelişkinin giderilmesidir. Yoksa bu tür sorunlar giderek daha sık ortaya çıkacaktır.