Uçakları 'Güneş' doldurdu

Dünyada en iyi Antalya'dan izlenebilecek 29 Mart'taki tam güneş tutulması için bütün hazırlıklar yapılırken, Akdeniz bölgesindeki otellerde doluluk oranı arttı. Tutulma öncesindeki günlerde uçak rezervasyonları doldu, bazı şirketler, ek seferler koydu. Japon bilimadamları, tutulmayı izlemek için Manavgat'ın Sağırin Köyü'nde çadırkent kurdu. Tutulma için Almanya'dan 500 bin özel gözlük getirtildi. Tutulmayı dünya ülkelerinin televizyonları ve NASA, Antalya'dan canlı yayın yapacak.

Yüzyılın 29 Mart Çarşamba günü gerçekleşecek ilk tam güneş tutulması, Akdeniz, Orta Anadolu ve Karadeniz'de tutulma hattı içinde kalan 13 ilde tam, hat dışında kalan yerlerde ise parçalı izlenebilecek. Genişliği 190 kilometreye ulaşacak tam tutulma hattı Dünya üzerinde kalabalık yerleşim bölgelerini kat edecek ve milyonlarca kişi tutulmayı izleyecek. Bu tarihte Ay, Dünya ile Güneş arasına girerek Güneş'i tamamen örtecek. Ay'ın gölgesi Türkiye saati ile 11.36'da önce Brezilya kıyılarına düşecek, daha sonra Atlantik Okyanusu'nu katederek saat 12.10'da Afrika kıyılarına ulaşacak. Afrika kıtası üzerinde tam tutulma; Gana, Togo, Benin, Nijerya, Nijer, Libya ve Mısır'dan izlenecek ve 13.54'de Türkiye'ye gelecek. Tutulma Türkiye'de ilk olarak Kaş, Antalya ve çevresinde görülecek. Ardından sırasıyla Karaman, Konya, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Sivas, Tokat ve Amasya ile çevrelerinden izlenecek ve son olarak Ordu ve Giresun'da görülecek. Ay'ın gölgesi saat 14.10'da Karadeniz'e düşecek, gölge Dünya üzerindeki yolculuğunu Moğolistan'da tamamlayacak.

20'nci yüzyılın son tam güneş tutulması 11 Ağustos 1999'da meydana gelmiş, Türkiye'den de görülebilen tutulmayı, yerli ve yabancı milyonlarca kişi izlemişti. Güneş tutulmasının ardından tanıtımının yeteri kadar yapılmadığı gerekçesiyle uzun süre devam eden tartışmalar yaşanmış ve Türkiye'nin mükemmel bir turizm fırsatını kaçırdığı sonucu çıkmıştı.

EK UÇAK SEFERLERİ KONULDU
29 Mart'ta gürelecek tam tutulma için Akdeniz bölgesindeki tüm hazırlıklar tamamlandı. Turizmde yaşanan yüzde 40'lık düşüşe rağmen bölgedeki oteller tutulma haftasında yüzde 80'e varan doluluk yakaladı. Mart ayının son haftasındaki uçak rezervasyonları tamamen doldu, bazı firmalar tutulmaya özel ek seferler koydu. Sky Havayolları Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yalım Tilev, şirket olarak rezervasyonların aylar öncesinden tamamlandığını ve Almanya'dan gelen yoğun talep doğrultusunda ek seferler koyduklarını söyledi. Ek seferlerin de rezervasyonlarının tamamlanmak üzere olduğunu kaydeden Tilev, "Ayrıca, şirket olarak tutulma günü özel bir uçuş gerçekleştireceğiz. Bir uçağımız, güneş tutulması esnasında havada olacak ve yolcularımıza tutulmayı havada izlettireceğiz" dedi.

Bentoor'un İsviçre Genel Müdürü Kadir Uğur ise güneş tutulması nedeniyle İsviçrelilerin Antalya'ya büyük ilgi gösterdiğini söyledi. Uçakların tutulma haftasında tamamen dolduğunu kaydeden Uğur, "Türkiye'ye çok büyük ilgi var. Özellikle Antalya'da rezervasyon patlaması yaşandı. Uçaklar doldu, yer bulamıyoruz" diye konuştu.

