SSK ihale açmıyor sanki sipariş veriyor

SSK'nın pahalı ilaç alımıyla trilyonlarca lira zarara uğratılması, ilaç firmalarınca Kamu İhale Kanunu'na bağlanıyor, oysa zarar yasadan değil, yasaya aykırı davranmaktan kaynaklanıyor.. SSK İstanbul Satın Alma Müdürlüğü'nün 22 Aralık 2003'te çıktığı 27 grup etken maddeli ilaç ihalesinde açık ihale usulü açıkça ihlal edildi. Sadece etken madde yazılarak rekabet ortamı yaratılması gerekirken SSK, hazırladığı ilaç listesinde neredeyse piyasadaki her ilacın bütün formlarını tek tek tarif ederek firmaların dilediği fiyatı dayatmasına zemin hazırladı. Böylece adeta ilaç ismi verilerek çıkılan ihalede firmalar da fiyatlarını rekabete gerek kalmadan kuruma olduğu gibi kabul ettirdi. Oysa aynı firmalar aynı ilaçları aynı tarihlerde özel depo ve hastanelere çok daha ucuza sattı.

Herkes memnun edildi
SSK, 22 Aralık ihalesini duyururken 27 grup etken maddeli ilaç için 138 maddelik bir liste hazırladı. Listede, ilaçların piyasadaki formuna ilişkin her firmayı memnun edecek ayrıntılar vardı. SSK, ihtiyacı olan ilacı etken madde adıyla belirtip ihaleye çıksa firmalar da kendi ilacını satabilmek için fiyatları aşağıya çekecekti. Ancak buna hiç gerek kalmadı, çünkü SSK, hastalığın tedavisinde aynı etkiyi gösterecek ilaçları bir grup altında sıralamak yerine, örneğin aynı etken maddenin 50, 100, 125, 240 ve 250 ml'lik formlarını kaçar kutu almak istediğini bildirdi. Böylece bir ilacı farklı formlarda üreten 5 firma, her biri o grupta tek ilaçmış gibi ihaleye katılarak teklif verdi. SSK'nın bu yöntemi, Kamu İhale Kanunu'nun açık ihale usulüne aykırı. Açık ihale, bütün isteklilerin teklif verebildiği bir sistem ve ihaleye çıkan kurumun da mal ya da hizmeti en ucuz tekliften satın almasına olanak sağlıyor. Yasanın diğer iki ihale şekli "belli istekliler arasında" ve "pazarlık usulü" ihale.

Sanki firmalar hazırlanmış
1 Ağustos Pazar günü Vatan'da yayımlanan "Tek kalemde 9.5 trilyon" başlıklı haberde, Roche firması adına 22 Aralık'taki ihaleye katılan Beşer Ecza Deposu'nun Roche'tan aldığı fatura ile SSK'ya kestiği faturalara yer verilmişti. Neorecormon adlı kanser ilacının 2000'lik versiyonunu 88 milyona alan depo, ihalede aynı ilaca 230 milyon lira teklif vermişti. Oysa aynı etken maddeli (eritropoietin) grupta kanser ve diyaliz hastalarında kullanılan bu ilacın muadili olan Eprex de vardı. Ama liste öyle bir hazırlanmıştı ki, Neorecormon'un 1000, 2000 ve 5000'lik versiyonları tek tek tarif ediliyor ve tek teklif gibi görünmesi sağlanıyordu. Muadili Eprex için de durum aynıydı; Eprex'in piyasadaki versiyonları sıralanıp kaçar kutu alınacağı bildiriliyordu. Sipariş gibi ihale sonucunda SSK, dağıtımını Santafarma ilaç firmasının yaptığı Eprex'in 6 farklı formundan toplam 38 bin 450, Roche'a ait Neorecormon'un 3 farklı formundan da 45 bin 550 kutu satın aldı.

SSK yetkililerinin "Ne yapalım bu ilaç tek, almayalım da hasta ölsün mü?" savunması işte bu ihale oyununa dayanıyor.