Kurtarma planı yattı

GM, Chrysler ve Ford’u kurtarmak için hazırlanan paket Senato’da önceki gece yapılan oylamada reddedildi. Dev iflasların önünü açan bu kararla tüm dünya borsalarında hızlı düşüşler yaşandı. Başkan Bush’un sözcüsü Air Force One uçağından açıkladı: Batmalarına izin veremeyiz. Gerekirse 700 milyar dolarlık fonu otomotivcilere de açacağız.

ABD’de üç büyük otomotiv şirketini kurtarmak için hazırlanan 14 milyar dolarlık paket Senato’da Cumhuriyetçiler’in karşı çıkması nedeniyle kabul edilmedi. Haberle tüm dünyada ekonomik krizin daha da derinleşeceğine dair endişelerin artması ve borsaların hızla düşmesinin ardından Başkan Bush’un sözcüsü Air Force One uçağından bir açıklama yaparak, “otomotiv sektörünü iflasa terk etmenin sorumsuzluk olacağını” açıkladı ve 700 milyar dolarlık kurtarma paketinden otomotivcilere yardım yapılabileceğini belirtti.

ABD Başkanı George W. Bush’un sözcüsü Dana Perino, yaptığı açıklamada, otomotiv sektörünün çökmesine izin vererek ekonomiyi daha fazla zayıflatmanın sorumsuzluk olacağını, otomotiv sektöründe “hızlı bir çöküşün” ekonomide ciddi sonuçlar yaratacağını söyledi. Beyaz Saray’ın normalde bu şirketlerin kaderine finansal piyasaların karar vermesine izin vermeyi tercih edeceğini belirten Perino, “ABD ekonomisinin şu andaki zayıf durumu göz önüne alındığında, sorunlu otomotiv şirketlerinin çökmesini önlemek amacıyla, gerekli olursa TARP’ın kullanılması dahil diğer seçenekleri düşüneceğiz” dedi.

Neden uzlaşılamadı?

Bush ve yardımcılarının bugün (dün) durumun aciliyeti konusunu görüştüğünü belirten Perino, bu konuda ne zaman adım atılacağına ilişkin bilgi vermedi. Beyaz Saray daha önce, finansal sektör için hazırlanan 700 milyar dolarlık fonun otomotiv sektörünün kurtarılmasında kullanılmasına karşı çıkıyordu. ABD Hazine Bakanlığı da otomotiv şirketlerinin batmasını önlemeye hazır olduğunu açıkladı.

ABD otomotiv üreticileri için beklenen paketin onaylanmamasının ardında Demokratlar’ın “Çalışan maaşlarını düşürün” ısrarı yatıyor. Senato’da hemen her konuda anlaşılmıştı ancak Cumhuriyetçiler, herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini belirterek üç ABD’li otomotiv devinin işçilerinin Japon otomotivcilerle aynı düzeyde maaş almasında ısrar etti. Otomotiv işçileri sendikası UAW bunu kesinlikle kabul etmedi, uzlaşmaya bile yanaşmadı. İşte paketin ipi de böyle çekilmiş oldu. Cumhuriyetçi Senatör Bob Corker yaşananları, “Anlaşmaya üç kelime ötedeydik. Her şeyi halletmiştik ve sonuca ulaşmak için üç kelime vardı” sözleriyle anlattı.

Kim ne kazanıyor?

Sadece maaşlara bakıldığında GM ile Toyota’nın işçilerine verdikleri ücretler hemen hemen aynı. GM’de çalışan bir işçinin saatlik ücreti ortalama 29.78 dolar. Bu rakam Toyota için 30 dolar olarak açıklandı. Ancak sağlık ödemeleri, primler ve emeklilik ödemeleri de eklenince ABD’li otomotiv işçilerinin aldığı rakam Japon rakiplerinin çok üzerine çıkıyor. Japon işçinin şirketine maaliyeti saatlik 48 dolarken, GM için bu rakam 69 dolar seviyesine yükseliyor. Otomotiv işçileri sendikasının 2011’de bitecek sözleşme öncesi bir maaş indirimini kabul etmemesiyle bazı Cumhuriyetçi oylarının dahi olumsuza döndüğü belirtiliyor.

GM ve Chrysler: Naktimiz birkaç hafta içinde biter

Kurtarma paketi, GM ve Chrysler’in “Naktimiz birkaç haftaya biter” açıklamaları sayesinde Temsilciler Meclisi’nde 170’e karşı 237 oyla onaylanmıştı.

