Suçta ‘af’dopingi
MHP’nin af teklifi tartışma yaratırken, yapılan bir araştırmaya göre cezaevindekilerin yüzde 25’i nasıl olsa affedilirim güvencesiyle suç işliyor
Türkiye son günlerde hararetle mahkumlara yönelik affı tartışıyor. Son olarak 2000 yılında kamuoyunda ‘Rahşan Affı’ olarak bilinen ‘Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası’ çıkmıştı. 18 yıl sonra tekrar gündeme gelen af için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, vicdana uygun hale getirilmesi yönünde bir çalışma yapıldığını açıkladı.
Hakim, savcı, polis, mahkum
Af konusunda sınırlı sayıda akademik çalışma bulunurken, Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanı İbrahim Hakkı Seydioğulları’nın anketi en iyi örneklerden biri olarak gösteriliyor. Seydioğulları’nın 2006’da Polis Bilimleri Dergisi’nde yapılan ‘Türkiye’de Ceza Afları ve Afların Toplum Üzerindeki Etkileri: Ankara’da Af Konulu Anket Çalışması ve Analizi’ başlıklı yüksek lisans tezine Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde görev yapan çeşitli rütbede polisler, Ankara Adliyesi’nde görev yapan savcı ve hakimler, Ankara Barosu’nda görev yapan avukatlar, 22. dönem milletvekilleri, Ankara Ulucanlar Cezaevi’ndeki tutuklu ve hükümlüler ile vatandaşlardan oluşan 1.300 kişi katıldı.
Affa karşılar
Çalışmaya göre ankete katılanların yüzde 72.3’ü affa karşı olduğunu söylüyor. Affa en fazla karşı çıkanlar yüzde 97,1’lik oranla savcılar olurken, tutuklu ve hükümlülerin yüzde 77’si yeni bir affı onaylıyor. ‘Ceza aflarının nasıl olsa ben de affedilirim güvencesi’ verdiği önermesine katılımcıların yüzde 66,2’si katıldığını bildiriyor. Bu oran tutuklu ve hükümlülerde yüzde 24,7 olarak gerçekleşiyor.
Cezalar caydırıcı değil
Cezaların caydırıcılığı engellediğine ilişkin önermeye ise tutuklu ve hükümlülerin yüzde 48’i katıldığını söylüyor. Yargılamaları yapan hâkimlerin yüzde 97,6’sı cezaların caydırıcı olmadığını belirtiyor. Seydioğulları bu noktada suç işleyenlerin yüzde 48’inin cezaların caydırıcı olmadığını söylemesini ‘küçümsenecek bir tespit değildir’ diyerek değerlendiriyor. Aftan yararlananların çoğu yeniden suç işler önermesi yüzde 72 oranında kabul görmüş. Tutuklu/hükümlülerin bile yüzde 48’i önermeyi desteklerken, polislerin yüzde 94,2’si ‘cezaevinden çıkanlar yeniden geri döner’ diyor.
Kader mahkumu değiller
Ankete katılanların yüzde 66,8’si kader mahkumu tanımlamasını kabul etmeyip, kader/suç ilişkisini reddediyor. Araştırma grubunun yüzde 24,6’sı kaderde yazılıysa suç işlenir diyor. Kader/suç ilişkisine en fazla destek veren araştırma grubu ise yüzde 50,8 ile tutuklu ve hükümlüler oluyor.
