Osmanlı mensupları nasıl öldü?
.
Patrona Halil böyle öldürüldü!
28 Eylül 1730 günü başlayan isyan ile padişah III. Ahmed'i tahtan indirip, I. Mahmud'u tahta çıkaran Patrona Halil'in ölümü tarihteki yerini böyle aldı.
(Jean-Baptiste van Mour tarafından çizilen Patrona Halil resmi)
Asiler daha önceki devirden elde kalan en önemli binaların bulundugu Saadabat'daki köşkleri yakıp küle döndürmeyi arzu etmekteydiler. Fakat I. Mahmud bu yangına izin vermedi. Ama yine de buraların yıkılmalarına engel olamadı.
I. Mahmud ayaklanma elebaşılarını birer görevle İstanbul'dan uzaklaştırmayı denedi. Patrona Halil Yeniçeri Ağası tarafından yapılan 10 bin altın maaşla nerede isterse vali olması teklifini reddedip; amacının mal, mülk ve unvan edinmek olmadığını ve bozuk düzeni kaldırmak ana hedefi olduğunu belirtti.
Güvenilir adamları aracılığıyla I. Mahmut, Kapıkulu asker ocaklarındaki isyancıları ve Patrona Halil etrafındaki kalabalığı kendi safına çekmekte biraz başarı kazandı. Patrona Halil, Şeyhülislam ve kazaskerin kefil olmaları ile bu yoldaşlarının ayrılmasını kabul etti.
Fakat yine bir ay boyunca Patrona sık sık Etmeydanı karargahından ayrılıp silahlı olarak Sultan'ın huzuruna çıkıp istek ve önerilerde bulunmakta ve ayrıca çarşı pazarda denetimde bulunmaktaydı.
Kasım 1730 ortasında (çoğu Arnavut asıllı olan) Patrona Halil erkanı ile kapıkulu askerleri arasında, özellikle Patrona Halil erkanına sağlanan ayrıcalıklardan doğan hoşnutsuzluk dolayısıyla, uyuşmazliklar başladı.
Bunu önlemek için Patrona Halil Sadaret Kaymakamı görevini yüklenmek istediğini Sultan'a bildirdi. Bunun zararını anlayan Sultan hemen Kaptan-ı Derya Canım Hoca Mehmed Paşa'ya bir plan hazırlatıp uygulamaya koydu.
23 Kasım'da genel gündemli bir Divan-ı Hümayun toplantısı hazırlanıp Patrona Halil ve bütün erkanı bu toplantıya çağrıldı.
Burada 25 Kasım'da bir gizli toplantı yapılması kararlaştırıldı. Bu gizli toplantiya gelen Patrona, erkanı ve muhafızları birbirinden ayrıldı.
Patrona Halil, saray çalışanlarından birinin kendine gönderdiği yazıyı,okuma yazması olmadığı için, okuyamamıştır. Kağıtta "Sakın saraya gelme" yazmaktadır. Ancak Patrona, kendisine bir şey danışılacağını zannederek gitmiştir.
Silahlarından arındırılan Patrona Halil ve erkanı Sünnet Odası'ndan alınarak bir baskınla öldürüldüler. Dışarıda bekleyen muhafızlar ise birer ikişer ayrı ayrı idam edildiler.
Enderun avlusu ve Sofay-i Hümayun bir savaş meydanına döndü. Patrona, erkanı ve mufahızlarının kelleleri ve cesetleri Saray'dan arabalarla çıkarılınca zorba kalabalıkları da hemen dağıtıldı.
İstanbul sıkı bir denetime alındı. Özellikle hamamlarda çalışıp yaşayan Arnavutlar dağıtıldı.
2.000 kişi yakalanıp ya idam edildi ya da Anadolu'ya sürgüne gönderildi.
Böylece 25 Kasım'dan hemen sonra Patrona Halil isyanı kalıntıları sona erdirilip I. Mahmud'un gerçek saltanatı başladı.