Antalya Valisi Alaaddin Yüksel, tutulma için 1 milyon turist beklendiğini ama tam rakamı kestirmenin güç olduğunu söyledi. Vali Yüksel, "Net koşullarda en iyi izlenebilecek yer Antalya. Havası itibariyle de en avantajlı yerlerden biri. Şu kadar insan gelecek demek için erken. İskandinav ülkeleri, uzakdoğu ülkeleri, Kore, Japonya'dan büyük talep geliyor. Ama rakam söylemek zor" dedi.

500 BİN ÖZEL GÖZLÜK
Antalya'da gözlük firması yetkilisi optisyen Nazif Eken, tutulmanın izlenmesi için 500 bin özel yapım gözlük getirtti. Almanya'dan gelen özel yapım gözlüklerin dağıtımına başladıklarını belirten Eken, "Tutulma anında güneşin yüzde 99'luk bölümü örtülse bile, geri kalan yüzde 1'lik bölüm, 10 bin kat dolunay gücündedir. Tutulma heyecanıyla farkında olmaksızın, gözlerinde kalıcı hasarlara yol açabilirler" dedi. Gözlüğün üzerindeki filtrelerin özelliğinin UV ışınlarını tamamen etkisiz hale getirmesi olduğunu söyleyen Eker, "Bu amaçla üretilmiş özel filtreler kullanılmaksızın güneşe çıplak gözle veya başka yöntemlerle bakmak körlüğe neden olabilir. Şu an bütün ilköğretim ve orta öğretim kurumlarında öğrencilere 1 YTL'ye bu gözlükleri satıyoruz. Yakında mağazalarda da çok uygun fiyatlarda satışı yapılacak" diye konuştu.

MANAVGAT'A JAPON KÖYÜ
İmparatorlarını "Gş neşin oğlu' sayarak kutsallaştıran Japonlar, Tam Güneş Tutulması için Antalya'da köy kuruyor. Japon bilim adamları Manavgat İlçesi'nin Sağırin Köyü Tefeklibük Mevkii'nde Feridun Kandıra adlı vatandaşa ait özel bir mülke "çadırkent' tarzı köy kurma çalışmalarını hızlandırdı. Türk- Japon Dostluk Derneği'nin Japonların konaklayacağı yer için başvuruda bulunması üzerine Manavgat Kaymakamlığı'nın girişimiyle bulunan araziye yapılan köy inşaatı tamamlanma aşamasına geldi. Japonlar, burada, bütün teçhizatları ile tutulmayı en iyi gözleyecekleri mekan oluşturacak. Manavgat Kaymakamı Fikret Dayıoğlu, derneğin talebi üzerine 27 Mart ile 2 Nisan tarihleri için sözkonusu yerin kendilerine tahsis edildiğini söyledi. Dayıoğlu, Japonya'dan çok sayıda meraklının güneş tutulması için Manavgat'a geleceğini, ancak tam olarak kaç kişinin geleceğini kestiremediklerini kaydetti. Dayıoğlu, şunları söyledi:

"60 dönümlük alan üzerine kurulan köyde 5 büyük teleskop, 3 sahne, marketler, fast food yiyecekler ve marketler, çocuk oyun alanları, güneş enerjisi ile çalışan duşakabinler, banyolar, mutfaklar, fast food türü yiyecek reyonları, anne, baba ve çocuk aktiviteleri için alanlar olacak. Sadece bu köyden 20 bin kişi yararlanacak."

Akdeniz Üniversitesi Manavgat Meslek Yüksekokulu, Matfem ve Halay Organizasyon işbirliği ile 29 Mart'ta halk oyunları gösterisi yapacak. Yüksekokul binasında yapılacak etkinlikle yabancı turistlere, halk oyunlarından eserler sergilenecek. 40 kişilik öğrenci grubunun oluşturduğu oyun ekibi, turistlerle birlikte "barış halayı' çekecek.

