Bazı bakışlar insanı etkiler

Soru: Sayın Hocam, nazar nedir?Nazar boncuğu takmak, bu boncuktan medet ummak Allah'a şirk koşmak mıdır?

Cevap: Nazar vardır. Bazı gözlerin bakışları, baktıkları insanı veya nesneyi etkiler. Hz. Peygamber, "Göz değmesi haktır, kaderi geçen bir şey olsaydı, nazar (göz değmesi) kaderi geçerdi (yani göz değmesi kaderi geçemez, her şey kaderle olur). Yıkanmanız istenince yıkanınız (gözü değen kimseden, uzuvlarını yıkaması istenirse yıkansın çünkü onun uzuvlarının suyuyla göz değmiş olan kimse yıkanır, bu suretle iyi olur) buyurmuştur" (Buhârî, Tib: 36, Libâs: 86; Müslim, Selâm: 41, 42; Ebû Dâvûd, Tıb: 15; Tirmizî, Tıb: 19; İbn Hanbel, Müsned: 1/274)

Allah'ın Elçisi (s.a.v.), Hasan ile Hüseyn'e nazar değmemesi için, "Her türlü şeytandan, zararlı şeylerden ve kem gözlerden bütün kelimeleri yüzü hürmetine Allah'a sığınırım" şeklinde dua ederek Allah'a sığınırdı (Buhârî). Hz. Ayşe'nin nazar değmesine tedavi olarak, nazar değen kimsenin abdest almasını, kendisine nazar değmiş olanın, nazar değdirmiş olanın abdest suyuyla yıkanmasını öğütlediği rivayet edilmiştir ( Ebû Dâvûd, Tıb: 15)

Hasan-ı Basrî'den gelen rivayete göre de göz değmesinin çaresi, Kalem Suresi'nin 51-52'nci ayetlerini okumaktır: "Ve in yekâdullezîne keferû le yuzlikuneke bi ebsârihim lemmâ semiuzzikre ve yekulune innehu le-mecnun vema huve illâ zikrun li'l-âlemîn: O inkâr edenler Zikr (Kur'ân)'ı işittikleri zaman, neredeyse seni gözleriyle devireceklerdi. 'O mecnundur' diyorlardı. Halbuki o, âlemler için uyandan başka bir şey değildir."

Yaşanan olaylar
İslâm alimleri içinde nazar değmesini kabul etmeyenler varsa da gerek aktarılan hadisler, gerek bu konuda gözlemlenen ve yaşanan olaylar, bunun gerçek bir yanı olduğunu kanıtlar. İmam-ı Râzî, nazar değmesi olayını şöyle açıklar: İnsan bir şeyi beğendiği zaman ya hoşuna gittiği için o şeyin kalmasını ister ya da ondan rahatsız olur, sahibinin elinden çıkmasını ister.

Her iki istek de ruhta ısınma meydana getirir. Ama ruhun ısınma derecesi aynı değildir. İşte bu algıların etkisiyle oluşan ısınma, gözden, beğenilen nesneye doğru bazı parçaların (ışınların) akmasına neden olur. Gözden yansıyan bu parçalar (ışınlar), beğenilen şeyi zehir veya ateş gibi etkiler.

"Demek ki öfkenin bedende bir hükmü olduğu gibi gözlerin de bakışlarına göre karşılarındakine iyi veya kötü bir hükmü, etkisi olur. Kimi elektrik gibi dokunur, çarpar, mıknatıslar, manyetize eder, kimi meclûb olur, kimi de aldığı teessürle (etkilenmeyle) hasedinden bir ğayze (kine) düşer, türlü türlü suikasta kalkışır ki bunun hangisi olursa olsun hedefine erdiği surette isâbet-i ayn (göz değmesi) veya nazar tabir olunur" (Hak Dini Kur'ân Dili: 7/5305).