1493 - 1536 Pargalı İbrahim Paşa Pargalı, Makbul, Frenk, öldürükten sonra ise Maktul İbrahim Paşa... Ölümüyle ilgili birçok neden öne sürülmektedir. Avusturya ile 1533 yılında yapılan barış görüşmeleri sırasında elçilere, devletin kudretinden bahsettikten sonra kendi gücünü de duyunca ürkebileceğimiz büyük kelimelerle vurgulamıştır
"Bu büyük devleti idare eden benim; her ne yaparsam, yapılmış olarak kalır. Zira bütün kudret benim elimdedir..." diye başlayan konuşması daha da sertleşerek devam eder. Gücünü en az Kanuni Sultan Süleyman kadar gören Pargalı İbrahim Paşa, bu gücünü göstermesiyle de kendini idama sürüklemişti.
Pargalı İbrahim Paşa'nın ölümünde, Hürrem Sultan'ın da büyük rol oynadığı rivayet edilir. Sebebi ise, Hürrem Sultan'ın kendi oğlu olmayan Mustafa Şehzade'yi Pargalı İbrahim Paşa'nın desteklemesinden kaynaklı olduğu söylenegelir.
Pek çok tarihçi, yabancı elçilerin İbrahim Paşa ile görüşmelerine ilişkin hazırladıkları raporlarından yola çıkarak, onun iktidar hırsıyla birçok kararı kendi başına buyruk verdiği savında bulunmaktadırlar. Bu nedenle, 1536 yılında gücünden kaygılanan Kanuni Sultan Süleyman'ın emri ile boğdurulduğu iddia edilmektedir.
1496 - 1538 veya 1582 Hatice Sultan
Tarihçiler, Hatice Sultan'ın ölümüyle ilgili iki çok farklı tarih vermekte.
1- Hatice Sultan'ın, İbrahim Paşa'nın ve çocuklarının öldürülmesine daha fazla dayanamayarak 1538 yılında ya da;
2- İlkinden çok farklı olarak, daha uzun yıllar yaşayıp 1582 yılında gözlerini kapandığını söylüyorlar.
Hatice Sultan'ın çocuklarının akıbeti de babaları Pargalı İbrahim Paşa gibi olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman, İbrahim Paşa'yı boğdurttuktan sonra, neslinin devam etmemesi için çocuklarını da öldürtmüştür.
1489 - 1588 Mimar Sinan Mihrimah Sultan'a olan aşkını tarihe yazdı ama Sultan'a hiç yaklaşamadı.
Mimar Sinan 99 yaşında susuz bir evde öldü. Onu tanıyan, meziyetlerini bilen tüm hanedan göçüp gitmiş, yeni nesil saraya gelmişti. Ancak, İstanbul'a dört bir yandan su getiren, memlekete 40 çeşme diken, dahi Mimar, Sinan'a Kanuni Sultan Süleyman'ın jest olarak evine döşediği çeşme, yeni nesil hanedan üyelerinin "olur mu öyle şey" söylemleriyle geri alınmıştır. Sessiz sakin bir şekilde aramızdan ayrılan Mimar Sinan, memlekete de çok büyük eserler bırakmıştır.
1360 - 1403 Yıldırım Bayezid Yıldırım Bayezid, 43 yaşındayken, Akşehir'de, nedeni hâlâ bilinmeyen gizemli bir şekilde ölmüştür.
Bazı kaynaklar, Timur'un elinde Orta Asya'ya doğru götürülürken, en yakınlarından uğradığı ihanete dayanamayarak hastalandığını, Timur'un kendisinin esaretine son vermesinden sonra tedavisi için geri gönderildiyse de kısa zaman sonra vefat ettiğini söylüyor.
Başka bir kaynakta hastalığının ilerleyen romatizma ve bronşit olduğunu ve bu sebeple vefat ettiği belirtiliyor. Diğer kaynaklarda ise esarete dayanamayıp intihar ettiğini aktarılıyor.
