Wall Street, tarihin ikinci büyük halka arzıyla ‘gaz’a gelecek

İflastan ABD ve Kanada hükümetlerinin yaptığı 60 milyar dolarlık yardımla kurtulan General Motors (GM), Wall Street tarihinin en büyük ikinci halka arzına imza atmaya hazırlanıyor. GM’nin yarın yapılacak halka arzı öncesi, hisselere gelen yüksek talep arz fiyatının da yüzde 14 yükselmesine neden oldu.

ABD Hükümeti’nin GM’deki yüzde 24’lük payının halka arzına 60 milyar doların üzerinde talep geldiği belirtiliyor. Yatırımcılardan gelen güçlü talebin ardından halka arz fiyatı 26-29 dolardan 31-33 dolara yükseldi. Halka arzın yanında 3 milyar dolar olarak planlanan tercihli hisse senedi satışında da aşırı talep nedeniyle bu tutar 4 milyar dolara çıkartıldı. Hisselere gelen yoğun ilginin ardından halka arz edilecek hisse miktarının yüzde 15 artırılabileceği söyleniyor.

Söz konusu rakamlara göre, ABD Hükümeti, yüzde 60.8’ine sahip olduğu GM’in halka arzından yaklaşık 16 milyar dolarlık gelir elde edecek. Bu rakam, Visa’nın Mart 2008’de gerçekleştirdiği 19.7 milyar dolarlık rekor halka arzdan sonra GM’in Wall Street tarihindeki ikinci en büyük halka arza imza atacağı anlamına geliyor.

Ancak bu tutar hâlâ ABD Hükümeti’nin şirkete yatırdığı parayı geri alması için yeterli değil. ABD Hükümeti’nin şirkete koyduğu parayı tamamen çıkarabilmesi için ya hisseleri 43.67 dolardan satması ya da şirketin yüzde 51’inden fazlasını halka arz etmesi gerekiyor. Halka arz sonrasında ABD Hükümeti’nin payı yüzde 43’e gerileyecek. GM’de Kanada Hükümeti’nin yüzde 11.7, Otomotiv İşçi Sendikası’nın ise yüzde 19.93 payı bulunuyor.

İlk belirlenen halka arz fiyatı olan 26-29 dolara göre GM’in piyasa değeri 41 milyar dolar olacaktı. GM’i kurtaran vergi mükelleflerinin başa baş noktasına ulaşması için GM’nin piyasa değerinin 70 milyar dolara ulaşması gerekiyordu.

ABD’nin en büyük otomobil üreticisi GM, kriz döneminde iflastan kurtarılmak için aldığı devlet yardımını ödeyebilmek amacıyla halka arz için Ağustos ayında ABD Sermaye Piyasası Kurulu’na (SEC) başvuruda bulunmuştu.

Uçurumun kenarından döndü

2005-2009 yıllarında toplam 88 milyar dolar zarar eden General Motors’a, iflas korumadan çıkışından yalnızca 1 yıl sonra yaptığı bu halka arzda Morgan Stanley, JP Morgan Chase, Bank of America Merrill Lynch ve Citigroup’un aracılık ediyor. Resesyon sırasında iflasa sürüklenen GM, iflas korumadan 10 Temmuz 2009’da çıktı. Şirket, iflas korumadan çıkarken ABD Hükümeti’nden 50 milyar dolar yardım aldı. ABD Hükümeti ise şirketin hisselerinin yüzde 61’ine sahip oldu. Kanada 9.5 milyar dolar karşılığında şirketin yüzde 11.7 hissesini elde etti. bu zorlu süreçte, borçlarını azaltma, işçi sayısını azaltma, fabrikaları kapatma ve kâr getirmeyen Hummer, Saab ve Saturn gibi birimlerini elden çıkarma yoluyla şirketin maliyetlerini azaltmaya çalışmıştı. Bu süreçten en çok şirketin çalışanları etkilendi. 1978 yılında 600 bini ABD’de olmak üzere 850 bin olan personel sayısı 2005’te 335 bine geriledi. Şirketin, 30 Haziran itibarıyla dünya genelinde 208 bin kişiye istihdam sağladığı belirtiliyor. 1908 yılında kurulan şirket, 1931 ve 2008 yılları arasında en çok satış yapan otomobil üreticisi oldu. Geçen yıl dünya genelinde satışlarını bir önceki yıla göre yüzde 17 oranında artırdı ve toplam 7.5 milyon araç sattı.

Çinli SAIC, GM’in % 1’ini istiyor

Krizden güçlenerek çıkan ve dünyanın dört bir yanında şirket satın alan ya da ortak olan Çin, General Motors’un halka arzına da ilgi gösteriyor. GM’nin Çin’deki iş ortağı olan devlet şirketi SAIC, General Motors’un halka arzına katılacağını açıkladı. Çinli otoritelerin iki dev arasındaki işbirliğini arttırma girişimini onaylaması halinde SAIC, GM’den en az yüzde 1 hisse alacak. Kuwait Investment Authority de GM’in arzından yüzde 1 hisse almak istiyor.