Sigortalı kadınlara 4 yıl erken emeklilik geliyor
Kadınların doğum borçlanma hakkı kolaylaştırılıyor. Yeni düzenleme ile 2 çocuğu olan SSK’lı kadınlar her bir çocuk için 2 yıl toplamda en fazla 4 yıl borçlanabilecek. Geriye dönük 11 bin 680 TL borçlanma yapan 2 çocuklu kadınlar, 4 yıl erken emekli olabilecek.
Hükümetin 2007’de çıkardığı Sosyal Güvenlik Yasası’yla kadınlara getirdiği “doğum borçlanması hakkı” kolaylaşıyor. 1 Ekim 2008’den beri uygulanan, ancak koşullarının zorluğu nedeniyle çok sayıda kadının yararlanamadığı düzenlemenin esnetilmesi kararı alındı. Mevcut düzenlemede yer alan her bir çocuk için 2 yıl borçlanma hakkı, tüm 4/a kapsamındaki, yani SSK’lı kadınlara uygulanacak. Buna göre örneğin 2 çocuğu olan SSK’lı kadın, geriye dönük borçlanarak, her çocuk için 2 yıl, toplamda 4 yıl sigortalılık süresi kazanmış olacak. Ayrıca geriye doğru borçlanma yapan ve sigorta başlangıç yılını daha geriye çeken kadınların emeklilik yaşı da düşebilecek.
Bu gelişme yaklaşık 3 bin kadın çalışan için müjde anlamına geliyor. Halen doğum borçlanması için SGK’ya müracaat etmiş 2 bin 800’ü aşkın kadının bu talebi, şartları taşımadıkları gerekçesiyle reddedilmiş durumda. Bu yüzden kurumla sigortalı kadınlar arasında yüzlerce dava var. SGK’nın uygulamayı esnetme kararının da söz konusu dava süreçlerinden kaynaklandığı belirtiliyor.
SSK Genel Müdürü İbrahim Ulaş, genelgenin en kısa sürede kurumun internet sitesinde yayınlanacağını söyledi. Ulaş, getirilen kolaylığın hem 4 yıl sigortalılık süresi kazanmayı sağlayacağını, hem de emeklilik yaşını düşüreceğini belirtti. Ulaş, halen 1 Ekim 2008’den bu yana 2.871 kadının borçlanma talebinin fiili olarak sonuçlandığını da söyledi.
Mevcut yasayla sigortalı kadınlar, en fazla 2 çocuk için, çocuk başına 2 yıl olmak üzere doğum borçlanması yaparak 4 yıl erken emekli olabiliyor. Ancak SGK, yasadaki bu hükmü uygulamak için bazı koşullar arıyordu. Buna göre SGK, kadın sigortalının, SSK hizmet akdine dayalı çalışıyor olmasını, işten ayrılmışsa, işten çıktıktan sonraki 300 gün içinde doğum yapmış olmasını, doğum sebebiyle işten ayrılmış olmasını, doğum borçlanması yapılacak sürede adına prim ödenmiş olmamasını ve çocuğunun yaşıyor olmasını şart koşuyordu. Böylece yasada doğum yapan SSK’lı kadına 2 çocuk için 2’şer yıllık borçlanma hakkı varken, SGK, SSK’lı iken çalışan kadına hak tanınmıştı.
Yasada ‘işten ayrıldıktan sonraki 300 gün içinde doğuranlar borçlanabilir’ diye bir hüküm yokken, SGK ya çalışırken doğur veya işten çıktıktan sonraki 300 gün içinde doğurursan borçlandırırım, diyordu. Yine yasa ilk doğumundan sonra 2 yıl işe gitmeyen kadın tekrar hamile kalırsa, yani sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yaparsa yasa bu kadının da borçlanabileceğini söylerken, SGK bunu kabul etmiyordu.
Çocuğun doğum tarihi maaşı etkileyecek
Asgari olarak 4 yıllık borçlanma bedeli 11 bin 680 lira olarak hesaplanıyor. Bu parayı ödeyen haktan yararlanacak. Tutarın bir ayda ödenmesi gerekiyor. Doğum borçlanmasından yararlanmak için SGK’ya ödenecek günlük borçlanma bedeline de her kadının kendi durumuna göre karar vermesi öneriliyor. 8-52 lira arasında değişen günlük borçlanma tutarının, maaşa etkisinin olabilmesi için uzmanlar uyarıyor: “Doğurma tarihi 1990’dan önce ise maaşa etkisi olmayacak. O yüzden en düşük tutardan borçlanılabilir. Doğurma yılı 1990-1999 arasında ise borçlanma için günlük 12 liralık borçlanma tutarı ödenmeli. Çocuğunu 1999’dan sonraki dönemde doğurduysa, 52 lira ödenmeli.”