1515 - 1553 Şehzade Mustafa Şehzade Mustafa, saflığının ve cehaletinin kurbanı olmuştur. Şehzade Mustafa'nın, babası Kanuni Sultan Süleyman hayattayken onun tahtına göz diktiği söylenmektedir.
Şehzade Mustafa, kendi yakınlarındaki devlet adamları tarafından kandırılmıştır. Devlet adamları, şehzadeye "Hünkârımız tahtı size bırakacak lakin Rüstem Paşa buna engel oluyor. Siz en iyisi sakal bırakın ve tuğ dikin ki babanız niyetinizin olduğunu anlasın ve tahtı size bıraksın."
Ancak, bilinir ki, taht sırası öyle, "Niyeti var bizim şehzadenin demek ki, o zaman ben artık yerimi ona devredeyim..." diye ilerlemez. Sakal bırakmak ve tuğ dikmek de şehzadelere yasaktır. Çünkü sakal bırakmak ve tuğ dikmek padişah alametleridir.
Bu iki alameti de kandırılırak yerine getiren Şehzade Mustafa, tahtta gözü olduğunu dile getirmiştir. Bunları öğrenen Sultan Süleyman, güvendiği din alimlerine şu soruyu sordu: "Bir köle, efendisinin parasını irtikap etti ve ona karşı tuzak kurdu... Bu durumda ne yapılması gerekmektedir?" O dönemin alimlerinden Mehmet Ebussuud Efendi ise Sultan Süleyman'a şu cevabı vermiştir:
"Bu durumda köleye ölünceye kadar işkence yapılması uygundur." Bu ifadeye göre, Şehzade Mustafa'nın devletin nizamı için katledilmesi münasiptir özeti çıkarılmaktadır. Şehzade birkaç zaman sonra, atıyla Padişahın makamına gelir. Şehzade Mustafa, babasının elini öpmek üzere otağ-ı hümayuna girdiğinde karşısında yedi dilsiz cellat onu karşılar ve hemen üstüne atılarak boğmaya çalışırlar.
Şehzade Mustafa onların elinden kaçar ancak, dönemin güreşçilerinden Zal Mahmud, yetişerek şehzadeyi boğar. Bazı rivayetler, bu anları Süleyman Sultan'ın çadırından izlediğini söyler.
Pîrî Reis - 1554 - Kahire Ünlü haritacı ve denizci Piri Reis seksen yaşlarında iken Mısır'da idam edildi.
Osmanlı Devletinin Süveyş donanmasına ait otuz kadar gemi ile Hint okyanusuna açılan Piri Reis Maskat açıklarında kendisinden iki kattan daha fazla gemiye sahip Portekiz donanmasını mağlup etti ve Maskat'ı ele geçirdi. Kurtulabilen Portekizliler Hürmüz adasındaki Hürmüz kalesine sığındılar.
Bu arada Portekizlilerin büyük bir donanma ile bölgeye yaklaştığı ve Basra körfezini kapatmayı planladıkları haber alındı. Piri Reis bakım ve onarım yapılan donanmasını hazır olmadan denize açılmasını istemedi. Bölgede mahsur kalmamak için donanma ve askerleri geride bırakarak acil olarak üç gemi ile sıkıntılı bir şekilde Süveyş tersanesine donanma merkezine döndü.
Ne yazık ki, Basra valisi Ramazanoğlu Kubad Paşa Piri Reis hakkında şikayetini Mısır valisine iletmişti. Mısır valisi onu tutukladı ve konuyu divana iletti. Şikayet konularından en önemlisi Piri Reis'in Hürmüz muhasarasını kaldırması ve donanmayı bırakıp gitmesi suçlaması idi. Piri Reis'in gerekli bakımdan geçmemiş donanmanın Hint okyanusuna açılmasının çok sakıncalı olduğu şeklindeki savunması dikkate alınmadı. Hakkında idam kararı verilen bu ünlü haritacı ve denizci Piri Reis seksen yaşının üzerinde iken Kahire'de idam edildi ve malları müsadere olundu.