NORVEÇLİ BİLİM ADAMLARI
Tam güneş tutulması için Norveçli bilimadamları da Manavgat'a gelmeye hazırlanıyor. Antalya bölgesinde en uzun süreyle tutulmanın Manavgat'ta gerçekleşecek olmasından dolayı Norveç Oslo Üniversitesi Astronomi Bölümü ve Norveç Astronomi Kulübü'nden yaklaşık 150 kişilik bir grup, bilimadamı Prof. Knut Jorgen Odegaard başkanlığında Saray Regency Hotel'e güneş tutulmasını izlemeye geliyor. Saray Regency Hotel Satış Pazarlama ve Ön Büro Müdürü Noyan Kılıçturgay, "29 Mart'ta gerçekleşecek tutulmanın evrelerini Norveç'e internet üzerinden gönderilecek ve Prof. Odegaard'ın açıklamaları Norveç televizyonunda canlı yayında izlenecek" diye konuştu.

Güneş tutulmasının en iyi gözleneceği yerler arasında Antalya'yı da sayan NASA, tutulmayı canlı yayın aracılığıyla dünya bilim merkezlerine anında iletecek. NASA'ya bağlı Exploraim Bilim Müzesi, Side Antik Tiyatrosu'ndan ABD'de bulunan 100'ü aşkın bilim müzesi ve Avrupa'daki yüzlerde bilim merkezine canlı yayın yapacak.

TEK RAKİBİMİZ VAR: LİBYA
Yüzyılın ilk tam güneş tutulması, Antalya Saklıkent'teki 2 bin 550 metre yükseklikte bulunan Bakırlıtepe zirvesindeki TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nden de izlenecek ve görüntü alınacak. Ulusal Gözlemevi Araştırma Görevlisi Dr. Tuncay Özışık, tutulmanın en iyi izlenebileceği konuma sahip ülkenin Türkiye olduğunu, ülkemizde de en iyi gözlemin Kaş'tan yapılacağını açıkladı. Türkiye gibi Libya'nın da iyi görüş açısına sahip olduğunu belirten Özışık, ulaşım şartları düşünüldüğünde Türkiye'nin avantajlı olduğunu ifade etti. Tuncay Özışık, Antalya'nın bir sonraki tam güneş tutulmasını 2663 yılında görebileceğini belirterek, "Bu yılki tutulma çok büyük bir fırsat" dedi. Güneş tutulması haftasında yaklaşık 1 milyon yerli ve yabancı turistin gelmesini beklediklerini söyleyen Özışık, "Tutulma için 500 bin civarında yabancı turist bekliyoruz" diye konuştu. Özışık, istatistiklere göre tutulmanın gerçekleşeceği gün havanın yüzde 60 açık olacağını bildirdi.

ASTRONOMİ SEMPOZYUMU
Güneş tutulması haftasında bazı bilimsel etkinlikler de düzenlenecek. TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi, "2006 Tam Gş neş Tutulması ve Astronominin Fen Bilimleri Eğitimindeki Yeri' başlıklı bir sempozyum düzenleyecek. 27 Mart Pazartesi günü başlayacak sempozyum, 29 Mart'a kadar devam edecek. Sempozyumda, Prof. Dr. Erdal İnönü, "Bilim Tarihi ve Astronomi' başlıklı bir konuşma ve bilim tarihi ş zerine söyleşi yapacak. Sempozyumda YÖK Başkan vekili Prof. Dr. İsa Eşme, "Fen Eğitiminin Sorunları' konusunda konuşacak.

DEPREM RİSKİ YÜZDE 1
Akdeniz Üniversitesi Astronomi Kulübü Başkanı ve TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi üyelerinden Prof. Dr. Orhan Gölbaşı, 29 Mart'tan sonra Türkiye'de 54 yıl güneş tutulması gözlenemeyeceğini, bu tutulmanın iyi değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti. Tutulmaların ardından deprem riskinin yüzde 1 olduğunu anlatan Prof. Dr. Gölbaşı, şunları söyledi:

"Türkiye sınırları içinde ve yakın çevresinde 1 Ocak 1973 ile 31 Aralık 2004 tarihleri arasında, 32 yıllık dönemde büyüklüğü 5.9 ve üzerinde 37 deprem meydana gelmiştir. 17 Ağustos 1999 Marmara depremi hariç, bu depremlerin hiçbiri tutulmalarla ilişkili değil. Bu tutulmaların olmasından 6 gün önce ve 6 gün sonrasını kapsayan 13 günlük sürede, yalnızca bir deprem olmuştur."