Pax Americana

Kavramın orijinali Pax Romana'dır, yani Roma Barışı. Roma İmparatorluğu'nun "bilinen" dünyanın büyük bölümü üzerinde kendi diliyle, kendi yasalarıyla, kendi adetleriyle ve tabii ki büyük askeri gücüyle egemenlik kurmuş olduğu dönemi anlatır. Milattan önce 80 yılında, Romalılar ve Roma yavaş yavaş yayılma aşamasındaydı. Yunan Kralı Mitridat. o günkü Yunanistan ve Ön Asya topraklarında büyük bir operasyon hazırladı ve gerçekleştirdi, amaç yayılan Romalıları kendi egemenlik alanından kovmaktı. Büyük bir kıyım başladı ve 80 bin Romalı öldürüldü. Bu Roma'nın "11 EylüP'ü idi, Roma bu düşmanlığı anlayamıyordu. Bir süre sonra Roma İmparatorluğu kendi kurallarıyla ilerlemeye başladı. İlerledi ve dünyanın en büyük egemen gücü oldu. Akdeniz'in bütün çevresi ve Batı Avrupa artık Roma idi. Bilinen dünyanın biraz ötesinde, Doğu Avrupa'da ise Barbarlar vardı. Roma bilinen dünyaya egemendi, dili Latince de bilinen dünyada egemendi. Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, Rumence hep Latinceden türediler. Roma kültürüyle de öndeydi, kanunlarıyla da; Roma, hukukuyla egemen olduğu toplumların hepsinin ilerisindeydi. Bu egemenlik 200 yıl kadar sürdü.

"Hiper güç" ve dünyanın 'çapı'
11 Eylül öncesi Amerikan toplumunun dünyaya bakışını, 11 Eylül şaşkınlığı ve dehşetini ve sonra yaşananlan arka arkaya getirenler 2 bin yıl önce Pax Romana'nın, Roma Barışı'nın kurulmasını hatırlatıyorlar. Roma'dan sonra başka imparatorluklar "dünyanın egemenleri" oldular. Ama o dönemlerde, dünyanın Romalıların sandığı kadar küçük olmadığı artık anlaşılmıştı ve hiç kimse Romalılar gibi kendisinin bütün dünyanın hakimi olduğunu düşünmüyordu. 15-17'inci yüzyıllarda Osmanlı ve İspanyol imparatorlukları vardı. Sonra Hollandalılar daha uzak topraklarda, Asya'nın ve Afrika'nın diplerine kendi imparatorluklarını genişlettiler. Daha sonra İngilizler donanmalarıyla geldiler, herkesin önüne geçtiler. Amerika'nın kendisinden önceki imparatorluklar gibi sömürgesi olmadı. Uzak topraklardaki askeri girişimleri hep hüsranla sonuçlandı. Sadece küçük arka bahçesinde, Latin Amerika'da başarılı oldu. Bugün Amerika bir süper güç olmanın ötesindedir. Kimilerine göre "hiper güç"tür. 11 Eylül travmasının ardından, dünyaya kendi kurallarını empoze edecek bir güce sahip olduğunun bilincine varmıştır ve bu gücü sonuna kadar kullanmaya karar vermiştir. Amerika'nın askeri bütçesi şu anda, kendisinden sonra gelen ve askeri açıdan en güçlü 9 ülkenin bütçelerinden fazladır. Birleşmiş Milletler üyesi 190 ülkenin 132'sinde küçük ya da büyük bir askeri gücü, 40 ülkede üssü vardır. Amerika'nın bugünkü yönetimi, 21'inci Yüzyılı "Pax Americana Yüzyılı" yapmak için harekete geçmiştir. Ama şu anda 11 Eylül'ün henüz ikinci yıldönümündeyiz. Dünya da Romalıların sandığı kadar küçük değil.