Sansasyonların yaratıcısı süper star Jeff Koons!
Amerikalı süper star Jeff Koons’un retrospektif sergisi New York Whitney Müzesi’nde açıldı. İşte sansasyonların yaratıcısı olan Koons’un süper stara dönüşme hikayesi...
Dünyanın en önemli sanatçılarından olan Amerikalı süper star Jeff Koons’un retrospektif sergisi New York Whitney Müzesi’nde açıldı. Ekim sonuna kadar devam edecek olan sergide sanatçının 1978 yılından günümüze kadar ürettiği 150 adet eser sergileniyor. Kariyeri boyunca eserleri sansasyon yaratmış olan Koons sanatın sınırlarını zorlayan, provokatör bir sanatçı olarak bilinir. Geçmişe bağlı kalarak ürettiği çalışmaları dünya sanat tarihine ışık tutar nitelikte. Öyle ki eserlerinde Barok tarzdan, Gustave Courbet’ye, Brancusi’nin mitolojisinden Duchamp’ın felsefesine, kimi zamanda Andy Warhol’un esintilerine rastlamak mümkün.
Unutulmaz işleri arasında, sürrealist sanatçı Dali’den ilham alarak tasarladığı Istakoz figürlü heykeli, Michael Jackson’ı şempanzesiyle gösterdiği porselen heykeli, 1989 yılında New York Whitney Müzesi’ndeki serginin reklam panosunda porno starı eşinin filminden alınan bir sahne, mükemmel el işçiliği ile üretilmiş parlak, paslanmaz, çelik heykeller ve Helenistik Döneme ait heykellere konumlandırdığı mavi toplarla yaptığı çalışmaları akılda kalan en önemli eserlerindendir.
Balloon Dog heykeli 52 milyon dolara satıldı
“Koons, organik olmayana verdiği seksi cazibe ile bilinir” ünlü kavramsal sanatçı Barbara Kruger, Koons’un sanatını bu sözler ile tarif eder. Sanatçının bir dönem yapmış olduğu “Made in Heaven” serisinde yer alan seksüalite öğeleri, eserlerin pornografik bir bakış açısı ile yorumlanmasına sebep olmuştu. Kimilerine göre banal ve kışkırtıcı olan bu işler sanki sansüre meydan okur gibidir. Aslında Koons’un seksi ve erotik eserleri Gustave Courbet’nin “Woman With White Stockings 1861” tablosundan daha az erotiktir. Ya da Rodin’in “The Kiss” isimli mermer heykelinden daha masumdur. Koons’a göre erotik okunmaması gereken bu çalışmalarda feminen ve maskülen öğeler her zaman ön planda itici güçler olmuştur. Peki tüm güzelliklerin ve sansasyonların yaratıcısı olan Koons nasıl bir süper stara dönüştü? Sanatçı kendi kariyerini nasıl şekillendirdi? Kimilerine göre günümüzde sanat denen oyunun birinci sırasında olabilmek bir sanatçının yalnızca yetenek ve başarılı bir geçmişe değil aynı zamanda bir tanıtım anlayışına ve satıcılar ile koleksiyonculardan oluşan bir network desteğine de ihtiyacı var. Koons bu anlamda çok şanslı. Wall Street’de çalıştığı zamanlarda tanıştığı kimseler ileriki yıllarda ona sanat kariyerinde çok yardımcı olmuşlar. Kişisel ve finansal aksiliklere rağmen Koons 80’lerin ortasında yaptığı eserlerinden biri olan akvaryumun üzerinde asılı duran basket topu misali bir şekilde suyun üzerinde durmayı başardı. Jeff’in bu uzun ömürlülüğünün diğer bir nedeni büyük çapta bir pazarlama fenomeni olmasına bağlı. Amerika’lı ünlü galerici Gagosian, Eli Broad, Peter M. Brant ve Yunanlı armatör Joannou gibi dünya çapında koleksiyonculardan oluşan sektöre yön veren önemli kişilerin oluşturduğu bir grup tarafından çevrelenmiş ve desteklenmektedir. Koons’un şöhreti, gösterişi, fiyatının yüksek olması onların da çıkarlarına hizmet etmektedir. Sanatçı da memnuniyetle söz konusu sürece katılımcıdır. En azından dolar değeri bazında bu iş birliği başarılı olmuştur. Geçtiğimiz aylarda bir müzayede evinde, sanatçının “Temel Reis” heykeli 25 milyon dolara, “Balloon Dog” heykeli de 52 milyon dolara satılmıştı. Peki 20 yıl önce eserleri nispeten hesaplı fiyatlara satılan bir sanatçı nasıl böyle zirvelere ulaşabilmişti? Cevap çok basit; cazibe, kurnazlık ve eleştirel bir tartışmayı doğuran pahalı sanat yaratma yeteneğinin karışımı, şöhret ve servetini ustaca yönetmekle. Bir zamanlar Koons’un Wall Street’te mal simsarı olması da akıllarda kalan önemli bir detay. Şu bir gerçek ki Koons kendi jenarasyonu ve dünya çağdaş sanat tarihi hiyerarşisi içerisindeki önemi bakımından bir meşale taşıyor ve liderliği de kimseye bırakacak gibi gözükmüyor.
