Prof. Tayyip Okiç Sempozyumu (3)

Tayyip Okiç hocamızın babası Hafız Mehmet Tevfik Efendi 1866’da doğdu. İlk tahsilini doğum yerinde yaptıktan sonra İstanbul’a gitti. 10 yıl İstanbul’da okudu. İlimden ve Kur’ân kırkatinden olmak üzere iki icazet aldı. Reformist düşüncelerinden ötürü bir ara yargılandı. Memleketine döndü. Medresede ders okuttu. Dönemindeki medrese eğitiminde bazı düzeltmeler, yenilikler yaptı. 1910 tarihinde Bosna Hersek Ulema Meclisi‘ne seçildi. 10 yıl reilsul-ulema naibliği yaptı ve 1132’de vefat etti.

Başkanlığını lütfettikleri ikinci oturumda hocam hakkında bilgi vermeyi ve bazı anılarımı anlatmayı gerekli gördüm: 9/10 Mart 1977 gecesi muhterem hocamız Prof. M. Tayyib Okiç Bey‘i kaybettik. Bosna Hersek reisul-ulema (şeyhülislâm) yardımcısı Mehmet Tevfik Efendi‘nin oğlu olan Tayyib Bey, 1902 tarihinde Saraybosna’nın Tuzla sancağına bağlı Graçanitsa kasabasında doğdu. Babasının şeyhülislâm yardımcılığına seçilmesiyle Saraybosna’ya geldi. Burada ilkokulu, rüştiyeyi ve modern ilahiyat koleji olan Okruzna Medresa‘yı bitirdi. Daha sonra İslâm Hukuku ve İlahiyat okulundan mezun oldu. Zagreb Üniversitesi Edebiyat Fakültesi‘nde Latin Dili ve Edebiyatı kursundan diploma aldı. Paris’e gitti. Sorbon Edebiyat Fakültesi‘nden lisans diploması aldıktan sonra Tunus’ta ez-Zeytune Üniversitesi‘nde Arap Dili ve Edebiyatı üzerinde ihtisas yaptı.

1934-1941 yılları arasında Saraybosna’da öğretmenlik yaptı. Bir süre Türkiye’nin Belgrat Büyükelçiliği’nde çalıştı. İkinci Dünya Savaşı patlak verince Almanlar onu gözaltına aldı. Sekiz ay gözaltında kaldıktan sonra 1945’te Türkiye’ye geldi. Beş yıl İstanbul’da Başbakanlık Arşivi‘nde araştırmalar yaptı. 1949 yılının sonlarına doğru Ankara’da İlahiyat Fakültesi kurulunca bu fakülteye öğretim üyesi olarak davet edilip hadis profesörlüğüne atandı. Ertesi yıl hadise ilaveten tefsir dersini de üstlendi. 1950’den 1969 yılına kadar tam yirmi yıl fakültede hadis ve tefsir dersleri okuttuğu gibi 1964’ten 1971 yılına kadar da Konya Yüksek İslâm Enstitüsü’nde tefsir dersleri okuttu.İlahiyat Fakültesi’nin gelişmesinde büyük emeği geçen Prof. Tayyip Okiç, Türk vatandaşı olmadığı için sözleşmeli olarak çalışıyordu. 1969 yılında sözleşmesi yenilenmediğinden İlahiyat Fakültesi’nden ayrıldı, sadece Yüksek İslâm Enstitüsü‘ndeki derslerine devam etti. Fakat iki yıl sonra orayla da sözleşmesi yenilenmedi ve bu yüzden hoca birkaç yıl açıkta kaldı. Türkiye’yi ve Türkleri çok sevdiği için buradan ayrılmak istemiyordu. Bundan dolayı gerek Avrupa’dan, gerek Arap ülkeleri üniversitelerinden kendisine gelen teklifleri kabul etmedi. Sıkıntı içinde yaşamak pahasına da olsa bu memlekette kalmayı, hatta bu topraklar içinde ölmeyi tercih ediyordu.