YÖK Yasa Tasarısı ne getiriyor YÖK'ün itiraz gerekçeleri ne?

Meclis'e dün sevk edilen 11 maddelik yasa tasarısı ile hükümet imam hatiplilere verdiği sözü kısmen de olsa tuttu. Kamuoyundan ve üniversitelerden gelen tepkiler üzerine düz lise mezunları ile meslek lisesi mezunları arasında katsayı eşitliğinden vazgeçen hükümet, "mutlak eşitlik" yerine "kısmi eşitlik" yoluna gitti. İşte, yeni yasanın getirdikleri...

03 katsayısı ortadan Kalkıyor
Mevcut sisteme göre, kendi alanında bir fakülteyi tercih etmeyen bir aday, örneğin imam hatip lisesi mezunu İlahiyat Fakültesi yerine Hukuk Fakültesi'ni tercih ederse, puanı 0.3 katsayısı ile çarpılıyordu. Tercihi kendi alanında olursa puanı 0.8 ile çarpılıyordu.

Şimdi... Eğitim sistemindeki tüm liseler sözel, eşit ağırlık ve sayısal olmak üzere üç grupta; yükseköğretim programları da sözel, eşit ağırlık ve sayısal olmak üzere üç puan türünde gruplanıyor. Uygulama şöyle olacak?

* Herhangi bir genel veya mesleki-teknik ortaöğretim kurumu mezunu, ÖSS'de kendi alanını seçerse, Başarı Puanı 0.80 katsayısı ile çarpılacak.

* Alanı sözel olan öğrenciler eşit ağırlığa dayalı bir alanı tercih ederse Başarı Puanı 0.60 katsayı ile çarpılacak. Sayısala dayalı bir alanı tercih ederse 0.45 katsayı ile çarpılacak.

* Alanı eşit ağırlık olan öğrenciler sözel ya da sayısala dayalı bir yükseköğretim programım tercih ederse Başarı Puanı 0.60 katsayı ile çarpılacak.

* Alanı sayısal olan öğrenciler eşit ağırlığa dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederse ortaöğretim başarı puanı 0.60 katsayı ile, sözele dayalı bir yükseköğretim programım tercih ederse 0.45 katsayı ile çarpılacak.

Teziç ve YÖK üyelerinin görev süresi dolacak
YÖK'te üye sayısı 22. Cumhurbaşkanı'nca seçilen 7, Bakanlar Kurulu'nca seçilen 7, Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen 7, Genelkurmay Başkanlığınca seçilen 1 kişinin Cumhurbaşkanınca onaylanması ile oluşuyor.

Yeni tasarıya göre, YÖK, Cumhurbaşkanı'nca seçilen 5, Bakanlar Kurulu'nca seçilen 5, Üniversitelerarası Kurul'ca seçilen 5, Genelkurmay Başkanlığı'nca seçilen 1 üyenin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasıyla oluşacak. Böylece tasarının yasalaşması ile birlikte mevcut YÖK üye sayısı 22'den 16'ya iniyor. YÖK'ün, Genel Kurul ve Yürütme Kurulu'ndan oluşan yapısı, tek kurula indirilecek. YÖK Başkanı Prof. Erdoğan Teziç ve YÖK üyelerinin görev süresi bitiyor.

Genelkurmay temsilcisi YÖK'ten çıkacak
Tasarıda YÖK üyeleri arasında Genelkurmay Başkanlığınca seçilen 1 temsilciye yer verildi ancak Anayasa değişiklikleri yapıldıktan sonra bu üye çıkarılacak ve YÖK üye sayısı 15'e inecek.

Hükümet tasarıda rektöre dokunmadı
Tasarıda üniversitelerin merakla beklediği "rektör seçimlerine ve görev sürelerine" ilişkin bir düzenlemenin yer almaması da dikkat çekti. Taslak çalışmalarında yeraldığı bilinen "Bir rektörün üst üste iki defa seçilmesini engelleyen" hüküm, tasarıda yeralmadı.

Alanı dışında görev yapan dekana neşter
Alanı dışındaki bir fakültede görev yapan dekanların görevine son verilmesi öngörülüyor. Diğer düzenlemeler ise şöyle:

* Öğrenci örgütleri ve konseyleri yasal hale getiriliyor.

* Yardımcı doçentler kadroya kavuşacak. Maaş ve özlük hakları düzelecek.

* Bir profesörün unvanı intihal (bilimsel hırsızlık) suçu dışında hiç bir şekilde alınamayacak.

* Akreditasyon Kurulu oluşturulacak. Kurul, üniversitelere puan verecek.