Paketin yürürlüğe girmesi için gerekli son oylama olan Senato’da yapılan seçimde 60 evet oyu yeterliydi. Ancak önceki gece yapılan oylama 52’ye karşı 35 oyla sonuçlandı.

GM yönetimden 18 milyar dolar isterken, Chrysler 7 milyar dolarlık kredi talep ediyor.

Chrysler CEO’su Robert Nardelli, yıl sonunda şirketin naktinin ayakta kalabileceği en düşük seviye olan 2.5 milyar dolara gerileyeceğini açıklamıştı.

Chrysler geçen yıl Ağustos’ta Ceberus’un kontrolüne geçtiğinden beri 32 bin işçisini çıkartmıştı.

Ford’un ise devletten bir yardım talebi bulunmuyor ancak şirket gerektiğinde kullanabileceği 9 milyar dolarlık bir kredi hattı talep ediyor.

Çar, seçilemeden devrilmiş oldu

Otomotivciler için hazırlanan kurtarma paketi onaylansaydı, planı uygulayacak bir “Otomotiv Çarı” seçilecekti. Başkan Bush tarafından seçilecek bu “Çar” çok önemli yetkilerle donatılacaktı. Öyle ki eğer bu “Çar” bir otomotiv üreticisinin yeniden yapılanmak için yeterli çabayı göstermediğine kanaat getirirse şirketten yapılan yardımı geri vermesini bile isteyebilecekti. Paketin çıkmamasıyla “Çar” da seçilemeden devrilmiş oldu.

Halk karşıydı

ABD halkı otomotivcilerin kurtarılmasına baştan beri sıcak bakmadı. Geçtiğimiz Perşembe günü yapılan bir ankete göre halkın sadece yüzde 39’u Chrysler, GM ve Ford’un kurtarılması için milyarlarca dolar harcanmasını onaylarken, başka bir araştırmada ise katılımcıların yüzde 48’i otomotivciler için kurtarma paketini onaylamadığını belirtmişti.

SAVAŞA VE WALL STREET’E PARALARI VAR AMA...

Kurtarma planının Senato’da kabul edilmemesi sektörde çalışan işçileri kızdırdı. Detroit’te Chrysler fabrikasındaki işinden Mart ayında çıkarılan William Ford, “Eğer savaşa ve Wall Street’e milyarlarca dolar harcayabiliyorlarsa, o zaman üç büyüğe de yardımcı olabilir. Buna ihtiyacımız var” dedi.

3 milyon kişinin işi tehlikede

Detroit’li üç dev, ABD’de toplam 239 bin kişi istihdam ediyor. Bu üç şirketten birinin iflası halinde diğer ikisinin de beraberinde gideceği belirtiliyor. Yan sektörleri de dahil edildiğinde uzmanlar GM, Ford ve Chrysler’in iflası halinde 3 milyon kişinin işini kaybedeceğini belirtiyor. Analistler GM’in Chepter 11 iflas koruma istemesi halinde Dow Jones endeksinin 8 bin puanın altına ineceğini vurguluyor.

GM’de tükenmez kalem bile sayıyla dağıtılmaya başlandı

Paketin onaylanmaması ile en zor duruma düşen şirket olan General Motors, yıl sonuna kadar ayakta kalabilmek için tasarrufun her türlüsünü uyguluyor: Geceleri tüm binalarında yürüyen merdivenler, asansörler kapatılıyor, çalışanlara sayıyla ve sadece üç renk tükenmez kalem dağıtılıyor... Son 10 yılda çalışan sayısını 80 bin azaltarak 96 bine çeken GM sadece 2008’de ABD’de 11 bin çalışanı işten çıkardı ve 5 fabrikasını kapattı. 100 bin çalışanıyla ayakta kalma mücadelesi veren şirket şimdi Obama’nın yönetimi devralacağı 20 Ocak’a kadar iflas açıklamamak için tüm tasarruf önlemlerini devreye sokuyor.

Honda ABD’deki üretimini azaltıyor

Japon otomotiv şirketi Honda, Kuzey Amerika’daki üretimini talep daralması nedeniyle bir kez daha düşüreceğini bildirdi. Japonya’nın ikinci büyük otomotiv üreticisi Honda, üretimini 119 bin adet daha azaltarak 31 Mart’ta sona erecek mali yıl itibarıyla 1.3 milyon adede çektiğini açıkladı.