Kredi faizi daha fazla inmeyecek, konutta talep artışı sürecek
Uzmanlara göre geçen yıl hızla düşen kredi faizlerinde iniş 2006'da duracak. Oranlar en fazla aylık yüzde 0.9'a inecek. Bu senaryoya göre konut fiyatlarındaki artış yavaşlasa da talepteki canlılık devam edecek
2006 Yatırım İpuçları' nın üçüncü bölümünde 2005'te gündemin en önemli maddelerinden biri haline gelen konut kredileri var. Burada durum özetle şu: 2004'ün son ayında aylık yüzde 2.15 olan konut kredisi faizi son olarak yüzde 1'e indi. Böylece, 10 yıl vadeli, 100 bin YTL'lik konut kredisinde aylık taksit 2 bin 424 YTL'den, bin 470 YTL'ye geriledi (10 yıllık ödemede tüketiciye 115 bin YTL) farkediyor. Konut finansmanmdaki bu ucuzlama gayrimenkulde tam bir patlamaya neden oldu(2005'in ilk üç çeyreğinde GSMH büyüme hızı yüzde 5.5. Buna karşın konutta yüzde 19.7). Yüksek talep konut fiyatlarında da hızlı arüşa yol açtı. Şimdi bu trendin sürüp sürmeyeceği merak konusu. Konutta faiz daha fazla inecek mi?
Bankacı ve ekonomistlerin görüşü mevcut şartlarda bu inişin hız keseceği. Görüşler tutarlı. Çünkü, Merkez Bankası ve Hazine bonosu faizlerinde de fazla düşüş beklenmiyor. Halen yıllık bileşik
faizi yüzde 12.68 olan konut kredisi oranların bu nedenle geçen yılki kadar hızlı düşmeme ihtimali de yüksek. Uzmanların görüşü 2006'da kredi faizininin normal rekabet koşullarında en fazla aylık yüzde 0.9'a kadar inebileceği yönünde. Bu durumun konut fiyatlarındaki hızlı yükselişi durduracağı kaydediliyor.
Talep düşer mi?
Konut fiyatları konusunda bir başka etken de talebi yaratan kitle. 2005'te konuttaki talebin önemli bir kısmı hızlı faiz düşüşü nedeniyle yeni yatırım aracı arayan tasarruf sahiplerinden kaynaklandı. Bu yıl ise faizden gayrimenkul sektörüne çok fazla kayma beklenmiyor. Bu durumda geriye talep yaratacak kitle olarak çalışan kesim kalıyor. Ancak buradaki sorun da gelir düzeyi. Türkiye ekonomisi son 15 çeyrektir üst üste genişleyip büyüme rekoru kırarken, reel ücretlerdeki arüş sadece yüzde 4.1'de kaldı. Bunlar talebi azaltacak etken olarak ortaya çıkıyor. Ancak hâlâ ortada 500 bin konut açığı var.
Ali İhsan Gelberi ( Garanti Bankası):
Faiz en fazla yüzde 0.9' a kadar iner
Konut kredi faizlerinde 2005 yılında görülen hızlı düşüşün 2006 yılında gerçekleşmeyeceği ve kredi faizlerinin en fazla yüzde 0.9ra ineceğini öngörüyoruz. Bu faiz oranlarında bir denge noktasına gelindiğine işaret ediyor. Bu denge noktasına ulaşılması dolayısıyla konut talebi ve fiyatlarında da dengeye gelineceğini tahmin ediyoruz.
Asaf Savaş Akat (Ekonomist):
Emlak fiyatlarında balon oluştu
Gayrimenkul tam bildiğim bir konu değildir. Makroekonomik istikrar kadar mikroekonomik koşullara (bankalar arası rekabet, fonlama olanakları, vs) bağlıdır. Esas büyük düşüşün gerçekleştiğini, bundan sonra fazla inmeyeceğini düşünüyorum. Bence gayrimenkulde bir balon oluştu. Ancak tam tersini söyleyenler de var.
Dr. Cengiz Aksoylar (Emlak Uzmanı):
Konut talebi bu yıl yine sürecek
Konutta 2006 senesinin yine hareketli geçeceğini düşünüyorum. Özellikle mortgage'ın hayata geçmesi ile ertelenmiş konut satın alma talebinin de devreye gireceğini tahmin ediyorum. Proje üzerinden satışı yapılan, özellikle orta ve dar gelir grubunun satın alma gücüne hitap edecek konut projelerinin talebinin çok yüksek olmasını bekliyorum.
Uğur Gürses (Ekonomist):
Kredi faizinde inişin sonuna gelindi
Mevduat faiz oranlarında kayda değer düşüş beklemiyorum. 2005'te Konut piyasasını besleyen üç unsur vardı; görece düşük fiyatlar, mortgage beklentisi, gerileyen konut kredisi faizleri. Bunların üçünde de uzun yol alındı. Konut fiyatları çok hızlı arttı. Mortgage'ın "her şeyi halledemeyeceği" anlaşılacak. Ayrıca konut faizlerindeki düşüş de duracak.