YÖK'ün cevabı
Meslek liselerine giren öğrenci sayısı azalmıyor, aksine artıyor
Hükümetin tezi: Katsayı uygulaması nedeniyle meslek liselerini tercih eden öğrencilerin sayısında azalma var.

YÖK'ün cevabı: Azalma değil aksine makul sayılabilecek ölçüde artış var. 2000-2001'de 902 bin 715 olan öğrenci sayısı, ertesi öğretim yılında 947 bin 358'e, 2002-2003 döneminde ise 981 bin 224'e yükseldi. Yıllık artış oranı ortalama yüzde 4. En yüksek artış, Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü okullarında oldu. Bu okullardaki öğrenci sayısı 2000'de 108 bin 651 iken, 2003'te 166 bin 381'e yükseldi.

İmam hatibe giden öğrenci sayısı azalıyor
1998-1999 öğretim yılından bu yana meslek liseleri öğrenci sayısında az da olsa artış yaşanırken İmam Hatip lisesi öğrenci sayısında ciddi bir azalma oldu.

Meslek lisesi mezunları üniversite sınavında neden başarısız oluyor?
Hükümetin tezi: Katsayı farklılığı nedeniyle ÖSS'de meslek lisesi mezunlarının hakları yeniyor.

YÖK'ün cevabı: Bu durumun yegane sebebi, meslek lisesi mezunlarının bu amaç için hazırlanmamış olmaları. Ağırlıklı olarak el becerisine dayalı öğretim yapan mesleki ve teknik lise mezunlarının, temelini Türkçe, matematik, fen bilimleri ve sosyal bilimlerin teşkil ettiği bir akademik sınava tabi tutulmaları ve başarılı olmalarının istenmesi eşyanın tabiatına aykırıdır. Hayal kırıklığının sebebi kimya teknikerliği okuyan gençlere "Kimya mühendisi olacaksınız", inşaat teknisyenliği okuyan gençlere "İnşaat mahendisi olacaksınız" diyen zihniyettir.

ÖSS'de başarısız olan meslek lisesi mezunları açıkta mı kalıyor?
Hükümetin tezi: Meslek lisesini bitiren gençler katsayı farkı nedeniyle ÖSS'de başarısız olup açıkta kalıyor.

YÖK'ün cevabı: Evet, meslek lisesi mezunları ÖSS'de başarısız oluyor. 2003 yılında 4 yıllık lisans programına yerleşmek için sınava giren 443 bin 827 meslek lisesi mezunundan sadece 11 bin 908'i amacına ulaştı. Ancak geriye kalan 420 bin aşkın öğrencinin büyük bölümüne yüksek öğrenime devam şansı sağlandı.2002 yılında uygulanan Sınavsız Geçiş Projesi'yle 193 bin meslek lisesi mezunu meslek yüksek okullarına, 186 bine yakın mezun ise Açık Öğretim Fakültesi'ne yerleştirildi.

Meslek liselinin önü tıkalı mı?
Hükümetin tezi: Mesleki ve teknik liselerden üniversitelerin lisans programlarına geçilemiyor. Müsaade edilmiyor.

YÖK'ün cevabı: Evet, genelde bir başarısızlık söz konusu ama, ÖSS'de başarılı olan meslek lisesi mezunu istediği fakülteye girebiliyor.

İmam hatiplinin önü tıkalı mı?
İmam Hatip mezunlarından bazı 4 yıllık lisans programlarına yerleşenlerin sayıları:

Katsayı değişirse genel lise mezunları mağdur olacak
Hükümetin tezi: Katsayı nedeniyle meslek lisesi mezunları, diğer lise mezunları karşısında dezavantaja uğruyor.

YÖK'ün cevabı: Meslek lisesi mezunlarına, sınavsız giriş, dikey geçiş gibi pek çok hak tanınmasına rağmen, düz lise mezunlarının ÖSS'de başarılı olmaktan başka şansları yok. Meslek lisesi mezunları sınava girmeseler dahi meslek yüksek okullarına yerleştirilirken, bir genel lise mezunu aynı hakka en az 105 (şimdiki 160) puan alırsa sahip oluyor, buna karşın öncelik yine meslek lisesi mezunlarına tanınıyor. Meslek lisesinden 30 yıl önce mezun olmuş 45 yaşındaki bir kişi, 18 yaşındaki genel lise mezununa karşı önceliğe sahip. Ayrıca bir genel lise mezununun Açık Öğretim'e girebilmek için en az 105 (160) puan alması gerekirken, meslek lisesi mezunu sınavsız yerleştirilebiliyor.