Gazete Vatan Logo

Tarihi itiraf (2)

1960'larda gizli servis ajanı olarak Türkiye'de çalışan, CIA'nın eski Ortadoğu Masası şefi Graham Fuller VATAN'a çarpıcı açıklamalar yaptı

* Bu misyonu liberal bir parti, AKP kadar iyi yerine getiremez mi?
Maalesef İslam dünyasında liberal, sosyal demokrat parti diye bir şey yok. Varsa da çok küçük ve etkisiz. Türkiye'de liberaller iktidara gelirse Arap dünyasında kimse pek dönüp de bakmaz. "Bunlar da Batı'nın değerlerinde" der ve dikkate almazlar.

* Yani dünyanın selameti için Türkiye'de uzun bir süre daha İslamcı bir partinin mi iktidarda kalması gerekiyor?
Türkiye büyük bir fedakarlık yapsın demiyorum ben. Ben diyorum ki Türkiye ilk defa İslam dünyasında bu problemi çözmüş halde. Bunun da mutlaka diğer İslam ülkeleri için bir manası vardır.

* Ama siz demin aşırı radikal İslamcı hareketleri yatıştırması bakımından AKP gibi bir partinin tercih nedeni olduğunu söylediniz...
Bunu bilhassa Avrupa iyi anladı. Avrupa'nın ikinci dini artık İslamiyet oldu. Çok küçük bile olsa orada da aşırı hareketler var. Bu onları kaygılandırıyor. Onlar anladılar ki Türkiye yardım edebilir. Ben demiyorum ki İslam dünyasını yatıştırmak uğruna bunu yapsın. Bunu kendisi için yapsın ve yaptı ve artık çözüm buldu sayılır.

Esli CIA görevlisi olarak anılmaktan hiç rahatsız değilim
Graham Fullerle Sultanahmet'teki Four Seasons Otcl'de buluştuk. Ama kendisi orada kalmamış. "Beş yıldızlı bir otelde kalırsam İstanbul'da olduğumu anlayamam. O yüzden mutlaka küçük bir pansiyonu tercih ederim. Ayrıca o kadar da zengin dcğilim"dcdi. Yaşadığı ülkelerin hepsini sevmiş. Ama Türkiye'nin yeri ayrı olmalı ki büyük kızının ismi Ankara'. Eski CIA'cı olarak anılmaktan rahatsız değil. Tam tersi "İşime yarıyor. Dünyayı serbestçe dolaşıyorum, isteğimi söyleyebiliyorum" diyor.

Kemalizmin sonuna gelindi
* Sizce Türkiye'de Kemalistler çoğunlukta değil mi?

Zannetmiyorum.

* Yani Mustafa Kemal modeli bitti mi?
Mustafa Kemal çok hürmet ettiğim bir şahıstır. Besbelli ki Türkiye'yi emperyalizmden o kurtardı. Hem de bazı çok hayati reformları yerine getirdi. Ama bu zorunlu Batılılaşma Türk toplumunda bazı yaralar da bıraktı. Kendi Osmanlı tarihini, İslam geleneklerini sevenler vardı. Batılılaşma İslamiyet'i aşağılayan bir hale dönüşünce bu bir memnuniyetsizlik yarattı. Şimdilerde ise sarkaç daha merkeze geldi. Anadolu Kaplanları da yeni bir Türkiye içinde yeni bir rol oynamaya başladılar. Yani bir bağdaşma var. Bu çok sağlıklı.

* Bir makalenizde "Mustafa Kemal'in işlevi bitmiştir" dediğinizde bu ülkede pek çok insanı ne kadar kızdırdığınızı biliyor musunuz?
Böyle bir şey söylemedim. Zorlu bir süreç olarak sonuna geldiğini ve belki de sonuna gelmesinin iyi olduğunu söyledim. Türkiye'ye artık yeni bir harmoni getirmek lazım.

* Mustafa Kemal ölene kadar aslında herkes mutluydu. Cumhuriyet çocukları şapkasını takıyor, Diyarbakır'da bile genç kızlar kısa kollularla sinemaya gidiyorlardı. Bu enstantaneler de önemli değil mi?
Çok çarpıtılmış bir şekilde anlatıyorsunuz. Bu benim anladığım Türk tarihi değil. Pek çok hususlarda halkın hoşuna gitti tabii, hiç şüphesiz. Ama aynı zamanda halkın büyük bir parçası İslam için daha hürmet görmeyi, Osmanlı tarihiyle övünmeyi istediler.

* Acaba sorun sizin anlattıklarınızdan mı yoksa sanayileşmenin sıfır olmasından mı kaynaklanıyordu?
Evet, bu aslında bir tabaka rekabetiydi. Kemalistler seçkindi. Ve alt tabaka bunu bağdaştıramadı. Aslında bir ihtilal olduğunda her zaman büyük yaralar kalır. Her yerde bu böyledir. Türkiye'deki ihtilalde de bir takım yaralar açıldı. Ama şimdi kapanıyor. Bağdaşma süreci şimdi yapılıyor.

40 yıldır tesbih çekerim kızımın adı Ankara
Türk usulü:
Kanada'daki evimde Türk yemeği yapıyoruz. En çok da patlıcan yemeklerinizi seviyorum. Türk edebiyatını, uzun havalarınızı çok seviyorum.

Eski dostlar: Ben Türklerin eski tüfek solcularını severdim. Onlar gerçekten daha iyiydi. Aziz Nesin, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Ruhi Su en sevdiklerimdi.

Ankara: Büyük kızımın orta ismi. Yaratıldığında Türkiye'deydik ve isim olarak çok hoşuma gitti. O sırada istanbul'da olmamıza rağmen Ankara daha yerinde bir isim olarak geldi bana. Kendisi de bu ismiyle çok övünüyor.

Tesbih: 40 yıldır tespih çekerim. Eskiden sürekli anahtarlığımla oynuyordum. Karım bir gün bunu hediye etti ve neredeyse 30 yaşımdan beri hep elimdedir.

Komplo: Türkiye komplo teorisi üretmede Arap dünyasından daha zayıf. Türkler yaşadıkları bölgelerde hep emir verendi. Asıl komplo teorileri ise başka bir ülkenin hükümranlığında yaşayan halklar tarafından üretilir. Bu konuda kimse İranlıları geçemez. Dünya seviyesinde bir numaralar.

ODTÜ: Haziran 2003'teki o protesto olayı büyük bir mesele değildi, hiç korkmadım. Ama içimi acıtan tek bir şey oldu. Söyleyeceklerim onların hoşuna gidebilirdi. Oysa duymak bile istemediler. Önyargıyla beni reddettiler. Bu beni acıttı.

Haberin Devamı