Otomotiv devi iflasın eşiğinde

Bir zamanlar dünyanın en büyük
otomotiv şirketi olan ABD'li General Motors (GM), iflasın eşiğine geldi.

ABD'nin ekonomik gücü ve dinamizmini temsil eden GM, 1908'de William C.

Durant tarafından kuruldu. Şirketin uzun süre patronluğunu yapan Alfred P. Sloan,
GM'yi kurumsal bir simge haline getirdi.

Merkezi, ABD otomotiv şirketlerinin kalbi sayılan Detroit'de bulunan GM,
34 ülkede otomobil ve kamyon üretiyor, 244 bin 500 kişiyi istihdam ediyor ve 140
ülkede araç satıp servis olanağı sağlıyor.

Bünyesinde Buick, Cadillac, Chevrolet, GMC, GM Daewoo, Holden, HUMMER,
Opel, Pontiac, Saab, Saturn, Vauxhall ve Wuling gibi markaları bulunduran GM,
geçen yıl 8,35 milyon adet otomobil ve kamyon sattı.

ABD şirketin en büyük piyasası olurken, ABD'yi Çin, Brezilya, İngiltere,
Kanada, Rusya ve Almanya takip ediyor. GM grubuna bağlı "OnStar" araç güvenliği
ve bilgi servisleri açısından sanayi lideri konumunda bulunuyor.

Güney Kore'de GM Daewoo'un çoğunluk hissedarı olan Fostering Global
Partnerships and Consumer RelationshipsGM, güç aktarım üniteleri üretiyor ve
Japonya'da Suzuki ve Isuzu ile işbirliği yapıyor.

Chrysler, Daimler, BMW ve Toyota ile ileri teknoloji alanında işbirliği
yapan GM, Toyota, Suzuki, Çin'den Shanghai Automotive Industry, Rusya'dan AVTOVAZ
ve Renault gibi birçok otomotiv üreticisi ile de ortak araç üretiyor.

-1980'LERDEN BU YANA PİYASA DEĞERİ DÜŞÜYOR-

Küresel ekonomik krizin araç satışlarına darbe vurduğu GM, aslında
1980'lerden bu yana pazar payını kaybediyor.

Geçen yıl 30 milyar dolar kaybeden şirket, yüksek üretim maliyetlerinin
yanı sıra kredi piyasaları ve tüketici harcamalarındaki çöküşle iflasa
sürüklendi. GM, ayrıca, tüketiciler yakıt tasarruflu araçları tercih etmeye
başlarken, fazla yakıt tüketen araçları üretmekten vazgeçme konusunda da yavaş
davrandı.

Geçen yıl GM'den daha fazla araç satan Japon otomobil üreticisi Toyota,
77 yıldır ilk kez GM'yi tahtından etti. GM, bugüne kadar 20 milyar dolarlık
devlet yardımı aldı.

GM'nin Avrupa birimine bağlı Opel şirketinin gelecekte Avusturya ve
Kanada ortaklığıyla kurulan Magna International şirketi tarafından devralınması
konusunda da anlaşma sağladı. Alman hükümeti anlaşma gereği, Opel'i desteklemek
amacıyla Magna'ya 1,5 milyar avro kredi verecek.

-CHAPTER 11 (İFLAS KORUMA) SÜRECİ-

GM'deki üst düzey yöneticiler, hukuki gözetim altında tamamen yeniden
yapılanma için son hazırlıklarını yapıyorlar.

"Chapter 11" olarak adlandırılan iflas koruma (iflasın ertelenmesi)
başvurusunda bulunacak GM, bu süreçte başarısız olursa Lehman Brothers ile
telekom devi WorldCom'un çökmesinden sonra ABD tarihinde iflas eden 3. büyük
şirket olacak.

ABD'de iflas koruma hükümlerine göre, iflas korumasına başvuran ve bu
kararı aldıran şirket, tüm maddi yükümlülüklerini mahkeme garantisi altında
ertelerken, faaliyetlerini yeniden yapılandırarak düzlüğe çıkma fırsatı
yakalıyor. İflas koruması altındaki şirketin kaderini İflas Mahkemesi'nin aldığı
kararlar belirliyor. İflas koruması şirketlere borçlarını ertelemek, işçi
çıkarmak veya ücretleri düşürmek gibi birçok avantajı da beraberinde getiriyor.

GM, iflas koruma başvurusuyla 90 gün içerisinde "başarılı bir yeniden
başlangıç yapmak için önünde kalan son engelleri temizlemeyi" amaçlıyor.

"Yeni" GM, iş planını uygulamak için "eski" GM'nin varlıklarının
neredeyse tamamını alacak ve hükümet GM'ye verdiği kredilerin büyük bölümünden
feragat edecek.

ABD Hazinesi, iflas koruma sürecinde GM'ye yaklaşık 30,1 milyar dolar
kredi verecek. Hazine'nin daha sonra GM'ye ek yardım sağlaması beklenmiyor. ABD
hükümeti GM'nin 8,8 milyar dolar tutarındaki borcunu üstlenecek ve daha fazla
kredi desteği karşılığında yeni GM'in yaklaşık yüzde 60 hissesini ve imtiyazlı
hissesini devralacak.

Kanada ve Ontario hükümetleri de GM ve yeni GM'ye 9,5 milyar dolar borç
verecek, 1,7 milyar dolar borcunun yanı sıra yeni GM'den imtiyazlı hisse ve yüzde
12 oranında hisse alacak. Kanada hükümetinin bir yönetici seçme hakkı olacak.

"Yeni" GM, Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası üyesi emeklilerin
sağlık harcamalarını karşılayacak "Gönüllü Personel Yardım Sandığı" (VEBA)
kuracak. VEBA, yeni GM'nin yüzde 17,5 hissesini alacak ve VEBA'ya ek olarak yüzde
2,5 hisse verilmesi garanti edilecek. VEBA, oy hakkına sahip olmayan pasif rol
biçilen bir yönetici seçecek.

ABD Hazinesi'nin ise yönetici atama hakkı olacak.

Saatlik çalışan işçiler ile maaşlı işçilerin emekli aylıkları yeni GM'ye
transfer edilecek. Çalışanların maaşları, ücretleri ve diğer ödemeleri iflas
koruma sürecinde ödenecek.

GM iflas korumada, küresel işgücünün yüzde 34'ünü temsil eden 21 bin
kişiyi işten çıkarmayı ve bayi sayısını da 2 bin 600'e düşürmeyi planlıyor.

ABD'de Chevrolet, Cadillac, Buick ve GMC markalarına odaklanmayı
planlayan GM, yıl sonunda aşamalı olarak Pontiac markasını üretimden kaldırmayı
amaçlıyor.

Bu arada Geçici Hissedarlar Komitesi sözcüsü Elliot Sloane, GM'nin
hisselerinin yüzde 54'ünü temsil eden yatırımcıların, teminatsız hisseleri
karşılığı yeni oluşturulan şirkette yüzde 10 hisse değişimi ve daha sonra daha
fazla hisse verilmesinin garanti edilmesi konusunda anlaşıldığını bildirdi.

UAW ise geçen hafta tasarruf tedbirleri uygulamayı kabul etti.